შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პარალელურად, ქვეყანაში ჰესების მშენებლობა დაიწყება, რაზეც მთავრობა ინტერესთა გამოხატვას მალე გამოაცხადებს.

როგორც „კომერსანტთან“ სემეკის თავმჯდომარემ დავით ნარმანიამ განაცხადა, ეს პერიოდი გამოყენებული უნდა იყოს მეტი ადგილობრივი გენერაციის წყაროების შექმნისთვის, ქვეყანამ მეტი ენერგია უნდა გაიტანოს ექსპორტზე და არ იყოს მხოლოდ ტრანზიტის იმედად.

„შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის ტექნიკურ-ეკონომიკურ კვლევას დასჭირდება ერთი წელი, შემდგომ დეტალური პროექტირებაც დროსთან იქნება დაკავშირებული, ანუ რამდენიმე წელი დასჭირდება ამ პროექტის სრულად რეალიზაციას. ეს ის პერიოდია, რაც ჩვენ სათანადოდ, კარგად უნდა გამოვიყენოთ, რათა მეტი ადგილობრივი გენერაციის წყაროები შევქმნათ და შევძლოთ, რომ მეტი ენერგია გვქონდეს საექსპორტოდ. სხვა შემთხვევაში დავრჩებით მხოლოდ სატრანზიტო ქვეყნად.

ქვეყანა სარგებელს ტრანზიტითაც მიიღებს, მაგრამ არა ისე, როგორც ამას საკუთარი გამომუშავებული ენერგიის ექსპორტის შემთხვევაში მიიღებდა.

ადგილობრივი გენერაციის ობიექტების მშენებლობა შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის მშენებლობასთან ერთად პარალელურ რეჟიმში უნდა განხორციელდეს, რომ ერთის მხრივ პირდაპირი საექსპორტო ხაზი გვქონდეს და ქვეყანამ მეტი შემოსავალი მიიღოს ექსპორტიდან, ვიდრე მხოლოდ ტრანზიტის შემთხვევაში მიიღებდა“, - განაცხადა ნარმანიამ.

სეკემის თავმჯდომარე ამბობს, რომ 1500 მგვტ-ზე ინტერესთა გამოხატვა მალე გამოცხადდება, რაც ენერგეტიკაში ინვესტირებას კიდევ უფრო დაასტიმულირებს.

„სახელმწიფომ მიმდინარე წლის 7 დეკემბერს დაამტკიცა განახლებადი ენერგიების ხელშეწყობის ახალი წესი და აპირებს, რომ ძალიან მალე გამოაცხადოს 1500 მგვტ-ზე ინტერესთა გამოხატვა. ეს იქნება სწორედ ის მექანიზმი, რაც სტიმულს მისცემს ინვესტორებს, რომ უფრო აქტიურად ჩაერთონ ენერგეტიკული საინვესტიციო პროექტების განხორციელებაში.

ყოველ შემთხვევაში, მექანიზმი, რაც ამ წესით არის დამტკიცებული, კარგი სიგნალია საფინანსო დაწესებულებებისთვის, რომ უფრო მყარად და დარწმუნებულად მისცენ დაფინანსების წყაროები იმ პირებს, რომელთაც გააჩნიათ ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევები და აპირებენ სამომავლოდ როგორც მზის და ქარის, ასევე ჰიდროსადგურების მშენებლობას. ასევე არის სხვა განახლებადი წყაროებიც“, - განაცხადა დავით ნარმანიამ.

დღეისათვის საქართველო ელექტროენერგიის ექსპორტს თურქეთის ბაზარზე ახდენს, შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტის რეალიზების შემდეგ ხომ არ ჩაანაცვლებს თურქულ ბაზარს ევროკავშირის ბაზარი - ამ თემასთან დაკავშირებით, სემეკის თავმჯდომარე მიიჩნევს, რომ ეს თავად ბაზარზე არსებულ ფასებზე იქნება დამოკიდებული და სადაც იმ დროისთვის ფასი უფრო მეტი იქნება, ექსპორტიც იმ მიმართულებით განხორციელდება.

„ამის პროგნოზირება ცოტა რთულია, თუმცა ამ შემთხვევაში გლობალური ბაზარი განსაზღვრავს საით წავა ენერგია. სადაც უფრო მაღალი ფასი იქნება, რა თქმა უნდა იქეთ“, - ამბობს ნარმანია.

საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემის ინფორმაციით, შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტის პრაქტიკული განხორციელების შესაძლებლობები და საუკეთესო გზები ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევის მეშვეობით დადგინდება. საკონსულტაციო კომპანიამ კვლევა 2022 წლის 11 მაისს დაიწყო და მისი დასრულება 18 თვის ვადაშია დაგეგმილი.

პროექტის სრულყოფილი კვლევა და შეფასება, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მხარდაჭერითა და მსოფლიო ბანკის აქტიური ჩართულობით, „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემის“ მიერ არის ინიციირებული.

კვლევის ფარგლებში, სსე აქტიურად თანამშრომლობს რუმინეთის გადამცემი სისტემის ოპერატორთან - Transelectrica. საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მხრიდან პროექტის თაობაზე პერიოდული კონსულტაციები ტარდება რუმინეთის, სომხეთისა და აზერბაიჯანის რესპუბლიკების შესაბამის სამინისტროებთან, ხოლო სსე-ის მხრიდან - ზემოაღნიშნული ქვეყნების შესატყვის ენერგეტიკულ კომპანიებთან.

„საქართველო-რუმინეთის დამაკავშირებელი შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტი“ წყალქვეშა მაღალი ძაბვის გადამცემი ქსელის მოწყობას ითვალისწინებს. ინიციატივა მიზნად ისახავს სამხრეთ კავკასიის რეგიონის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპასთან დაკავშირებას შავი ზღვის წყალქვეშა ელექტროგადამცემი კაბელის საშუალებით, რომლის მთლიანი სიგრძე დაახლოებით 1195 კმ. (95 კმ. სახმელეთო და 1100 კმ. წყალქვეშა ნაწილი) იქნება, ხოლო სიმძლავრე - 1000 მგვტ. წყალქვეშა ელექტროგადამცემი კაბელი ასევე აღჭურვილი იქნება ციფრული კავშირით, რომელიც უზრუნველყოფს მაღალი ხარისხის ტელეკომუნიკაციას რუმინეთსა და საქართველოს შორის.

პროექტის განხორციელება ხელს შეუწყობს ევროპისა და კავკასიის რეგიონის ენერგეტიკული უსაფრთხოების განმტკიცებას, განახლებადი ენერგიის სექტორის განვითარებას და გაზრდის სატრანზიტო შესაძლებლობებს მითითებულ რეგიონებს შორის.