უკრაინის ომმა გლობალური ტვირთნაკადები ახალ მიმართულებებზე გადააწყო. საქართველოს, აზერბაიჯანის, თურქეთის და ყაზახეთის რკინიგზების მიერ ერთობლივი საწარმოს შექმნის ინიციატივა გადაზიდვების გაადვილებისკენ არის მიმართული და სხვადასხვა ქვეყნებზე გადასასვლელების გამარტივების იდეას ემსახურება.

საქართველოს სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრის ხელმძღვანელის პაატა ცაგარეიშვილის გათვლით, ერთობლივი საწარმოს ფუნქციონირებით წლიურად მინიმუმ 3-4 მილიონი ტონა ტვირთვის მოზიდვის პოტენციალი არსებობს. ხოლო პროექტის განხორციელებას სავარაუდოდ 2-3 წელი დასჭირდება, რის შემდეგაც ქვეყნის სატრანსპორტო დერეფანი მნიშვნელოვნად დაიტვირთება.

მიიღე ინფორმაცია უფრო სწრაფად „კომერსანტის“  Telegram-ზე.

,,ლოგისტიკაში შექმნილმა პრობლემამ მრავალ ქვეყანას ერთობლივი საქმიანობის სქემების შემუშავებისკენ უბიძგა, რაშიც საქართველოს პოზიციაც აშკარად გამოკვეთილია.  უკრაინის ომმა ლოგისტიკაში დიდი ცვლილება გამოიწვია. ცენტრალური აზიიდან საქართველოზე გამავალი სატრანსპორტო დერეფნით დამატებითი ტვირთების მოზიდვის ახალმა შესაძლებლობამ წინა პლანზე წამოიწია. ბუნებრივია, ამან მეზობელ ქვეყნებს, ანუ დერეფანში გაერთიანებულ ქვეყნებს შორის, უფრო მეტი კოორდინაციის, მეტი შეთანხმებების და ერთობლივი საქმიანობის პრიორიტეტულობის საჭიროება დაგვანახა. ამიტომ უპრიანია, რომ  მეზობელმა ქვეყნებმა გამოთქვეს ერთობლივი საწარმოს შექმნის აუცილებლობა“, - აცხადებს ცაგარეიშვილი და დასძენს, რომ მსგავსი პრაქტიკა გავრცელებულია, როდესაც სხვადასხვა სახელმწიფოები გარკვეული ფინანსური წილობრივი მონაწილეობით ქმნიან ერთ გამსხვილებულ ოპერატორს - საწარმოდ მოიაზრება, მაგრამ სინამდვილეში მსხვილი ფინანსური ოპერატორია, რომელმაც უნდა უზრუნველყოს სხვადასხვა მიმართულებით დერეფნის გასწვრივ გამართული მუშაობა.

,,საწარმოს ფუნქციებში შედის ასევე აქტიური მარკეტინგული საქმიანობა, რათა მოიზიდოს სხვადასხვა ტვირთმფლობელები, დაიდოს ხელშეკრულებები სხვადასხვა  პორტებთანაც ანუ დამყარდეს ჰორიზონტალური კავშირები  რკინიგზებთან და პორტებთან, ტვირთნაკადების დროული და უსაფრთხო  ტრანსპორტირების უზრუნველყოფის კუთხით და სხვა. ამ ერთიან ოპერატორს, რომელიც სხვადასხვა ქვეყნების ფინანსური სახსრებით იქნება დაფუძნებული, დაევალება თავიდან ბოლომდე ყველა ოპერაციის განხორციელება ბაზრის კონიუნქტურიდან გამომდინარე. პროცესი მთლიანობაში არის რთული და გარკვეულ დროს მოითხოვს. მხოლოდ ტვირთნაკადების არსებობა და ინფრასტრუქტურის გამართულობა საკმარისის არ არის, რომ მყისიერად მივიღოთ და გავატაროთ ტვირთნაკადები, ორგანიზაციული საკითხებია, რაც  პირველ რიგში, დაკავშირებულია ერთიანი საწარმოს შექმნასთან, რომლის გარეშეც დერეფანში აუცილებელი ტვირთების გატარების შესაძლებლობა არ გვექნება“, - აცხადებს ,,კომერსანტთან“ პაატა ცაგარეიშვილი.

მისი თქმით, ხელშეკრულების გაფორმება და კომუნიკაცია სხვადასხვა სახელმწიფო უწყებასთან დროის გარკვეულ ინტერვალთანაა დაკავშირებული. ხოლო გატარების მაჩვენებელი მაქსიმუმს მიაღწევს 3-4  წლის შემდეგ, რაშიც დიდია სწორედ ამ ერთობლივი საწარმოს როლი.

10-12 მილიონ ტონა ტვირთი კი ის მოცულობაა, რის გატარებაც საქართველოს სატრანსპორტო დერეფნისთვის ჯერჯერობით მხოლოდ პოტენციური შესაძლებლობაა.

,,რამდენიმე ტვირთნაკადის შერწყმაზე შეიძლება იყოს საუბარი, პირველ რიგში, იგულისხმება ყაზახეთის ტვირთნაკადი, რომელიც წამოვა, გაივლის აზერბაიჯანს, საქართველოს და შემდეგ გაიშლება თურქეთის და საქართველოს მიმართულებით. ეს არის პირველ ეტაპზე დაახლოებით 1,5-2 მილიონი ტონა ტვირთი, აქ შესაძლებელია ჩაერთოს აზერბაიჯანის ტვირთნაკადი,  ბაქო-თბილისი-ყარსის ტვირთნაკადი, მთლიანობაში ყოველწლიურად 3-4 მილიონი ტონა ტვირთნაკადი იკვეთება, რომელიც შედის ამ ერთობლივი საწარმოს ფუნქციონირების არეალში და ეტაპობრივი ზრდის შესაძლებლობა გააჩნია“, - განმარტავს ცაგარეიშვილი.

შეგახსენებთ, რომ JV Middle Corridor გეგმავს ერთობლივი ორგანიზაციის შექმნას ყაზახეთის, საქართველოს, აზერბაიჯანისა და თურქეთის რკინიგზების მონაწილეობით, რომლებიც „ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტების ასოციაციაში“ (TITR) შედიან. ერთობლივი საწარმოს ოფიციალური რეგისტრაცია სავარაუდოდ 2023 წლის დასაწყისში ან შუა პერიოდში დასრულდება.

ერთობლივი საწარმოს მიზანია Middle Corridor-ის მნიშვნელობის გაზრდა, რადგან ეს გააადვილებს გადაზიდვის პროცესებს და გაამარტივებს გადასასვლელს სხვადასხვა ქვეყნებზე“.

მარი ჩიტაია