გაზზე ფასების კატასტროფულ ზრდას ამ ზამთარს მილიონობით ადამიანი მთელს მსოფლიოში საკუთარ ჯიბეზე იგრძნობს. კაცობრიობას უხილავ და ამავე დროს დიდ პრობლემასთან გამკლავება მოუწევს – და ეს პრობლემა ენერგოდეფიციტია.

განვითარებული ქვეყნები, რომლებიც ნახშირზე უარის თქმას ცდილობენ, სულ უფრო დამოკიდებულები ხდებიან ბუნებრივ გაზზე, რომელიც სახლებს ათბობს და ეკონომიკას ამოძრავებს.

მაგრამ გაზი დღეს საკმარისია არაა სწრაფი პოსტპანდემიური ზრდის უზრუნველყოფისთვის, შესაბამისად, საწვავი საერთაშორისო ბაზარზე სულ უფრო და უფრო ძვირდება, ხოლო მომპოვებელი ქვეყნები, ისეთები, მაგალითად, როგორც რუსეთია, მეტ გაზს შიდა მოხმარებისთვის იტოვებენ.

ჰაერის ტემპერატურის ვარდნასთან ერთად ვითარება კიდევ უფრო დამძიმდება - ენერგოდეფიციტის გამო სხვადასხვა ქვეყნების მთავრობები ელექტროენერგიის პერიოდულ გათიშვასაც არ გამორიცხავენ. ევროპაში გაზსაცავების მარაგები მინიმუმზეა, გაზის მიწოდება მილსადენებით ნორვეგიიდან და რუსეთიდან მცირდება, ქარის ნაკლებობის გამო გაჩერებულია ქარის ელექტროსადგურები, ხოლო მოძველებული ატომური ელექტროსადგურები ნელა-ნელა მწყობრიდან გამოდიან.

ეს ფაქტორები გაზის გაძვირებას ხელს უწყობენ, ამიტომაც არაა გასაკვირი, რომ ევროპაში ბოლო თვეებში ბუნებრივი აირი 500%-ით გაძვირდა. მაშინაც კი, თუ ზამთარი ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მკაცრი არ იქნება, გაზის გაძვირება არა მხოლოდ ევროპაში, არამედ მთელს მსოფლიოში განაგრძობს.

ეს კი ყველა მეტ-ნაკლებად განვითარებული ქვეყნის ეკონომიკას დაარტყამს. გაჩერდება ქარხნები, ფერმერებს დანახარჯები გაეზრდებათ, თითქმის ყველა საქონელი, რომლის წარმოებაც ენერგიას მოითხოვს, მნიშვნელოვნად გაძვირდება.

„თუ ზამთარი ცივი იქნება, ბევრ ქვეყანას გაზი სახლების გასათბობადაც კი არ ეყოფა. ეს უბრალოდ კრიზისი კი არ იქნება - ეს რიგით ადამიანებს პირდაპირ შეეხება“, - განაცხადა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მრჩეველმა ენერგეტიკული უსაფრთხოების საკითხებში ამოს ხოხშტეინმა.

აზიელი იმპორტიორები თხევად გაზში რეკორდულ ფასს იხდიან და ამავე დროს უფრო „დამაბინძურებელ“ საწვავს იმარაგებენ - იმ შემთხვევისთვის, თუ გაზი არასაკმარისი იქნება.

მსოფლიოს ყურადღების ცენტრში დღეს ევროპაა, თუმცა, ბუნებრივი გაზის დეფიციტს ყველაზე მსხვილი მომხმარებელი - ჩინეთიც განიცდის.

პეკინი გაზსაცავების შევსებას ვერ ასწრებს იმის მოუხედავად, რომ იმპორტი გაორმაგდა. ჩინეთის რამდენიმე პროვინციამ მრეწველობისთვის ენერგომომარაგების განრიგი შემოიღო. მომავალი უფრო ბუნდოვანია - თუ ჩინეთის ხელისუფლება გაზს მოსახლეობის გათბობაზე გადაანაწილებს, ინდუსტრიის დიდ ნაწილს გაჩერება მოუწევს.

ეს კი, ისევ და ისევ, საერთაშორისო ბაზარზე თითქმის ყველანაირი საქონლის გაძვირებას გამოიწვევს. ევროპას, აზიას და ახლო აღმოსავლეთს შორის სულ მალე თხევადი გაზისთვის ნამდვილი რბოლა დაიწყება.

„ჩვენ ძალიან დიდი მარაგები გვაქვს, თუმცა, სამწუხაროდ, ყველა მსურველს ვერ დავაკმაყოფილებთ“, - განაცხადა ყატარის ენერგეტიკის მინისტრმა საად ალ-კააბიმ.

იგივე ამერიკულ თხევად გაზსაც შეეხება - გაზის დეფიციტი ამერიკასაც შეეხო - გაზსაცავებში მარაგები 5-წლიან მინიმუმზეა, თუმცა ფიქალის გაზის მწარმოებლები მოპოვების ზრდას არ გეგმავენ - ეს მათ მოგებაზე ნეგატიურად აისახება.

არაკომერციული ორგანიზაცია „ამერიკის სამრეწველო ენერგომომხმარებლები“ (The Industrial Energy Consumers of America) მთავრობისგან გაზის ექსპორტის შემცირებას ითხოვს, მაგრამ ამან შესაძლოა დეფიციტი სხვა ქვეყნებში გაზარდოს.

იყო დრო, როდესაც რიგითი ადამიანი გაზის საერთაშორისო ფასებს საერთოდ ყურადღებას არ აქცევდა, თუმცა, ამ ზამთარს მსოფლიო გაიგებს, რამდენად ძლიერადაა ის დამოკიდებული გაზზე.

bloomberg.com