2022 წლიდან დაგეგმილი სოციალური პროექტები საპენსიო შემოსავლების მსყიდველობითუნარიანობაზე დადებითად აისახება, მაგრამ რამდენად შეუწყობს ეს პროცესი პენსიონერების კეთილდღეობას ხელს და შეამსუბუქებს თუ არა ამ კატეგორიის მოქალაქეების სოციალურ მდგომარეობას, ინფლაციის მასშტაბზეა დამოკიდებული. ერთ-ერთ დაბრკოლებად რჩება ისიც, რომ საშუალო პენსიის თანაფარდობა საშუალო ხელფასთან სასურველად ნამდვილად არ გამოიყურება.

სტატისტიკოს სოსო არჩვაძის შეფასებით, პენსიის ზრდის მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯები იმედისმომცემია და ახლა ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, ,,შეჭამს“ თუ არა ინფლაცია 20-25 ლარიან დანამატს, რომელსაც პენსიონერები მომავალი წლიდან მიიღებენ.

,,ინფლაცია არის სისტემატურად, პენსიების ზრდა კი პერიოდულად ხორციელდება. ეს განსხვავებაა დღესდღეობით ამ ორ პარამეტრს შორის, რაც გამოწვევად უნდა ჩაითვალოს. მთავრობის ამოცანა, რომ ინფლაციის მაჩვენებელმა ვერ მოახდინოს პენსიების ნამატის ,,შეჭმა“ და მოხდეს სოციალური დაცვა. პრემიერის ბოლოდროინდელი ინიციატივა, განსაკუთრებით სოციალურ პროექტებთან დაკავშირებით, მათ შორის მედიკამენტებზე ფასების შემცირების მიმართულებით გადასადგმელ ნაბიჯებზე სწორედ ამაზე მიანიშნებს, ვინაიდან ყველაზე მეტად ეს პრობლემა ასაკოვან მოქალაქეებს, პენსიონერებს აწუხებთ. ცნობილია, რომ 2022 წლიდან პენსია 20-25 ლარით იქნება გაზრდილი ასაკობრივი ჯგუფებისთვის, მატება ჯერჯერობით მხოლოდ7-8%-ის დონეზეა, ამიტომ ინფლაცია მომავალ წელს თუ უფრო მეტი იქნა, მაშინ მთლიანად  ,,შეჭამს“, თუ ნაკლები -  პენსიონერთა მდგომარეობა შეინარჩუნებს სტატუს-კვოს და არ გაუარესდება“, - განმარტავს ,,კომერსანტთან“ სოსო არჩვაძე.  

სტატისტიკოსის შეფასებით, საპენსიო ფონდი იძლევა რეალურ შესაძლებლობას, რომ საპენსიო დანაზოგების მოცულობა დროთა განმავლბაში გაიზარდოს, ხოლო ამის პარალელურად თუკი ეკონომიკაც გაძლიერდება, დაახლოებით 4-5 წელიწადში შეგვეძლება პენსიის დონით ასაკოვანმა მოქალაქეებმა კეთილდღეობას მეტნაკლებად მიაღწიონ. თუმცა, მისივე თქმით,  გაცილებით მეტი დროა საჭირო, რომ ამ პარამეტრით საქართველო საშუალო ევროპული ქვეყნის დონეს დაეწიოს. როგორც არჩვაძე აღნიშნავს, სახელმწიფოს მთავარი გამოწვევა მოქალაქეების ღირსეული სიბერეა. ამას კი საპენსიო უნდა ემსახურებოდეს.

,,პოზიტიურ დონეზეა საპენსიო ფონდში აკუმულირებული თანხის მოცულობა და მომავალ წლებში კიდევ გაიზრდება, რაც ეკონომიკურად საინტერესოს და მომხიბლავს გახდის საპენსიო დანაზოგებს. თანდათან მრავალი სხვადასხვა ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანი მოექცევა პროგრამაში და მათი პენსია თანდათან დაიბრუნებს სოციალურ  და ეკონომიკურ ფუნქციას, რაც ათეული წლების განმავლობაში ჰქონდა დაკარგული. ფაქტია, რომ რეალურად პენსია ვერ აკმაყოფილებდა პენსიონერი ადამიანის მოთხოვნილებას და პენსიონერთა ეს უზარმაზარი არმია, თითქმის 800 000 კაცი საზოგადოების მარგინალურ  ჯგუფად ჩამოყალიბდა. სახსრების შიდა ოჯახური გადანაწილება რომ არა, მათი მდგომარეობა გაცილებით დრამატული იქნებოდა. შეგახსენებთ, რომ პენსიონერთა 9/10, დაახლოებით 93% ოჯახის სხვა წევრებთან  ერთად ცხოვრობს და ერთობლივი მოხმარების ეფექტით სარგებლობს. ეს მათ რეალურ  კეთილდღეობას და მოხმარების დონეს, საკუთარ შემოსავლებთან შედარებით, თითქმის 80%-ით ზრდის. იმ მდგომარეობის დაძლევა, რომელშიც არიან, დაახლოებით 4-5 წელი საკმარისია, მაგრამ საშუალო ევროპული ქვეყნის დონეზე უნდა გავიდეთ ჯერ ჩვენი ეკონომიკური სიძლიერით და მერე უკვე შეგვეძლება სოციალური დახმარებისა და უზრუნველყოფის მასშტაბითაც ვიფიქროთ სტანდარტის გაუმჯობესებაზე. ცხადია, ამას მეტი დრო დასჭირდება“, - განმარტავს სოსო არჩვაძე.

სტატისტიკოსი ვარაუდობს, რომ წლის ბოლომდე მაღალი ინფლაცია შენარჩუნდება და იქნება ორნიშნა, დაახლოებით 10-11%-ის ფარგლებში.

ეროვნული ბანკის პროგნოზით, 2022 წლის მარტიდან წლიური ინფლაცია შემცირებას დაიწყებს, თუმცა 6%-ზე მაღალი იქნება.

აღსანიშნავია ისიც, რომ საპენსიო სააგენტოს მაჩვენებლები, პანდემიის მიუხედავად, პოზიტიურია. დღესდღეობით პრობლემა სწორედ  მაღალი ინფლაციაა, კერძოდ კი ორნიშნა მაჩვენებელი, რაც  გარკვეულწილად ,,შთანთქავს“ იმ პოზიტიურ შედეგებს, რომელიც საპენსიო შენატანების სარგებლიანობასთან არის დაკავშირებული. ამის შესახებ პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი კოვზანაძემ 26 ნოემბერს კომიტეტის სხდომაზე განაცხადა.

საპენსიო სააგენტოს 2021 წლის 6 თვის ანგარიშის განხილვისას მან განაცხადა, რომ ჯერ მცირე დროა გასული დაგროვებითი პენსდიის  სისტემის ამოქმედებიდან და მისი სოციალური ეფექტი მოსახლეობისთვის და მაკროეკონომიკური ეფექტი ეკონომიკისთვის ჯერ კიდევ წინაა.

მარი ჩიტაია