ევროკავშირის სტატისტიკური სამსახურის მონაცემებით, სექტემბერში ევროზონაში ინფლაცია 3,4%-მე გაიზარდა, აგვისტოში დაფიქსირებულ 3%-თან შედარებით, რაც ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია 2008 წლის კრიზისის შემდეგ.

ევროპის ცენტრალური ბანკი ამას დროებით და პანდემიასთან დაკავშირებულ მოვლენად მიიჩნევს, მაგრამ ამ ოპტიმიზმის მიუხედავად, გარკვეული მიზეზების გამო ფასების ზრდა ევროკავშირში უკვე სერიოზულ და არაპროგნოზირებად პრობლემად იქცა.

როგორც მოსალოდნელი იყო, ენერგოკრიზისის პირობებში ყველაზე მეტად ენერგომატარებლები გაძვირდა - 17,4%-ით, შედარებით ნაკლებია ფასების ზრდა სურსათზე - 2,1%.

თუმცა ეს ზოგადევროპული მაჩვენებელია, რეალურად კი რამდენიმე ქვეყანაში ფასების ზრდა უფრო მნიშვნელოვანია - მაგალითად, სექტემბერში ინფლაციამ ესტონეთში 6,4%, ლიეტუვაში 6,3%, სლოვაკიაში 5,1%, გერმანიაში კი 4,1% შეადგინა.

ყველაზე დაბალი ინფლაცია - 0,7% - მალტაში დაფიქსირდა.

ბოლო სხდომაზე ევრობანკმა განაცხადა, რომ ეტაპობრივად დაასრულებს ფულად-საკრედიტო სტიმულირების პოლიტიკას, რომლის მიზანიც პანდემიის მწვავე ფაზაში ევროკავშირის ქვეყნების ეკონომიკების მხარდაჭერა იყო. რეგულატორის აზრით, ამ პოლიტიკას დღეს უკვე აზრი არა აქვს, რადგანაც მიწოდების ჯაჭვში შეფერხებების გამო მსოფლიოში ყველა საქონელზე ფასები ყოველგვარი სტიმულირების გარეშე იზრდება.

პირველ რიგში საუბარია 2020 წლის მარტში შემუშავებულ პროგრამაზე Pandemic Emergency Purchase Programme (პანდემიის საგანგებო პირობებში აქტივების ყიდვის პროგრამა), რომლის ფარგლებში ევროპის ცენტრობანკი თვეში 80 მლრდ. ევროს ობლიგაციებს ყიდულობს.

სავარაუდოდ, ეს თანხა პირველ ეტაპზე 70 მლრდ.-მდე შემცირდება.

ამ დროისთვის ცენტრალურმა ბანკმა პროგრამის ფარგლებში ობლიგაციების შეძენაზე 1,8 ტრლნ. ევრო დახარჯა.

გარდა ამისა, ევროკავშირში პანდემიის პერიოდში აქტივების შესყიდვის კიდევ ერთი პროგრამა - APP (Asset Purchase Programme) - მოქმედებს. მისი მასშტაბები შედარებით მოკრძალებულია - 20 მლრდ. ევრო თვეში, ამიტომაც ის ჯერჯერობით უცვლელი რჩება.

ინფლაციის ტემპების ზრდას ხელს ეკონომიკის პოსტპანდემიური ზრდა უწყობს - 2021 წლის მე-2 კვარტალში ევროზონის ეკონომიკა პირველ კვარტალთან შედარებით 2%-ით, ანუ წლიურ ჭრილში 13%-ით გაიზარდა.

გარდა ამისა, ევროზონაში პანდემიური უმუშევრობაც შემცირდა - აპრილ-ივნისის პერიოდში დასაქმება 0, 5%-ით გაიზარდა, რაც შრომის ბაზრის ნორმაში დაბრუნებას ნიშნავს. თუმცა, ფასების საყოველთაო და ხშირ შემთხვევაში კატასტროფული ზრდა ამ ოპტიმისტურ განწყობებს სერიოზულ ჩრდილს აყენებს - დღეს ევროპის და არა მხოლოდ ევროპის მთავარი პრობლემა არა პანდემია, არამედ შეუჩერებელი ფასების ზრდა და ინფლაციაა.

გაზის მკვეთრმა გაძვირება (1900 დოლარამდე) და მიწოდების შეფერხება ეკონომიკის თითქმის ყველა დარგზე ნეგატიურად აისახება და ამან შესაძლოა ინფლაციის საშუალოევროპულ მაჩვენებელი 4%-მდე გაზარდოს.

ვითარება ჩიხურია და არავინ არ იცის, როგორც შეიძლება შექმნილი კრიზისიდან გამოსვლა. ამ დროისთვის 2 ვარიანტი არსებობს და ორივე დიდ რისკს შეიცვას.

პირველი გზა ევრობანკის მიერ ობლიგაციების შესყიდვის შეჩერებას და რეფინანსირების განაკვეთის მკვეთრ ზრდას გულისხმობს. ამ ზომებს შესაძლოა დეფლაცია და ფასების ვარდნა მოჰყვეს.

მეორე ვარიანტი გულისხმობს არაფრის კეთებას და რბილი ფულად-საკრედიტო პოლიტიკოს შენარჩუნებას, რისი შედეგიც მშპ-ს ვარდნა ინფლაციის ზრდის ფონზე უახლოესი 1-2 წლის მანძილზე იქნება.

Haqqin.az