პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის სხდომაზე ეროვნული ბანკის პრეზიდენტ კობა გვენეტაძეს პარტია “ლელო საქართველოსთვის” ლიდერმა მამუკა ხაზარაძემ კაპიტალის ბაზრის შესახებ დაუსვა კითხვა. ხაზარაძის შეფასებით, ამ მიმართულების რეგულირებაში არსებობს მკაფიო ინტერესთა კონფლიქტი, რადგანაც კაპიტალის ბაზარი არის საბანკო-საფინანსო სფეროს პირდაპირი კონკურენტი, ხოლო სებ-ის ძირითად პრიორიტეტს სწორედ საბანკო სფერო წარმოადგენს. მისი თქმით, საქართველოში არ არსებობს არანაირი არხი ბიზნესისთვის, რომ მათ მოიზიდონ ფული საკუთარი საქმიანობის გაფართოებისთვის, გარდა იმისა, რომ მიაკითხონ ბანკებს და ეს სწორედ სებ-ის ბრალეულობაა.

„საქართველოში არ არსებობს არანაირი არხი ბიზნესისთვის, რომ მათ მოიზიდონ ფული თავიანთი საქმიანობისთვის, გარდა იმისა, რომ მიაკითხონ ბანკებს. ეს პირველ რიგში იწვევს საკმაოდ დიდ უკმაყოფილებას. არცერთი კომპანია კაპიტალიზირებული არ არის საქართველოში. პრაქტიკულად თქვენ ეს მიმართულება მოკალით და ქვეყანაში არანაირი პერსპექტივა არ არსებობს იმისათვის, რომ საერთაშორისო ბიზნესმა, ან თუნდაც ჩვენმა მოქალაქეებმა მონაწილეობა მიიღონ სხვადასხვა კომპანიების მფლობელობაში“, - მიმართა მამუკა ხაზარაძემ სებ-ის პრეზიდენტს.

ფინანსისტი და საპენსიო სააგენტოს ყოფილი ხელმძღვანელი ლევან სურგულაძე კაპიტალის ბაზარზე საუბრისას აღნიშნავს, რომ მონეტარული პოლიტიკის განმსაზღვრელი, საფინანსო სექტორის და კაპიტალის ბაზრის მარეგულირებელი გაერთიანებულია ერთ მეგა-მარეგულირებელში - ეროვნულ ბანკში, რაც ნამდვილად პრობლემაა.

„არსებობს მრავალი კვლევა საკითხზე, შეიძლება თუ არა მონეტარული პოლიტიკის განმსაზღვრელი იმავდროულად არეგულირებდეს საფინანსო სექტორს და ფასიანი ქაღალდების ბაზარს -  პასუხი არის არა. დიდი შეცდომა იყო, 2009 წელს, საქართველოს საფინანსო ზედამხედველობის სააგენტოს, რომელიც გახლდათ საფინანსო სექტორის და ფასიანი ქაღალდების მარეგულირებელი, ეროვნულ ბანკთან შეერთება. ამ პერიოდიდან, აქტივობა ფასიანი ქაღალდების ბაზარზე სწრაფად წამოვიდა ქვემოთ და ბოლოს ნულს გაუტოლდა. არა მარტო ფასიანი ქაღალდების ბაზართან მიმართებაში, არამედ საფინანსო სექტორთან მიმართებაშიც მონეტარული პოლიტიკის განმსაზღვრელს არცთუ იშვიათად უწევს (ინტერესთა. რედ.) კონფლიქტური გადაწყვეტილებების მიღება. მარტივი მაგალითი: თუ ინფლაციური პროცესები ძლიერდება, ძირითადად ეკონომიკური აღმავლობის პერიოდში, მონეტარული პოლიტიკის გამტარებელმა ეროვნულმა ბანკმა შეიძლება გადაწყვიტოს ნიშნული (რეფინანსირების. რედ.) განაკვეთის გაზრდა, რაც აშკარად არ არის, იმავე მარეგულირებლის ქვეშ მყოფი საბანკო და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების ინტერესებში, რადგანაც მათ საკრედიტო პორტფელებში საკრედიტო ხარისხის და დეფოლტის რისკი გაიზრდება“, - ამბობს ლევან სურგულაძე.

მისი თქმით, კომერციულ ბანკებსა და ფასიანი ქაღალდების ბაზარს შორის გარკვეული ინტერესთა კონფლიქტი პოტენციურად არის, თუმცა ეს არ არის ახლა მთავარი პრობლემა.

„საერთაშორისო ფინანსურ სისტემებში ფასიანი ქაღალდების ბაზარი და კომერციული ბანკები უკონფლიქტოდ თანაარსებობენ და ერთმანეთის კონკურენტებად არ მოიზარებიან. საინვესტიციო ფული ბუნებრივად (ინვესტორის რისკის აპეტიტის მიხედვით) ნაწილდება ბანკებში და ფასიან ქაღალდებში. ბანკები სასესხო ინსტრუმენტების საშუალებით აფინანსებენ მცირე და მცირესთან-ახლო საშუალო ბიზნესებს და ფიზიკურ პირებს, ხოლო ფასიანი ქაღალდების ბაზარზე ინსტრუმენტთა ძალიან ფართო სპექტრია წარმოდგენილი, რომელთა საშუალებითაც ფინანსდება დიდი და დიდთან-ახლო საშუალო ბიზნესი, როგორც საკრედიტო ისე წილობრივი ფულით. ჩვენთან, კაპიტალის ბაზრის არარსებობის პრობლემა რამდენიმე წახნაგოვანია და ეროვნული ბანკის როლი პრობლემის უკლებლივ ყველა წახნაგს არ მოიცავს“, - აღნიშნავს ლევან სურგულაძე.