ენერგეტიკული ბირჟა 1-ელ სექტემბერს, სავარაუდოდ, ვერ ამოქმედდება. აღნიშნულთან დაკავშირებით ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა მთავრობის სხდომის დასრულების შემდეგ გამართულ პრესკონფერენციაზე ისაუბრა.
როგორც დავითაშვილმა დასმული კითხვის საპასუხოდ განაცხადა, რეგიონში მიმდინარე პროცესებიდან გამომდინარე, რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე, თავისუფალი რეჟიმის შემოღება ელექტროენერგიაზე მომატებული რისკების შემცველია.
„კომერსანტი“ შეფასებისთვის ენერგეტიკოს გია არაბიძეს დაუკავშირდა. მისი თქმით, ენერგეტიკული ბირჟა 1-ელ სექტემბერს გაიხსნება თუ 7 სექტემბერს, ეს ამ ეტაპზე ენერგეტიკის სისტემისათვის არც მნიშვნელოვანი ზარალია და არც მნიშვნელოვანი მოგება.
„ბირჟის გახსნა, თუ ის აბსოლუტურად წესრიგში არ იქნა გაცილებით ზიანის მომტანი იქნება შემდგომ, ამიტომ ჯობია რომ ყველა წვრილმანი იქნეს გათვალისწინებული და სრულყოფილი მომზადების შემდეგ იყოს გახსნილი. ბუნებრივია კარგი იქნებოდა, რომ შარშან ამ დროს გახსნილიყო, ძალიან კარგი იქნებოდა, რომ ამის გახსნა სექტემბერში მოგვესწრო, მაგრამ არის საკითხები და განსაკუთრებით ისეთი საკითხები, რომ თვითონ მრეწველობიდან და მსხვილი მომხმარებლებიდან ვერ აუღეს ბოლომდე ალღო და ფაქტობრივად არ არიან მზად ამ სერვისის მისაღებად. კი იყო ტრენინგები, ხალხიც გამოყვეს, იმუშავეს ამათთან, მაგრამ ჯერ კიდევ პრობლემებია ამასთან დაკავშირებით. ჩვენ სპეციალისტები ვამბობთ, რომ ჯობდეს დაგვიანდეს 3-4 თვით, ოღონდ ამუშავდეს სრულყოფილად, რომ მერე არ შეგვექმნეს პრობლემები და უარესი შედეგი არ მოგვცეს.
თუ ვგრძნობთ, რომ ამისთვის ჯერ არ ვართ მზად , სანახევროდ დაწყებას ჯობია რომ ცოტახნით არ დავიწყოთ“ - აღნიშნა გია არაბიძემ.
რაც შეეხება სექტორისთვის ენერგეტიკული ბირჟის გახსნის მნიშვნელობას, გია არაბიძე ამბობს, რომ როდესაც ბირჟა გაიმართება ყველაფერს თავისი ფასი ექნება.
„მაგალითად მე ენერგეტიკოსი ვარ და არ ვიცი საქართველოში ელექტროენერგიის საბაზრო ღირებულება რა არის, ჩვენი ტარიფები ხომ სუბსიდირებული ტარიფია, მოსახლეობის გაჭირვებიდან გამომდინარე და ა.შ. ანუ ჩვენ დღეს არ ვიცით რა არის საბაზრო ფასი, ამას მაინც გავიგებთ თუ რა იქნება საქართველოში ელექტროენერგიის საბაზრო ფასი და ამის შემდეგ მერე უკვე სხვაგვარი კონკურენცია იქნება. კონკურენციაში ვგულისხმობ იმას, რომ თუ ელექტროენერგიას დაედო საბაზრო ღირებულება და ეს იქნა მყარი საბაზრო ღირებულება ერთ-ერთი მთავარი ამოცანა ამ ბირჟის ამუშავების არის ის, რომ ინვესტორების მოზიდვა და მოყვანა შევძლოთ.
დღეისათვის ხომ ერთადერთი ვარიანტი იყო ინვესტორის მოყვანა, რომ დაუშვათ გარანტირებული შესყიდვის ხელშეკრულებას ე.წ. ppa -ს თუ გავუფორმებდით და მიცემდი 5 წლიანი იყო თუ 7 წლიანი იყო და სახელმწიფოსათვის არამომგებიან და არაეკონომიკურად არასაბაზრო ეკონომიკიდან გამომდინარე ხელშეკრულებას, მოდიოდა ინვესტორი და ამ შემთხვევაში სახელმწიფოც ზარალდებოდა და ინვესტორიც. ამ ვარიანტის სრულყოფილი დაგეგმვის შემთხვევაში უკვე ინვესტორის კისერზეა მთელი პასუხისმგებლობა და მე რომ სახელმწიფო ვარ აღარ ვარ პასუხისმგებელი იმაზე, რომ შენ რომ ივლისის თვეში წყალი არ წამოგივიდა და რაღაც პრობლემა შეიქმნა და მე რომ სიმწრით მიღებული ბიუჯეტიდან რაღაცეები დაგიფარო, ამიტომ ეს იქნება მისი რისკი და საბაზრო ფასებიც შემოვა.
ბუნებრივია იქნება პრობლემები, მაგრამ მთავარი და გადამწყვეტი მე მაინც მგონია, რომ სახელმწიფომ საწყის ეტაპზე უზრუნველყოს მოსახლეობის დაცვა. მე და შენ ეს არ უნდა შეგვეხოს, შეიძლება რაღაც ქარხანას შეეხოს მოიმატოს ან მოიკლოს ფასი, მაგრამ მე და თქვენ და მცირე საწარმოებს, პურის ქარხნებია თუ კერძო წვრილ-წვრილი ბიზნესია, მას ბირჟაზე ფასის მერყეობის გამო პრობლემა არ უნდა შეექმნას. ეს არის ბირჟის შექმნის იდეა. ინვესტორებს უნდა მისცეს გასაქანი, დავადგინოთ საბაზრო ფასი რა იქნება და მშენებლობას ყიდვაც და გაყიდვაც გავაკეთოთ საბაზრო ფასში ოღონდ აუცილებლად უნდა დავიცვათ მოსახლეობა“ - აღნიშნა გია არაბიძემ.
თაკო კვაჭანტირაძე