უცხოურ ვალუტაში აღებული იპოთეკური სესხების მაქსიმალური დასაშვები ხანგრძლივობა 15 წლის ნაცვლად 10 წლით განისაზღრება. ამის შესახებ ეროვნული ბანკის ფინანსური სტაბილურობის კომიტეტის გადაწყვეტილებაში არის აღნიშნული.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის კობა გვენეტაძის განცხადებით, 2021 წლის აპრილიდან უცხოური ვალუტით უზრუნველყოფილი იპოთეკური სესხების ზრდა დაჩქარდა. არსებული ტენდენციების შენარჩუნების შემთხვევაში კი ამ სესხების წლიური ზრდის ტემპი 2022 წელს 10 პროცენტი იქნება.

„ამ მსესხებლების უმეტესობა არაჰეჯერებულია, რაც მათ მაღალ მოწყვლადობაზე მიანიშნებს და პორტფელის ზომიდან გამომდინარე, ხელს უწყობს ფინანსურ სექტორში სისტემური რისკების დაგროვებას. ეს ასევე საფრთხეს უქმნის უძრავი ქონების ბაზრის მდგრადობას. სესხების მაქსიმალური ვადის შემცირება აღნიშნულ მოწყვლადობებს შეამსუბუქებს და მსესხებლებისთვის სტრესის შთანთქმის უნარს სესხების დაგრძელვადიანებით შესაძლებლობით გაზრდის, რაც ეფექტიანად იქნა გამოყენებული პანდემიის დროს. ვადიანობის შემცირება სესხების ამორტიზაციას დააჩქარებს, რაც საკრედიტო რისკებს შეამცირებს და ასევე დაეხმარება დიდი მოწყვლადობის შემცირებას, რომელსაც ეკონომიკის დოლარიზაცია წარმოადგენს“, – განაცხადა კობა გვენეტაძემ.

„პაშა ბანკი საქართველოს“ გენერალური დირექტორი ნიკოლოზ შურღაია „კომერსანტთან“ საქართველოს ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებას აფასებს და ამბობს, რომ ეს სიფრთხილისკენ მიმართული ნაბიჯია.

„ეს სიფრთხილისკენ მიმართული ნაბიჯი ჩანს. ერთის მხრივ, გულდასაწყვეტია, რადგან მომხმარებლებისთვის სესხის ხელმისაწვდომობა მცირდება. მეორეს მხრივ, რადგან ეროვნულმა ბანკმა ეს ნაბიჯი გადადგა, სავარაუდოდ სესხების ხარისხზე დადებითად იმოქმედებს. პაშა ბანკზე ამ ცვლილებას ზემოქმედება არ ექნება“, - ამბობს ნიკოლოზ შურღაია.

ბანკების ასოციაციაშიც აცხადებენ, რომ ამ სიახლით შეიზღუდება იმ ადამიანთა რიცხვი, რომელიც იპოთეკურ სესხს უცხოურ ვალუტაში იღებს. გარდა ამისა, ეს გავლენას იქონიებს საკრედიტო პორტფელზეც და გარკვეულწილად შეამცირებს მისი ზრდის ტემპს. მიუხედავად ამისა, ალექსანდრე ძნელაძე ვარაუდობს, რომ 2022 წლის ზაფხულიდან რეფინანსირების განაკვეთი შემცირდება, რაც შეამსუბუქებს წნეხს უცხოურ ვალუტაში გაცემულ სესხებზე.

აღსანიშნავია, რომ 2019 წლის იანვრიდან 200 000 ლარამდე სესხების აღება მხოლოდ ეროვნულ ვალუტაშია შესაძლებელი - უცხოურ ვალუტაში კრედიტის ოდენობა 200 000 ლარზე მეტი უნდა იყოს. გარდა ამისა, 2021 წლის ოქტომბერში საქართველოში ფიზიკურ პირებზე 367 მილიონი ლარის იპოთეკური სესხები გაიცა, აქედან 54% ლარის იპოთეკებზე მოდიოდა. 10 წელზე უფრო ხანგრძლივ იპოთეკებს შორის სავალუტო სესხები ჭარბობს. 10 წელზე მეტი ვადიანობის ახალ იპოთეკებს შორის ოქტომბერში 121.3 მილიონი ლარის ეროვნული ვალუტის იპოთეკები და 131 მილიონი ლარის სავალუტო იპოთეკები გაიცა.

ნინო თამაზაშვილი