შვედეთი - უპირობო  ლიდერია მსოფლიოში ეკოლოგიური ენერგეტიკის განვითარების თვალსაზრისით.

კლიმატის ცვლილების წინაამღდეგ ბრძოლის ეფექტურობის რეიტინგის მიხედვით, შვედეთი ბოლო 4 წლის მანძილზე პირველ ადგილზეა. უკვე 2030 წლისთვის ეს ქვეყანა შესაძლოა ეკოლოგიურად ნეიტრალური გახდეს.

ინდექსი 57 ქვეყნის ეკოლოგიურ პოლიტიკას აფასებს და მასში როგორც წესი სკანდინავიის ქვეყნები ლიდერობენ - შვედეთის გარდა მაღალი მაჩვენებლები დანიას, ნორვეგიას და ფინეთს აქვთ.

წინა კვირას დანიის პარლამენტმა მიიღო გადაწყვეტილება ახალი ნავთობის და გაზის საბადოების დამუშავებაზე ლიცენზიების გაცემის შეწყვეტის თაობაზე და ეს მაშინ, როდესაც სწორედ დანიაა ევროკავშირში გაზის და ნავთობის უმსხვილესი მომპოვებელი. 2030 წლისთვის ქვეყანა СО2-ს ჰაერში გამოყოფის 70%-ით შემცირებას გეგმავს. უკვე დღეს დანია, ისევე, როგორც შვედეთი, უმკაცრეს ეკოლოგიური ნორმებს იცავს.

პირველად წარმატებული ხუთეულში ბრიტანეთიც მოხვდა  - მავნე ნივთიერებების გამოყოფის შემცირების, ენერგიის განახლებადი წყაროების გამოყენების და კლიმატის დაცვაზე ორიენტირებული ინვესტიციების ზრდის წყალობით.

ლიდერებს მნიშვნელოვნად ჩამორჩება გერმანია. მრავალი ეკოლოგიური ინიციატივის მიუხედავად ის მე-19 ადგილზეა. და ეს არ არის კარგი მაჩვენებელი ევროპის უძლიერესი ქვეყნისთვის. თუმცა, მაინც წინსვლაა - 2019 წელს გერმანია რეიტინგის 23-ე ადგილზე იყო.

ევროკავშირი მთლიანობაში მე-16 პოზიციაზეა. სტატისტიკას აფუჭებს აღმოსავლეთ ევროპა - უნგრეთი, სლოვენია, ჩეხეთი და პოლონეთი. მათ ძალიან დაბალი შეფასებები არა მხოლოდ არასაკმარისი შიდა ეკოლოგიური პოლიტიკის, არამდე საერთო ევროპული ინიციატივების ბლოკირების გამო მიიღეს.

მაგალითად, პოლონეთი ბოლო წლებში თავისი ნახშირმომპოვებელი ინდუსტრიისთვის განსაკუთრებულ პირობებს ითხოვს და СО2-ს გამოყოფის კვოტებით ვაჭრობას აქტიურად ლობირებს.

აღმოსავლეთ ევროპაში განსაკუთრებით ბევრია ნახშირზე მომუშავე თბოელექტროსადგურები - მხოლოდ პოლონეთში ნახშირზე ელექტროსადგურების 75% მუშაობს.

ბოლო პერიოდში ეკოლოგიაზე ამ რეგიონშიც დაფიქრდნენ  - ამ დღეებში ჩეხეთის მთავრობამ განაცხადა, რომ ქვეყნის ენერგოსისტემა მთლიანად განახლებად წყაროებზე 2038 წლისთვის გადავა.

რეიტინგის ბოლო ადგილზე შეერთებული შტატებია. ამის  მიზეზი არა მხოლოდ პარიზის კლიმატური შეთანხმებიდან გასვლაა, არამედ  ენერგიის განახლებადი წყაროების არასაკმარისი გამოყენება.

გარემოს დაბინძურების კუთხით ლიდერებს შორის ისეთი განსხვავებული ქვეყნებია, როგორს საუდის არაბეთი, ალჟირი, ავსტრალია და კანადა.

რეიტინგში არაა გათვალისწინებული კორონავირუსის პანდემიით გამოწვეული ცვლილებები, რადგანაც მისი შედგენა 2 წლის წინანდელ მონაცემებზე დაყრდნობით მოხდა, შესაბამისად რეალურად სიაში ჩვენ 2018 წელს შექმნილ სიტუაციას ვხედავთ.

რატომ - შვედეთი?

შვედებს ამ რეიტინგში ლიდერობისთვის რამდენიმე უპირატესობა, არა მხოლოდ ღარიბ, არამედ მდიდარ ქვეყნებთან შედარებითაც აქვს - ზღვისპირა მდებარეობის წყალობით იქ ქარის ენერგიისთვის საუკეთესო პირობებია, ხოლო წლის რესურსების დიდი რაოდენობა ჰიდროელექტროსადგურების ქსელის განვითარების საშუალებას იძლევა.

ამავე დროს შვედეთი კი არის ინდუსტრიული ქვეყანა, მაგრამ მისი მრეწველობა გაცილებით უფრო მცირეა, ვიდრე მაგალითად, გერმანიის, რომელმაც რეიტინგში არც ისე კარგი შეფასებები მიიღო.  სულ რომ არაფერი, გერმანიაში მრეწველობაში შვედეთის მთელ მოსახლეობაზე მეტი ადამიანია დასაქმებული.

თანაც შვედებმა ეკოლოგიაზე ზრუნვა სხვებზე გაცილებით ადრე დაიწყეს - კერძოდ, ქვეყანამ პირველმა, ჯერ კიდევ 1991 წელს, СО2- ს გამოყოფაზე გადასახადი შემოიღო, მაშინ როდესაც გერმანიაში ეს გადაწყვეტილება ძალაში 2021 წელს შევა.

არა-სკანდინავიურ ქვეყნებს შორის ყველაზე უკეთესი მონაცემები ბრიტანეთს აქვს, რომელიც ნახშირის გამოყენებას უკვე 2025 წელს შეწყვეტს.

Der Spiegel