სად გაქრა ჯეკ მა, მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ჩინელი IT-მილიარდერი?

ბოლო 6 თვის მანძილზე ეს საკითხი არა მხოლოდ ფინანსისტებს აღელვებდათ, და გასაგებიცაა რატომ - სულ უფრო მეტს ლაპარაკობენ იმაზე, რომ ოფიციალურმა პეკინმა ჩინეთის ციფრული ეკონომიკის ფლაგმანი უხეშად მიიტაცა.

ჯეკ მა - ჩინეთის ყველაზე მდიდარი ადამიანი და მსოფლიოში ელექტრონული კომერციის უმსხვილესი კომპანიის Alibaba-ს შემქნელია. თავისი ონლაინ-მაღაზიების, საგადამხდელო და საკრედიტო პლათფორმების წყალობით, 2 ათწლეულის მანძილზე ის მარკ ცუკერბერგზე და ჯეფ ბეზოსზე გავლენიანი მილიარდერი გახდა.

დღეს კი,  ჩინეთის ხელისუფლება მის იმპერიას შეგნებულად ანგრევს.

ჯეკ მა 2020 წლის ოქტომბრიდან თითქმის არსად ჩანს. მაშინ მან ჩინეთის საბანკო რეგულირების სისტემა ღიად გააკრიტიკა და ის მოძველებულად შეაფასა. პარალელურად ბრწყინვალე მეწარმემ მისი საკრედიტო კომპანიის Ant Group-ის აქციების ჰონკონგის და შანხაის ბირჟებზე განთავსებას გეგმავდა.

თუმცა, ხსენებული საჯარო გამოსვლის შემდეგ, რეგულატორმა გარიგება შეაჩერა, ხოლო ქვეყნის ანტიმონოპოლურმა სამსახურმა Alibaba-ს წინაამღდეგ ხელოვნური მონოპოლიზაციის ბრალდებით გამოძიება დაიწყო.

აპრილის დასაწყისში ანტიმონოპოლურმა სამსახურმა კომპანია  მლრდ. დოლარით, ბაზარზე დომინანტური მდგომარეობის ბოროტად გამოყენების გამო დააჯარიმა.

გარდა ამისა Ant Group-მა ინფორმაცია თავისი 700 მლნ. კლიენტის თაობაზე ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს უნდა გადასცეს.

თუ ეს მართლაც მოხდება, ეს ოფიციალური პეკინის მხრიდან ციფრული ეკონომიკისადმი მიდგომის გადახედვის ტოლფასი იქნება. ბოლო 20 წლის მანძილზე ჩინეთის კომპარტია ამ დარგში კერძო ბიზნესის გაძლიერებას ყველანაირად ახალისებდა, განსაკუთრებით ეს საერთაშორისო ბაზარზე ცნობად კომპანიებს ეხებოდა.

სწორედ ასეთი იყო Alibaba, რომლის შემქმნელი, კომპარტიის წევრი ჯეკ მა ქვეყნის ხელმძღვანელობისგან განსაკუთრებული პატივისცემის ობიექტი გახდა.

თუმცა, კომპანია იმდენად გაძლიერდა, ხოლო ჯეკ მა იმდენად დამოუკიდებელი ფიგურად იქცა, რომ კომპარტიამ მისი გაძლიერება საკუთარი ძალაუფლებისთვის საფრთხედ ჩათვალა.

მთავარი პრობლემაა ჯეკ მას ეკონომიკური ძლევამოსილება, მისი კომპანიების მიერ ჩინეთის მოქალაქეთა წარმოუდგენელი რაოდენობის პირად ინფორმაციასთან. ამან კი შესაძლოა ის პოლიტიკურ მოთამაშედ აქციოს, რომელიც ოფიციალურ პეკინს თავს არასასურველ რეფორმებს მოახვევს.

ჯეკ მას უსიამოვნებები შესაძლოა შეფასდეს, როგორც დიქტატორული რეჟიმის მხრიდან საკუთარი ძალაუფლების განმტკიცება და პოტენციურად საშიში კონკურენტის გზიდან ჩამოშორება.

ასევე ეჭვის ქვეშ დგება ჩინეთის სამომავლო ინოვაციური პოტენციალი  - მაღალტექნოლოგიური სექტორი ჩინეთში იმიტომაც ვითარდებოდა, რომ სახელმწიფოსგან მაქსიმალურ დამოუკიდებლობას ინარჩუნებდა - თუ დამოუკიდებლობა ეჭვის ქვეშ დადგა ეს ინვესტორებს დააფრთხობს.

ჯეკ მას შემთხვევა მისი დასავლელი ორეულების ზრდად ძალაზე დაფიქრების კიდევ ერთი მიზეზია - რას მოიმოქმედებს ამერიკის სახელმწიფო იმ შემთხვევაში, თუ მარკ ცუკერბერგი ან ჯეფ ბეზოსი თეთრ სახლში მოხვედრას მოინდომებენ?

ისინი საკუთარ კლიენტებზე და მომხმარებლებზე იმხელა ინფორმაციას ფლობენ, რომ შესაძლოა მათმა ზედომინანტურმა მდგომარეობამ ბაზარზე საფრთხე ამჯერად დემოკრატიულ სახელმწიფოს შეუქმნას.

letemps.ch

თენგიზ აბლოთია