„საერთაშორისო გამჭირვალობა - საქართველო“ მთავრობას 2023 წლის ბიუჯეტის პროექტთან დაკავშირებით რეკომენდაციებს აძლევს და ხელისუფლებას ბიუჯეტის დეფიციტის შემცირებასთან ერთად, მაღალ პროცენტიანი შიდა ვალის აღების შემცირებისკენაც მოუწოდებს, რომლის მომსახურება ბიუჯეტის ხარჯებს მნიშვნელოვნად ზრდის.

არასამთავრობო ორგანიზაციაში განმარტავენ, რომ მისასალმებელია, რომ ბიუჯეტის დეფიციტი მცირდება და კანონით დაშვებულ ზღვრებს უბრუნდება, თუმცა ის მაინც მაღალია და ბიუჯეტის კანონის დამტკიცებამდე, მთავრობა მის შემცირებას უნდა ეცადოს.

„დეფიციტის შემცირება ფასების და ლარის კურსის სტაბილურობას შეუწყობს ხელს. ამასთან, იგი ეროვნულ ბანკს გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკის შემსუბუქებაში დაეხმარება, მთავრობის ვალის ტვირთს კიდევ უფრო შეამცირებს და ქვეყნის საკრედიტო რეიტინგს გააუმჯობესებს;

შემცირებული უცხოური გრანტების მნიშვნელოვნად ზრდისთვის მთავრობამ წლის ბოლომდე უნდა შეასრულოს ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსისთვის საჭირო რეკომენდაციები. ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნების 2014-2021 წლების გამოცდილებაზე დაყრდნობით, ამ სტატუსის მოპოვების შემთხვევაში, საქართველოს ევროკავშირისგან ყოველწლიურად დამატებით 400 მლნ ლარამდე გრანტის მიღების შესაძლებლობა მიეცემა;

ბიუჯეტიდან თანხის ხარჯვის ეფექტიანობის ასამაღლებლად გამკაცრებას საჭიროებს პროგრამული ბიუჯეტის სწორად შედგენის კონტროლი. განსაკუთრებული ყურადღება პროგრამების და ქვეპროგრამების მიზნების სწორად დასახვას და მოსალოდნელი შედეგების შეფასების ინდიკატორების სწორად შერჩევას უნდა მიექცეს. დღემდე პროგრამული ბიუჯეტის პრინციპები ფორმალობად რჩება და რეალურად ის მხოლოდ ბიუჯეტის ტექნიკურ ნაწილში არის ასახული;

ბიუჯეტით განსაზღვრული პროგრამების მოსალოდნელი შედეგები და ინდიკატორები, რომლებიც დანართშია მოცემული,  ბიუჯეტის შესახებ კანონის ძირითადი ტექსტის ნაწილი უნდა გახდეს“, - განმარტავენ „საერთაშორისო გამჭირვალობა - საქართველოში“.

საქართველოს 2023 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით, მთავრობა 2022 წლისთვის ეკონომიკის 8.5%-იან ზრდას პროგნოზირებს. ვინაიდან მიმდინარე წლის იანვარ-აგვისტოში ეკონომიკა 10.3%-ით გაიზარდა, წლიური ზრდის ტემპის 8.5%-მდე შენარჩუნება რეალური ჩანს. წელს დაფიქსირებული მაღალი ეკონომიკური ზრდა პანდემიის გამო ეკონომიკურ აქტივობაზე დაწესებული შეზღუდვების სრულად მოხსნით, ტურიზმის მნიშვნელოვნად აღდგენით და რუსეთ-უკრაინის ომის გამო რუსეთიდან საქართველოში გაზრდილი მიგრაციით და ფულადი გზავნილებით არის განპირობებული.

„2023 წლისთვის მთავრობა ეკონომიკის 5%-ით ზრდას პროგნოზირებს, რეალურად კი რამდენით გაიზრდება 2023 წელს ეკონომიკა, ამ ეტაპზე ამის პროგნოზირება ძალიან რთულია, რადგან ეს მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული რუსეთ-უკრაინის ომის მსვლელობაზე და იმ გარემოებაზე, თუ რამდენ ხანს გაგრძელდება რუსეთიდან ომის გამო გაზრდილი ფულადი ნაკადების საქართველოში შემოსვლა. აქედან გამომდინარე, 5%-იანი ზრდის პროგნოზი ბიუჯეტის დასაგეგმად საჭირო საორიენტაციო ნიშნულად შეიძლება ჩაითვალოს.

