დიდმა ბრიტანეთმა, კანადამ, უკრაინამ და შვედეთმა მოითხოვეს, რომ ირანი დათანხმდეს არბიტრაჟს თეირანში უკრაინული Fly UIA-ს თვითმფრინავის ჩამოგდებასთან დაკავშირებით, რასაც 176 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა.

შესაბამისი განცხადება უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებგვერდზე გამოქვეყნდა. განცხადებაში აღნიშნულია, რომ უკრაინის, კანადის, შვედეთის და გაერთიანებული სამეფოს მინისტრებმა მიიღეს ზომები, რომ ირანმა პასუხი აგოს უკრაინის საერთაშორისო ავიახაზების რეისის 752 (ფრენა PS752) უკანონო ჩამოგდებაზე და საქმე გადავიდეს მოგვარების ფაზაში.

„კერძოდ, 1971 წლის სამოქალაქო ავიაციის უსაფრთხოების წინააღმდეგ მიმართული უკანონო ქმედებების აღკვეთის კონვენციის მე-14 მუხლის შესაბამისად, ჩვენ მოვითხოვეთ რომ ირანი, რეისი PS752-ის 2 საზენიტო რაკეტით ჩამოგდების გამო, სავალდებულო არბიტრაჟს დაექვემდებაროს. რაკეტები უკანონოდ და განზრახ იქნა გაშვებული ირანის ისლამური რევოლუციის გვარდიის კორპუსის (IRGC) საჰაერო თავდაცვის ქვედანაყოფის წევრების მიერ.

საკოორდინაციო ჯგუფი ყველაფერს გააკეთებს იმისთვის, რომ ირანს პასუხისმგებლობა დაეკისროს საერთაშორისო სამართლებრივი ვალდებულებების მრავალჯერ დარღვევისთვის. ამ ქმედებით გვინდა პასუხისმგებლობა გამოვხატოთ და მსხვერპლთა და მათი ოჯახებისთვის უზრუნველყოფილი იყოს საქმის გამჭვირვალობა და სამართლიანობა“, — აღნიშნულია უკრაინის საგარეო უწყების განცხადებაში. 

აღნიშნული კონვენცია ასევე ცნობილია, როგორც 1971 წლის მონრეალის კონვენცია და სწორედ ეს კონვენცია ავალდებულებს სახელმწიფოებს აკრძალონ, აღკვეთონ და დასაჯონ სამოქალაქო ავიაციის წინააღმდეგ მიმართული გარკვეული დანაშაულები, მათ შორის საჰაერო ხომალდის უკანონო და განზრახ განადგურება.

შეგახსენებთ, რომ 2020 წლის 8 იანვარს FlyUIA-ს  Boeing 737-800 NG თეირანის აეროპორტიდან აფრენიდან ზუსტად 2 წუთში  ჩამოაგდეს. ბორტზე მყოფი ყველა მგზავრი დაიღუპა, სულ 176 ადამიანი. დაღუპულთა შორის უკრაინის 11 მოქალაქე იყო, მათგან ცხრა ეკიპაჟის წევრი.

ლაინერს ისლამური რევოლუციის გვარდიის კორპუსის მიერ გასროლილი ორი რაკეტა მოხვდა და ჩამოვარდა.

FlyUIA-ს თვითმფრინავი, რომელიც თეირანიდან კიევის მიმართულებით ასრულებდა რეისს, მიწაზე დანარცხებამდე აალდა, აღნიშნული იყო ირანის სამოქალაქო ავიაციის ადმინისტრაციის ანგარიშში.

მათი მონაცემებით, ლაინერის ფრენის ტრაექტორია აჩვენებს იმას, რომ პრობლემის წარმოქმნისთანავე ეკიპაჟმა თვითმფრინავი აეროპორტის მიმართულებით მოაბრუნა. ამავე დროს, მფრინავებმა ბორტზე საგანგებო მდგომარეობის შესახებ არ გამოაცხადეს.

მალევე, ავიაკატასტროფის მიზეზად ძრავის აალება დასახელდა, რასაც უკრაინული მხარე არ დაეთანხმა და განაცხადა, რომ მათი დროშის ქვეშ მფრინავი საჰაერო ხომალდი ტექნიკურად გამართული იყო. ბორტს ბოლო სავალდებულო ტექნიკური მომსახურეობა, ავიაკატასტროფამდე 2 დღით ადრე, 2020 წლის 6 იანვარს ჩაუტარდა.

საბოლოოდ გამოჩნდა ვიდეო მტკიცებულებები, რომლის საფუძველზეც დადგინდა, რომ FlyUIA-ს კატასტროფის მიზეზი რაკეტის მოხვედრა იყო.