წარმოუდგენლად მაღალი ფასები გაზზე, ნახშირზე და ელექტროენერგიაზე მსოფლიოში, და პირველ რიგში ევროპაში, ნავთობზე მოთხოვნას ზრდის, თუმცა, უახლოეს თვეებში შავი ოქროს მოპოვების ზრდა მოსალოდნელი არ არის - ნავთობმომპოვებელ ქვეყნებს დღევანდელზე მეტად ის აწუხებთ, რაც შესაძლოა ხვალ-ზეგ მოხდეს.

ბუნებრივი გაზის ნავთობის ჩანაცვლება დღიურ მოხმარებას ზამთარში დღე-ღამეში 500 000 ბარელით გაზრდის - კარგი ამბავი ნავთობმწარმოებლებისთვის ისაა, რომ ფასები ნავთობზე კიდევ გაიზრდება.

მაგრამ ესეც არ აღმოჩნდა საკმარისი იმისთვის, რომ OPEC-ს და მის მოკავშირე ქვეყნებს მოპოვების ზრდა გადაეწყვიტათ. ამას სერიოზული მიზეზი აქვს - 14 ოქტომბერს ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტოს მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშში ნათქვამია, რომ ბუნებრივი გაზის გაძვირებამ ნავთობზე მოთხოვნა მკვეთრად გაზარდა, თუმცა, 2021 წლის დეკემბერში მოხმარება გაცილებით ნაკლებია ნავარაუდევი, ვიდრე ივლისში.

რეალური პრობლემა კი ისაა, რომ ნავთობმომპოვებელ ქვეყნებს მომავალი ზამთარი ნაკლებად აწუხებთ, ვიდრე გაცილებით მნიშვნელოვანი და საშიში გარემოება - მოპოვების ზრდის შემთხვევაში 2022 წელს ბაზარზე ნავთობის ჭარბი მარაგი დაგროვდება.

„ჩვენ გვაწუხებს იმის პერსპექტივა, რომ 2022 წელს ბაზარზე ნავთობის ჭარბი რაოდენობა იქნება, რას ნავთობსაცავების გადავსებას გამოიწვევს. 2022 წელი ჩვენთვის ძალიან რთული იქნება და ეს აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ“, - განაცხადა საუდის არაბეთის ენერგეტიკის მინისტრმა აბდელ აზიზ ბინ სალმანმა.

ეს შეშფოთებისთვის საკმაოდ სერიოზული მიზეზია - OPEC-იც ადასტურებს მოსაზრებას, რომ 2021 წელს მოპოვების ზრდა მომავალ წელს ნავთობის სიჭარბეში გადაიზრდება.

ეს საკმაოდ სერიოზული მიზეზია იმისთვის, რომ ქვეყნებმა სიფრთხილე გამოიჩინონ. თუმცა, ეს მხოლოდ ერთი მიზეზია - მოპოვების ზრდაზე უარის თქმა არა მხოლოდ სამომავლო პრობლემებმა გამოიწვია, არამედ იმანაც, რომ რეალურად მომპოვებელი ქვეყნების დიდ ნაწილს წარმოების მატება ფიზიკურად არ შეუძლიათ.

მეტიც, ზოგიერთი ქვეყანა - ანგოლა, ნიგერია, მალაიზია, და ა.შ. - არათუ ზრდას, არამედ ამ დროისთვის არსებულ კვოტებსაც კი ვერ ავსებს, რუსეთის მოპოვება კი თითქმის შესაძლებლობების მაქსიმუმზეა.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ კრიზისის დაძლევაში ევროპას ირანული ნავთობი შეუწყობს ხელს - როგორც ცნობილია, ირანულ ნავთობზე ემბარგოს მოხსნისთვის საჭიროს 2015 წლის ბირთვული გარიგების აღდგენა, რომლიდანაც ტრამპის პრეზიდენტობის დროს აშშ გავიდა და დაბრუნებას ჯერ არ ჩქარობს.

გარიგების მოქმედების აღდგენა ჭიანურდება, მასთან ერთად კი - ირანული ნავთობის ბაზარზე გამოსვლის შესაძლო ვადებიც.

 ეს ორი ფაქტორი განაპირობებს იმას, რომ OPEC და მისი მოკავშირეები მოპოვებას ეტაპობრივად, 2020 წლის აპრილში შეთანხმებული სქემით გაზრდიან, ისე, რომ არც ფასები დაეცეს და არც ჭარბი მარაგები დაგროვდეს.

ცხადია, რომ რისკი მაღალია - ფასების ზრდამ შესაძლოა მსოფლიო ეკონომიკა ისეთ მძიმე მდგომარეობაში ჩააყენოს, რომ მოთხოვნა დაეცეს და მასთან ერთად - ენერგომატარებლების მოხმარებაც.

ასეთ ვითარებაში მოპოვების ზრდამ შესაძლოა შემცირებულ მოთხოვნას გადააჭარბოს და ეს ნავთობის მწარმოებელი ქვეყნებისთვის ყველაზე კოშმარული სცენარია.