საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა პარლამენტს 2023 წლის ბიუჯეტის პროექტის შესახებ დასკვნა წარუდგინა. სებ-ი ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირების ტენდენციას მიესალმება და თვლის, რომ დეფიციტის ნეიტრალურ დონემდე შემცირება ოპტიმალურია. ეროვნული ბანკი ასევე აღნიშნავს, რომ მთავრობის მიერ უფრო მეტი აქცენტის გაკეთება შიდა ვალის აღებაზე, ვალის პორტფელის დედოლარიზაციას უწყობს ხელს.

„მნიშვნელოვანია, რომ, გააქტიურებული ეკონომიკური აქტივობისა და შემოსავლების ზრდის ფონზე, ფისკალური კონსოლიდაცია გრძელდება და, ფისკალური წესის შესაბამისად, ნაერთი ბიუჯეტის დეფიციტი 2023 წლისთვის მდგრად დონეს (3 პროცენტი ან ნაკლები) უბრუნდება. საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, 2022 წლის მაღალი ეკონომიკური აქტივობის შედეგად რეალური ეკონომიკური ზრდა მოსალოდნელზე მაღალია და ეკონომიკის ციკლური პოზიცია დადებითია - ეკონომიკური აქტივობა აჭარბებს მის პოტენციურ დონეს, რაც პრო-ინფლაციურია. მოსალოდნელია, რომ 2023 წელს ეკონომიკა მის წონასწორულ მდგომარეობას დაუბრუნდება, ანუ ეკონომიკური აქტივობა მის პოტენციურ დონეს დაუახლოვდება და შესაბამისად, გამოშვების გაპი დაიხურება. ამის ფონზე, ბიუჯეტის დეფიციტის ნეიტრალურ დონემდე შემცირება ოპტიმალურია.

საქართველოს ეროვნული ბანკი მიესალმება ფისკალური სტიმულის შემცირებას. თუმცა ასევე ხაზგასასმელია, რომ მოსალოდნელზე სწრაფი ეკონომიკური აღდგენის პროცესების პარალელურად, როდესაც ფისკალური სტიმულის საჭიროება შემცირებულია, 2023 წელს ფისკალური კონსოლიდაციის იმაზე უფრო მეტად დაჩქარება, ვიდრე ბიუჯეტის პროექტი მოიაზრებს, ერთი მხრივ, იმპორტის შემცირების გზით საგადასახდელო ბალანსს გააუმჯობესებს, ხოლო მეორე მხრივ, მთლიან მოთხოვნაში ნაკლებ წვლილს შეიტანს, რაც, საბოლოოდ, ინფლაციური წნეხის შერბილებას შეუწყობს ხელს.

აღსანიშნავია, რომ ბიუჯეტის დეფიციტის დაფინანსების წყარო, ვალდებულებები, საგარეო ვალდებულებების კლების ხარჯზე მცირდება. აღნიშნული ტენდენცია დადებით გავლენას მოახდენს სახელმწიფო ვალის დედოლარიზაციაზე და ქვეყნის სუვერენული რისკის შემცირებას შეუწყობს ხელს. 2023 წლის ნაერთი ბიუჯეტის წარმოდგენილ ვერსიაში გათვალისწინებულია ვალდებულების წმინდა ზრდის 2,370 მლნ ლარიანი დონე, რაც 147.0 მლნ ლარით ნაკლებია 2022 წელს დაგეგმილ მაჩვენებელთან შედარებით. ამ შემცირების მთელი წილი (ვალდებულებების ცვლილების 166.0 პროცენტი) საგარეო ვალის შემცირებაზე მოდის, საშინაო ვალდებულებების წილი კი პირიქით იზრდება (ვალდებულებების ცვლილების 66.0 პროცენტი). იზრდება მთავრობის საშინაო ვალის წვლილიც (მთავრობის ვალის 10.6 პპ), ხოლო საგარეო ვალის წვლილი მთლიანი ვალის მოცულობაში (28.3 პპ) კი მცირდება.

საქართველოს ეროვნულ ბანკს წარმოდგენილ დოკუმენტზე, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში, სხვა შენიშვნები არ აქვს“, - აღნიშნულია ეროვნული ბანკის დასკვნაში.

საქართველოს პარლამენტში წარდგენილიკანონის პროექტის თანახმად, 2023 წელს 2022 წლის ბიუჯეტის მოსალოდნელ დონესთან შედარებით, ნაერთი ბიუჯეტის შემოსავლები 1,526.0 მილიონი ლარით იზრდება და 20,202.0 მილიონი ლარით (ნომინალური მთლიანი შიდა პროდუქტის 25.4 პროცენტი) განისაზღვრება. შემოსავლების ზრდა განპირობებულია საგადასახადო შემოსავლების (მშპ-ს 23.2 პროცენტი), მეტწილად პირდაპირი გადასახადების ზრდით.

შემოსავლების ზრდასთან ერთად, ხარჯებმაც 1,363.0 მლნ ლარით მოიმატა და16,972.0 მილიონი ლარი (მშპ-ის 21.3 პროცენტი) შეადგინა. ხარჯების ზრდის გამომწვევ მიზეზებს შორისაა შრომის ანაზღაურების ზრდა (ხარჯების ცვლილების 30.6 პროცენტი), საპროცენტო ხარჯები (ხარჯების ცვლილების 29.2 პროცენტი), სოციალურ უზრუნველყოფაზე გაწეული დანახარჯები(ხარჯების ცვლილების 23.7 პროცენტი), საქონლისა და მომსახურების შესყიდვა (ხარჯების ცვლილების 11.6 პროცენტი), სუბსიდიების გაცემა (ხარჯების ცვლილების 5.6 პროცენტი), სხვა ხარჯები (ხარჯების ცვლილების 2.4 პროცენტი).რაც შეეხება კაპიტალურ ხარჯებს (არაფინანსური აქტივების ზრდა), მისი დონე 2023 წელს, მცირედით, 19 მლნ ლარით იკლებს. ხოლო არაფინანსური აქტივების წმინდა ზრდის ცვლილებამ 81.0 მლნ ლარი შეადგინა.