ეკონომიკის ექსპერტი სოსო არჩვაძე სოციალრუ ქსელში საგარეო ვაჭრობას აფასებს და წერს, რომ საქართველოს ეკონომიკის დინამიურ განვითარებაში საგარეო-სავაჭრო ექსპანსიას მზარდი წილი შეაქვს - 2022 წლის ივნისში ექსპორტის მთლიანმა მოცულობამ 448.6 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა, რაც 27.9 პროცენტით აღემატება წინა წლის ივნისის მონაცემს და 44.5 პროცენტით - პანდემიამდელი, 2019 წლის ივნისის მაჩვენებელს. მთლიანად, 2022 წლის პირველი ნახევარის ექსპორტმა (2558.7 მლნ. აშშ დოლარი) 35.6 პროცენტით გადააჭარბა 2021 წლის იანვარ-ივნისის და 43.0 პროცენტით - 2019 წლის იანვარ-ივნისის მაჩვენებელს.
„ექსპორტის ზრდაში გადამწყვეტი როლი ბიზნეს-სექტორს შეაქვს, რომლის მთლიანი გამოშვების თითქმის 1/3 ექსპორტზე მიემართება და აღნიშნულ პროცესს მკაფიოდ ჩამოყალიბებული ზრდის ტენდენცია აქვს.
მაღალი ტემპებით იზრდება იმპორტის მოცულობაც, რაც უკავშირდება როგორც ქვეყნის შიდა მოთხოვნილების ზრდას, ისე საქართველოს სატრანზიტო ფუნქციის გაძლიერებას და რეექსპორტის მასშტაბების გაფართოებას. - 2022 წლის ივნისის იმპორტი (1047.2 მლნ. აშშ დოლარი) 21.2 პროცენტით აღემატება 2021 წლის ივნისის დონეს და 41.8 პროცენტით - 2019 წლის ივნისის მაჩვენებელს. ექსპორტით იმპორტის გადაფარვის მაჩვენებელმა 2022 წლის ივნისში შეადგინა 42.8 პროცენტი, რაც წინა წლის ივნისის მაჩვენებელს (40.6%) 2.2 პუნქტით აღემატება.
საქართველოს ექსპორტი გაცილებით მეტი იქნებოდა, რომ არა საომარი მოქმედებები რუსეთ-უკრაინას შორის, რომელმაც მკვეთრად შეზღუდა სამამულო პროდუქციის ექსპორტის მასშტაბები ამ ქვეყნებში. – რუსეთსა და უკრაინაში ექსპორტის მოცულობა 2022 წლის პირველ ნახევარში წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით შემცირდა 14.5 პროცენტით, მათ შორის ივნისში - 16.0 პროცენტით. რუსეთ-უკრაინის გამოკლებით საქართველოს ექსპორტი 2022 წლის იანვარ-ივნისში გაიზარდა 49.2 პროცენტით, მათ შორის მხოლოდ ივნისში - 41.3 პროცენტით. ეს მიღწეულია საგარეო სავაჭრო გეოგრაფიისა და სასაქონლო ნომენკლატურის დივერსიფიცირებით. განსაკუთრებით პოზიტიურად უნდა ჩაითვალოს საქართველოს საგარეო სავაჭრო ექსპანსია ევროკავშირის ბაზარზე, რომელშიც ქართული პროდუქციის ექსპორტი 2022 წლის პირველ ნახევარში გაიზარდა 34.7 პროცენტით. ფაქტობრივად, რუსულ ბაზარზე ქართული პროდუქციის ექსპორტის შემცირება დიდწილად გადაფარა ექსპორტის ზრდამ ევროკავშირის ბაზარზე. - რუსეთსა და უკრაინას შორის საომარი მოქმედების დაწყების შემდეგდროინდელ პერიოდში (2022 წლის მარტი-ივნისი) რუსულ ბაზარზე ქართული ექსპორტის 31.6 მლნ. აშშ დოლარით შემცირების პირობებში ექსპორტი ევროკავშირის ბაზარზე გაიზარდა 53.9 მლნ. აშშ დოლარით, ანუ რუსეთთან ექსპორტის ყოველი 100 დოლარით შემცირებისას ექსპორტი ევროკავშირში იზრდებოდა 170.2 დოლარით.
ამასთან, ევროკავშირი არ არის ერთადერთი რეგიონი, სადაც წარმატებით ხორციელდება ქართული პროდუქციის ექსპანსია: მიმდინარე წლის პირველ ნახევარში გასული წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით საქართველოს ექსპორტი გაიზარდა: ჩინეთში - 38.0%-ით, თურქეთში - 53.9%-ით და აშშ-ში - 122.3%-ით.
სასაქონლო ნომენკლატურაში ლიდერი სამეული უცვლელია (სპილენძის მადნები და კონცენტრატები, ფეროშენადნობები და მსუბუქი ავტომობილები), რომელთა წილად მოდის საქართველოს მთელი ექსპორტის 43.1% (შარშან - 41.5%), თუმცა გამოიკვეთა ორი საგულისხმო ტენდენცია: ერთი მხრივ, ტრადიციული, „მაპროფილებელი“ საექსპორტო პროდუქციის - ყურძნის ნატურალური ღვინოების, სპირტიანი სასმელებისა და მტკნარი და მინერალური წლების ექსპორტის საგრძნობი შემცირება (42.2 მლნ. აშშ დოლარით, ანუ 17.6%-ით) და იმავდროულად, აზოტოვანი სასუქების 115.4 მლნ. აშშ დოლარით (3.2-ჯერ) და ელექტროენერგიის 40.5 მლნ. აშშ დოლარით (4.3-ჯერ) ექსპორტის ზრდა.
აღსანიშნავია, რომ საქართველოს საგარეო სავაჭრო ექსპანსია მიღწეულია ეროვნული ვალუტის გამყარების პირობებში (2022 წლის ივნისში 2021 წლის ივნისთან შედარებით ლარი აშშ დოლართან გამყარდა 6.6 პუნქტით), რაც ზოგადად, დამატებით ბარიერს წარმოადგენს ექსპორტის ზრდისთვის. ვალუტის გამყარების მიუხედავად ექსპორტის მნიშვნელოვანი ზრდა ცალსახად მიუთითებს ქართული ბიზნესის პოტენციალზე, მისი ეფექტიანობის ამაღლებასა და სამამულო პროდუქციის გლობალურ ბაზრებზე მზარდ კონკურენტუნარიანობაზე.
ძლიერდება საქართველოს სატრანსპორტო-საკომუნიკაციო ფუნქციაც. – 2022 წლის ივნისში რეექსპორტის მოცულობამ 165.5 მლნ. აშშ დოლარს მიაღწია, რაც გასული წლის ივნისის მაჩვენებელს 78.7 პროცენტით აღემატება. ამასთან, რეექსპორტის თითქმის ნახევარი (47.3%) მსუბუქ ავტომობილებზე მოდის.
საგარეო-ეკონომიკურ ურთიერთობებში აღნიშნული მიღწევები, ქართული ბიზნესის მზარდ პოტენციალთან ერთად, უზრუნველყო ხელისუფლების აქტიურმა ეკონომიკურმა პოლიტიკამ, ქართული ბიზნესის ხელშეწყობის, მათ შორის საგარეო ბაზრებზე პოზიციონირების გაუმჯობესებისაკენ მიმართულმა სტრატეგიამ“. - წერს სოსო არჩვაძე.