ჯიმი კარტერის პრეზიდენტობის შემდეგ, მთელს მსოფლიოში მთავრობები არ ყოფილან ისეთი ზეწოლის ქვეშ, რომ ეთხოვათ მოქალაქეებისთვის, შეემცირებინათ ენერგიის მოხმარება საერთო სიკეთისთვის.
ახლა მეტი ენერგიის დაზოგვის აუცილებლობა გაიზარდა. უკრაინის ომი აიძულებს ევროპას, შეზღუდოს დამოკიდებულება რუსეთის ენერგორესურსებზე. პანდემიის შემდგომი ეკონომიკური აღდგენა ჩინეთში ელექტროენერგიის დეფიციტს ქმნის. განახლებად ენერგიაზე სწრაფი გადასვლა, ექსტრემალური ამინდის მოვლენები და საწვავის მაღალი ფასები ზეწოლას ზრდის.
კლიმატის ცვლილებასთან ბრძოლა უახლოეს ათწლეულებში კიდევ უფრო გაართულებს ვითარებას და პოლიტიკა შეიძლება იქამდე მივიდეს, რომ ლიდერებმა სულ უფრო ხშირად სთხოვონ მოქალაქეებს, ბენზინგასამართ სადგურებზე საწვავზე გაზრდილი ფასების გადახდის გარდა, დამატებითი მსხვერპლი გაიღონ.
გასულ კვირას იაპონიის მცდელობა, თავიდან აეცილებინა ელექტროენერგიის კატასტროფული გათიშვა, არის უახლესი მაგალითი იმისა, რის წინაშეც შეიძლება აღმოჩნდნენ ადამიანები მთელს მსოფლიოში და როგორ შეიძლება ერთიანმა მიდგომამ მოახდინოს ცვლილება.
სიტუაცია იაპონიაში მას შემდეგ გაუარესდა, რაც მიწისძვრის შედეგად ერთი კვირით დაიხურა ძირითადი ელექტროსადგურები და ცივმა ამინდმა გაზარდა მოთხოვნა გათბობაზე, რამაც ტოკიოში ელექტროენერგიის გათიშვის საფრთხე შექმნა.
მთავრობისა და კომუნალური კომპანიების მოწოდებით, ტოკიოს ოჯახებმა და ქარხნებმა მკვეთრად შეამცირეს ენერგიის მოხმარება თერმოსტატის გამორთვითა და განათების ჩაქრობით. სულ რაღაც 12 საათში, მეგაპოლისმა შეამცირა მთლიანი მოხმარება და თავიდან აიცილა ელექტროენერგიის გათიშვა, რაც 3 მილიონამდე შენობას ელექტროენერგიის გარეშე დატოვებდა.
იაპონიის მსგავსად, ევროპის მასშტაბით მოთხოვნის შემცირება ხელს შეუწყობს რუსულ ნავთობსა და გაზზე დამოკიდებულების შემცირებას.
იაპონიის მოწოდება მოქმედებისკენ ჰგავს 1970-იანი წლების ნავთობის კრიზისს, როდესაც ახლო აღმოსავლეთის მწარმოებლებმა შეაჩერეს ნავთობის ექსპორტი აშშ-სა და მის მოკავშირეებში. რიჩარდ ნიქსონმა მოქალაქეებს მოუწოდა, გამოერთოთ თერმოსტატები და დაეწესებინათ 55 მილი/სთ სიჩქარის ლიმიტი ნავთობზე მოთხოვნის შესამცირებლად.
“უნდა შევეგუოთ ფაქტს, რომ ენერგიის დეფიციტი მუდმივია. ჩვენ ვერ მოვაგვარებთ მას სწრაფად, მაგრამ თუ ვითანამშრომლებთ და გავიღებთ მოკრძალებულ მსხვერპლს, თუ ვისწავლით ეკონომიურად ცხოვრებას და გავიხსენებთ ჩვენი თანამემამულეების დახმარების მნიშვნელობას, მაშინ შეგვიძლია ვიპოვოთ გზები ადაპტაციისთვის და გავხადოთ საზოგადოება უფრო ეფექტური”, - მიმართა კარტერმა მოსახლეობას 1977 წელს.
კარტერის შემდეგ აშშ-ის არცერთ პრეზიდენტს არ უცდია ასეთი თავგანწირვის სულისკვეთების გაღვიძება მოქალაქეებში. ჯო ბაიდენმაც კი, ჯერ მხოლოდ მოითხოვა მეტი მარაგის შექმნა, როგორც შიდა, ასევე ახლო აღმოსავლეთის მთავარი მწარმოებლებისგან.
თუმცა, მსოფლიოში მრავალი მეთოდი გამოიყენება ენერგიის მოხმარების შესამცირებლად. გასულ წელს ჩინეთმა ელექტროქსელზე ზეწოლის შემსუბუქების მიზნით ქარხნები დახურა. კალიფორნია იყენებს მოთხოვნაზე რეაგირების მძლავრ სისტემას და ოპერაციების შეჩერების სანაცვლოდ დიდ ინდუსტრიებს ფულს უხდის.
ზოგიერთი ევროპელი პოლიტიკოსი ფიქრობს, რომ მოქალაქეებმა უნდა შეამცირონ ენერგომოხმარება, რათა შემცირდეს გაზის იმპორტი რუსეთიდან, რაც ბლოკის მთლიანი იმპორტის დაახლოებით 40%-ს შეადგენს.
“გააკეთეთ ეს პუტინის წინააღმდეგ”, - განაცხადა ლუქსემბურგის ენერგეტიკის მინისტრმა კლოდ ტურმესმა ონლაინ პანელზე.
ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტო მოუწოდებს მომხმარებლებს, დროებით შეამცირონ თერმოსტატის ტემპერატურა 1 გრადუსი ცელსიუსით რუსეთზე დამოკიდებულების შესამცირებლად. IEA-ს მოწოდების მიუხედავად, მსოფლიოს მთავრობებმა უმეტესწილად შეამცირეს საწვავის გადასახადები ან გასცეს სუბსიდიები მოხმარების მხარდასაჭერად.
“გადასახადების შემცირების მსგავსი ზომები ამცირებს სამომხმარებლო ფასების მგრძნობელობას და ზღუდავს დაზოგვის სტიმულს. ევროპელთა სურვილს, შეამცირონ რუსულ ენერგეტიკაზე დამოკიდებულება, უნდა ახლდეს მეტი ძალისხმევა ენერგიის დაზოგვის მიზნით”, - ამბობს ჯეინ ნაკანო, ვაშინგტონის სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრის უფროსი თანამშრომელი.
ენერგეტიკა
