სამომხმარებლო და იპოთეკური სესხების გაცემის წესში ცვლილებები შედის. თუ აქამდე სესხის მომსახურების კოეფიციენტის 25%-იანი მოთხოვნა 1 000 ლარამდე შემოსავლის მქონე პირებზე ვრცელდებოდა, ეროვნული ბანკის ფინანსური სტაბილურობის კომიტეტის გადაწყვიტილებით, ეს ზღვარი 1 500 ლარამდე იზრდება. ცვლილებები შედის იპოთეკური სესხების გაცემის წესშიც. ახალი პირობების მიხედვით, ბანკებს მოუწევთ მსესხებლის გადახდისუნარიანობის შეფასების დროს გაითვალისწინონ კრედიტის საპროცენტო განაკვეთის შოკის რისკის ალბათობა, რომელიც 3 პროცენტული პუნქტით იქნება განსაზღვრული.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის კობა გვენეტაძის განცხადებით, სებ-ის მიერ ბოლო პერიოდში მიღებული გადაწყვეტილებები დაკრედიტების პირობების გამკაცრების შესახებ, 30 მაისის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის გადაწყვეტილებასთან თანხვედრაშია. საკრედიტო აქტივობის შემცირება კი მიზნად ისახავს, რისკების ზრდის ტემპის შენელებას.

„რეფინანსირების გამკაცრებული განაკვეთი შეანელებს საკრედიტო აქტივობას, თუმცა სწორედ ეს არის გადაცემის ერთ-ერთი მთავარი მექანიზმი. რაც შეეხება მიღებულ ზომებს, უცხოურ ვალუტებზე სესხების ცვლილება დააჩქარებს დედოლარიზაციას, რაც ფინანსურ სისტემაში რისკების შემცირებას ნიშნავს. შემოსავლის ზღვრის აწევა შეანელებს შინამეურნეობების ჭარბვალიანობის რისკების ზრდას, რაც ასევე მნიშვნელოვანია. ხოლო, ცვლადგანაკვეთიანი სესხებისათვის ბუფერის გათვალისწინება განსაკუთრებით დროულია, მაშინ, როდესაც აშშ-ის ფედერალურმა რეზერვმა უკვე აწია საპროცენტო განაკვეთი და მოსალოდნელია მისი კიდევ რამდენიმეჯერ გაზრდა. ჯამში, ეს გადაწყვეტილებები სინერგიაშია მონეტარული პოლიტიკასთან.
ვფიქრობთ, რომ ამ სიტუაციაშიც კი, დაახლოებით 10-15%-იანი ზრდა საბანკო სისტემის საკრედიტო პორტფელში შესაძლებელია, რაც დღევანდელი მოცემულობით მდგრად დონედ შეიძლება ჩაითვალოს“, - განაცხადა კობა გვენეტაძემ.

„საზოგადოება და ბანკების“ ხელმძღვანელი გიორგი კეპულაძე „კომერსანტთან“ ამბობს, რომ რუსეთ-უკრაინის ომის გამო მოსალოდნელია საქართველოს ეკონომიკური ზრდის 1-2%-ით შემცირება, ამიტომ სებ ცდილობს ამ მოვლენებმა საბანკო სექტორზე დიდი გავლენა არ მოახდინოს.

ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებას საბანკო ასოციაცია არ იზიარებს. ასოციაციის ხელმძღვანელის ალექსანდრე ძნელაძის შეფასებით, აღიშნული რეგულაცია სამომხმარებლო სესხების ზრდის ტემპს შეანელებს, რადგან სამომხმარებლო სესხების მომხმარებელთა გარკვეულ რაოდენობას სესხებზე წვდომას შეუზღუდავს.

„სესხების მსესხებელთა, დაახლოებით, 25%-ს შეეხება ახალი რეგულაცია. ეს მნიშვნელოვნად შეამცირებს როგორც იმ ადამიანების რაოდენობას, ვინც შეძლებს სესხით სარგებლობას, ასევე მოთხოვნილი თანხის მოცულობასაც. მომხმარებლის ბევრად ნაკლები რაოდენობა მიიღებს სესხს. სებ-ის განცხადებით, აღნიშნული 3%-ით შეამცირებს სესხების მოცულობას. თუმცა ახლანდელ შოკურ მდგომარეობაში ამის დაანგარიშება რთულია, 2021 წელზე უფრო დაბალ აქტივობასაც ველოდებით, განსაკუთრებით სამომხმარებლო სესხების მიმართულებით“, - აცხადებს ალექსანდრე ძნელაძე.

სამომხმარებლო სესხების წესში ცვლილება ძალაში 2022 წლის 1–ელ აპრილს შევიდა, ხოლო იპოთეკური სესხების 2022 წლის 1 მაისიდან შედის.

ნინო თამაზაშვილი