აზერბაიჯანი მზად არის მიაწოდოს გაზი თურქეთში დაანონსებულ „გაზის ჰაბს“, თუ ასეთი მიწოდება ქვეყანაში მოქმედი უცხოური კომპანიებისთვის სასარგებლო იქნება.

ამის შესახებ ჟურნალისტებს აზერბაიჯანის ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილემ ელნურ სულთანოვმა განუცხადა.

მინისტრის მოადგილემ განმარტა, რომ ქვეყანაში გაზის მოპოვების ძირითადი წილი შაჰ დენიზის საერთაშორისო კონსორციუმზე მოდის.

„ეს არის ახალი ინიციატივა, რა თქმა უნდა, შევხედავთ. აზერბაიჯანში გაზს ძირითადად კონსორციუმი აწარმოებს, რომელშიც აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნავთობკომპანია (SOCAR) მონაწილეობს, მაგრამ ეს არის კონსორციუმი, სადაც არის ასევე BP, Lukoil-ი, ირანული კომპანია და მათთვის მთავარია ამ პროექტის ეკონომიკური გამართლება. თუ კი ამით ფულის შოვნა იქნება შესაძლებელი, ისინი მზად იქნებიან“, - მიიჩნევს სულთანოვი.

მინისტრის მოადგილემ არ დააკონკრეტა, რა მოცულობის მიწოდებაზე შეიძლება იყოს საუბარი.

ოფიციალური მონაცემებით, ქვეყანაში გაზის დადასტურებული მარაგი 2,6 ტრილიონ კუბურ მეტრს შეადგენს. აზერბაიჯანში გაზის მოპოვების ყველაზე დიდი პროექტია შაჰ-დენიზის საბადოს განვითარების პროექტი. კონსორციუმში შედის ბრიტანული BP (29,99%, პროექტის ოპერატორი), SOCAR (21,03%), რუსული Lukoil (19,99%), თურქული TPAO (19%) და ირანული NICO (10%).

საბადოზე გაზის წარმოება 2006 წელს დაიწყო. გაზის ექსპორტი პროექტიდან, აზერბაიჯანის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტის მონაცემებით, 2021 წელს გაიზარდა თითქმის 44%-ით და 17,6 მილიარდ კუბურ მეტრს შეადგენდა.

კიდევ ერთი დიდი აზერბაიჯანული საბადო არის აბშერონი. მისი წარმოება 2022 წელს უნდა დაიწყოს. პროექტის მონაწილეები თანაბარი წილით არიან SOCAR და ფრანგული Total-ი. ქვეყნის სხვა პერსპექტიული საბადოებია შაფაგ-ასიმანი, ნახჩევანი, უმიდ-ბაბეკი, ყარაბაღი და აშრაფი.

სულთანოვმა დასძინა, რომ 2022 წელს აზერბაიჯანი გეგმავს გაზარდოს გაზის მიწოდება ევროკავშირში 40%-ით 11,5 მილიარდ კუბურ მეტრამდე. მისი თქმით, 2021 წელს აზერბაიჯანის გაზის მიწოდებამ ევროპაში 8,2 მილიარდი კუბური მეტრი შეადგინა.

ახლა აზერბაიჯანული გაზის მიწოდება ევროპაში გადის სამხრეთ დერეფნის გავლით, რომელიც მოიცავს ბაქო-თბილისი-ერზრუმის გაზსადენს, ტრანსანატოლიის გაზსადენს (TANAP) და ტრანსადრიატიკის გაზსადენს (TAP). TANAP-ის მეშვეობით აზერბაიჯანული გაზი მიეწოდება თურქეთს წელიწადში 16 მილიარდ კუბურ მეტრამდე, TAP-ის მეშვეობით წელიწადში 10 მილიარდი კუბური მეტრი სიმძლავრით, გაზი შემდგომ მიეწოდება ევროკავშირს.

TANAP-ის აქციონერები არიან აზერბაიჯანული SOCAR - ის ფლობს 51%-ს, SOCAR Turkiye Enerji-ს (7%), თურქულ სახელმწიფო კომპანია Botas-ს (30%) და BP-ს (12%).

აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტროს ინფორმაციით, 2021 წელს რესპუბლიკიდან ბუნებრივი აირის ექსპორტის მთლიანი მოცულობა 40%-ით გაიზარდა და 18,9 მილიარდი კუბური მეტრი შეადგინა. აზერბაიჯანში გაზის მოპოვება 2021 წელს 18%-ით გაიზარდა და 43,9 მილიარდ კუბურ მეტრს შეადგენდა.