2023 წლისთვის აშშ დოლარის მიმართ ლარის საორიენტაციო გაცვლით კურსად 2.85 არის აღებული. წლიური ინფლაციის მოსალოდნელი დონე კი 3.5%-ია.

პროექტის მიხედვით, 2023 წელს საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის შემოსულობები 21.3 მლრდ ლარი იქნება, რაც 2022 წლის ბიუჯეტის შემოსულობებზე 1.5 მლრდ ლარით (7.3%-ით) მეტია.

შემოსულობების ყველაზე მსხვილი მუხლი  - შემოსავლები 2023 წელს 17.2 მლრდ ლარი იქნება, რაც 2022 წლისთვის დაგეგმილ შემოსავლებზე 1.4 მლრდ ლარით (9.1%-ით) მეტია.

შემოსავლები საგადასახადო შემოსავლებს, გრანტებს და სხვა შემოსავლებს მოიცავს. ჯამური შემოსავლების დაგეგმილ ზრდას საგადასახადო შემოსავლების 1.5 მლრდ ლარით მატება განაპირობებს. მათ შორის, 600 მლნ ლარით უნდა გაიზარდოს დამატებული ღირებულების გადასახადით (დღგ) მიღებული თანხა, 516 მლნ ლარით - საშემოსავლო გადასახადით, ხოლო 116 მლნ-ით - მოგების გადასახადიდან მიღებული შემოსავალი. 2023 წელს ბიუჯეტში 1.5 მლრდ ლარით მეტი საგადასახადო შემოსავლის დაგეგმვა ეკონომიკური ზრდით და ინფლაციით არის განპირობებული. ჯამში, სახელმწიფო ბიუჯეტში 16 მლრდ ლარამდე გადასახადი უნდა შევიდეს“, - აცხადებენ არასამთავრობო ორგანიზაციაში. 

63 მლნ ლარით მცირდება მისაღები გრანტების მოცულობა და იგი 280 მლნ ლარს შეადგენს. საერთაშორისო ორგანიზაციებისგან და სხვა სახელმწიფოთა მთავრობებისგან მისაღები გრანტები 73 მლნ ლარით მცირდება, ხოლო ცენტრალური მთავრობის საჯარო სამართლის იურიდიული პირებიდან (სსიპ-ებიდან) და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირებიდან (ა(ა)იპ-ებიდან) მისაღები გრანტები 10 მლნ ლარით იზრდება. ყველაზე დიდი კლება ევროკავშირის მიერ გამოყოფილ მიმდინარე გრანტებშია. 2022 წელთან შედარებით, 2023 წელს საქართველოს მთავრობა ევროკავშირისგან 83 მლნ ლარით ნაკლებ გრანტს მიიღებს, სულ კი მისაღები თანხა 145 მლნ ლარს შეადგენს. ჯამში, 2023 წელს მისაღები 280 მლნ ლარის გრანტიდან ევროკავშირზე და ევროკავშირში შემავალი ქვეყნების მთავრობებზე 180 მლნ ლარი მოდის, ხოლო სსიპ-ებიდან და ა(ა)იპ-ებიდან მისაღებ გრანტებზე - 100 მლნ ლარი.

2023 წელს ბიუჯეტის სხვა შემოსავლების მუხლი 15 მლნ ლარით იზრდება, რაც ჯარიმებიდან და საურავებიდან 15 მლნ ლარით მეტი მოსალოდნელი შემოსავლის მიღებით არის განპირობებული.

2023 წელს პრივატიზაციიდან (არაფინანსური აქტივების კლებიდან) 200 მლნ ლარის მიღებაა დაგეგმილი, რაც 2022 წლის გეგმაზე 100 მლნ ლარით ნაკლებია. ასევე აღსანიშნავია, რომ მიმდინარე წლის იანვარ-აგვისტოში პრივატიზაციის შედეგად ბიუჯეტში 132 მლნ ლარია მობილიზებული, როცა წლიური გეგმა 300 მლნ ლარია.

ფინანსური აქტივების კლებიდან, რაც ადრე გაცემული სესხების დაბრუნებას გულისხმობს, 2023 წელს ბიუჯეტში 280 მლნ ლარი შევა, რაც 2022 წლის გეგმიურ მაჩვენებელზე 130 მლნ ლარით მეტია.