ბოლო 30 წლის მანძილზე მსოფლიოში ჰიპერტონიით დაავადებულთა რაოდენობა გაორმაგდა და ამ დროისთვის 1,3 მლრდ-ს აღწევს.

მათ შორის ნახევარი შესაბამის სამედიცინო მომსახურებას არ იღებს, ყოველმა მეორემ კი საერთოდ არ იცის, რომ ავადაა. ეს კი იმ პირობებში, როდესაც ჰიპერტონიის დადგენა სახლის პირობებში ძალიან მარტივია, ხოლო წნევის რეგულირება არც თუ ისე ძვირია განვითარებად ქვეყნებშიც კი.

ამ დაავადების ტიპური გართულებები, როგორებიცაა ინსულტი, ინფარქტი, გულის და თირკმლების უკმარისობა - მსოფლიოში გარდაცვალების ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია, რომლებსაც ყოველწლიურად 18 მლნ ადამიანი ეწირება - ასეთია სამედიცინო ჟურნალ Lancet-ში გამოქვეყნებული მასშტაბური კვლევის შედეგები.

სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, კაცებში ჰიპერტონია უფრო გავრცელებულია, ვიდრე ქალებში (51%  და 41% შესაბამისად). მამაკაცებს შორის დაავადებულთა 62% საერთოდ არ მკურნალობს.

ჰიპერტონიის გავრცელების კუთხით ყველაზე მძიმე მდგომარეობა აღმოსავლეთ ევროპაშია, სადაც ყველაზე მაღალი მაჩვენებლის მქონე 10 ქვეყანას შორის 7 მდებარეობს  - უნგრეთში, პოლონეთში, ლიტვაში, რუმინეთში, ბელარუსში, ხორვატიაში და სერბეთში მაღალი არტერიული წნევა 30-დან 79 წლამდე ასაკის მამაკაცთა 50%-ზე მეტს აწუხებს.

„აღმოსავლეთ ევროპაში ჰიპერტონიის პრობლემა ტრადიციულად უფრო მწვავედ დგას, ვიდრე დასავლეთში, მაგალითად, ბრიტანეთში ან შტატებში“, - განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა თანაავტორმა, ბრიტანეთის ეროვნული სამედიცინო კვლევითი ცენტრის მეცნიერმა იულია ბალაბანოვამ.

მისი თქმით, მსოფლიოში ჰიპერტონიის გავრცელების ზრდას ხელს მოსახლეობის დაბერება უწყობს.

დაავადებასთან გამკლავებას ასევე აფერხებს არასაკმარისი ინფორმირებულობა - ყველამ იცის რამდენია სხეულის ნორმალური ტემპერატურა და როგორაა ამ მხრივ მდგომარეობა წნევასთან დაკავშირებით?

სხვადასხვა ქვეყნებში კრიტერიუმები განსხვავებულია, თუმცა, მსოფლიოში ყველა მეტადაა გავრცელებული მიდგომა, რომ მაღალი წნევა იწყება 140-90-დან - ამ პოზიციას ემხრობა ასევე ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოება. ეს არის ათვლის წერტილი,  რომლის შემდეგაც არასასურველი პროცესები საკმაოდ სწრაფად ვითარდება.

დაავადების არსის უკეთესად განმარტების მიზნით ბრიტანელი ექიმები პაციენტებს უხსნიან, რომ ჰიპერტონია არის დაახლოებით როგორც ავზი, რომელშიც გროვდება ნადები, და ის წყლის თავისუფალ ცირკულირებას აფერხებს.

ჰიპერტონიის თავიდან აცილება საშუალო ასაკში საკმაოდ ადვილია - საკმარისია წნევის მუდმივი კონტროლი და დაავადების საწყის სტადიაზე შეჩერება, თანაც ყოველგვარი წამლების გარეშე.

მაღალი წნევის რისკ-ფაქტორებია დაბალი ფიზიკური აქტივობა, ხილ-ბოსტნეულის არასაკმარისი მოხმარება და მარილის ჭარბი მოხმარება. ეს არ არის გარდაუვალი რისკი - ამ ფაქტორების თავიდან არიდება სურვილის შემთხვევაში სრულიად შესაძლებელია.

ჰიპერტონიკის მთავარი მტერია მარილი - დაავადების განვითარება ამ პროდუქტის მოხმარებასთან პირდაპირაა დაკავშირებული. ჯანდაცვის საერთაშორისო ორგანიზაციის რეკომენდაციით, მარილის უსაფრთხო რაოდენობაა დღეში მხოლოდ 1 ჩაის კოვზი (5 გრამი), რეალურ ცხოვრებაში კი მარილის საშუალო მოხმარება მსოფლიოში 2-ჯერ მეტია.

ასე რომ, თუ გსურთ ჰიპერტონიის თავიდან აცილება -  პირველ რიგში მოაცილეთ სუფრას სამარილე.