გასულ კვირას ნავთობის ღირებულებამ საერთაშორისო ბაზარზე პირველად მარტის თვიდან 50 დოლარს გადააჭარბა, ეს კი ძალიან მნიშვნელოვანი ფსიქოლოგიური ზღვარია შავი ოქროს ბაზრისთვის, რომელიც ღრმა ვარდის შედეგების დაძლევას ცდილობს.
ამ ეტაპზე ვითარება არ შეიძლება ნორმალურად შეფასდეს, თუმცა, პოზიტიური სიგნალების რაოდენობა იზრდება. მარტ-აპრილში დაგროვილი ნავთობის ჭარბი მარაგი ნელა-ნელა იწურება. შტატებში პანდემია კვლავ სერიოზულ პრობლემად რჩება, თუმცა, ევროპაში, მეორე ტალღის შესუსტების ფონზე მოთხოვნა ენერგომატარებლებზე ძველ მაჩვენებელს უბრუნდება. რომ არაფერი ვთქვათ აზიაზე, რომელიც უკვე რამდენიმე თვის მანძილზე მსოფლიოში ნავთობის მთავარი მომხმარებელი გახდა.
2021 წელს მსოფლიოს ტურიზმის და გადაზიდვების აღდგენას ელოდება, ამიტომაც ნავთობი ისევ ძალიან მოთხოვნადი გახდა. ევროპაში და შტატებში ვაქცინაციის დაწყებასთან ერთად ინვესტორები სანავთობო დარგში ბრუნდებიან, ფასები კი იზრდება.
დედამიწის ზოგიერთ რეგიონში აღდგენა უკვე თითქმის დასრულდა, ინდოეთის უმსხვილესი ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნის წარმომადგენლის ინფორმაციით, საწარმო უკვე მთელი სიმძლავრით ამუშავდა.
ჩინეთში და იაპონიაში, რომლებიც მსოფლიოში ნავთობმოხმარების კუთხით მე-3 და მე-4 ადგილებზე არიან, მოხმარება პანდემიამდელ მაჩვენებელს უკვე თითქმის გაუტოლდა. ევროპელებიც ნელა-ნელა საჭეებთან ბრუნდებიან - რამდენიმე ქვეყანამ, მათ შორის ბრიტანეთმა, ესპანეთმა და საფრანგეთმა, შეზღუდვები მნიშვნელოვნად შეარბილა, რამაც საავტომობილო მოძრაობა მკვეთრად გაზარდა.
მსოფლიო მასშტაბებში საავტომობილო გადაზიდვების იზრდება, რადგანაც ბიზნესი საშობაო დღესასწაულების წინ მარაგებს ავსებს.
მოთხოვნის აღდგენასთან ერთად ოპეკი და მისი მოკავშირეები მოპოვებაზე მკაცრ შეზღუდვებს ინარჩუნებენ. მათ უარი თქვეს დღეში მოპოვების 1,9 მლნ. ბარელით გაზრდის ვარიანტზე და 2021 წელს ეს მაჩვენებელი მხოლოდ 500 000 ტონა იქნება. ასევე ნეგატიურია შტატებში ფიკალის ნავთობის მოპოვების ზრდის პროგნოზები.
მოხმარების სწრაფი ზრდა შემცირებული მოპოვების ფონზე, აი ეს არის ბოლო დღეებში შავი ოქროს გაძვირების მთავარი მამოძრავებელი ძალა. სავარაუდოდ, 50 დოლარი ამ ეტაპზე მაქსიმალური დონე იქნება, რადგანაც, პოზიტიური მოლოდინების მიუხედავად, დღევანდელი რეალობა საკმაოდ რთულია.
„სადღეისოდ ნავთობი პოზიტიური მომავლის გათვალისწინებით ფასდება, თუმცა, დღეს რეალურად, ჩვენ კორონავირუსით დამძიმებული ზამთარი გველოდება“ - განაცხადა სინგაპურული კონსალტინგური კომპანიის IHS Markit Ltd-ს ვიცე-პრეზიდენტმა ვიქტორ შამმა.
შესაძლოა ამ ფასმა ოპეკ+ში არსებული უთანხმოებები კიდევ უფრო გაამძაფროს. კარტელში ბევრია ქვეყანა, რომელიც შეზღუდვების შერბილებას და მოპოვების ზრდას მოითხოვდა. თუ მოპოვება მართლაც გაიზარდა, ეს ფასების ხელახალ ვარდნაც გამოიწვევს, ასე რომ ნავთობის ბაზარი აღმავლობის მიუხედავად, ჯერჯერობით არასტაბილურია.
მას ასევე სხვა მრავალი გართულება ელის, მაგალითად, თებერვალში ჩინეთში მოხმარება მკვეთრად ეცემა იმის გამო, რომ ქვეყანაში ახალ წელს აღნიშნავენ და ამ დროს მთელი ინდუსტრია დიდწილად გაჩერებულია.
ამ დროისთვის ნავთობს გაძვირებას ხელს არამხოლოდ გლობალური მოთხოვნის ზრდა, არამედ სპეკულიანტების აქტიურობაც უწყობს, ვაქცინის გაჩენის ფონზე ისინი მოხმარების სწრაფ ზრდას ელოდებიან, შესაბამისად, შავ ოქროს კიდევ უფრო მეტი გაძვირების იმედით ყიდულობენ.
bloomberg.com
თენგიზ აბლოთია
ნავთობი
