საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა 2022 წლის 11 მაისს რეფინანსირების განაკვეთის უცვლელად დატოვების გადაწყვეტილება მიიღო და 11 პროცენტზე შეინარჩუნა.

„მიმდინარე პროგნოზით, მოსალოდნელია, რომ, სხვა თანაბარ პირობებში, ინფლაცია წლის განმავლობაში მიზნობრივ მაჩვენებელზე მაღლა შენარჩუნდება, თუმცა, წინა წლის ერთჯერადი ფაქტორების მილევის შედეგად და გამკაცრებული პოლიტიკის ფონზე, მას შემცირების მიმართულება ექნება. მიუხედავად გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკისა, საკრედიტო აქტივობა წლის განმავლობაში მაღალ დონეზე ნარჩუნდება, მათ შორის ერთი მხრივ, სამომხმარებლო, ხოლო მეორე მხრივ - უცხოური ვალუტის სესხების ხარჯზე. შესაბამისად, ფედერალური სარეზერვო სისტემის მიერ საპროცენტო განაკვეთის ზრდის მიუხედავად, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტი აშშ დოლარით მოზიდული სახსრების სარეზერვო მოთხოვნებზე დარიცხვას ფიქსირებულად 0 პროცენტზე შეინარჩუნებს. საჭიროების შემთხვევაში, უცხოურ ვალუტაში გაცემული სესხების ზრდის ტემპის შესამცირებლად, ეროვნული ბანკი დამატებით ზომებსაც მიღებს, მათ შორის უცხოური ვალუტით მოზიდულ სახსრებზე სარეზერვო მოთხოვნის არსებული ზედა ზღვრის (ამჟამად - 25%) ზრდის ჩათვლით“- აღნიშნავენ ეროვნულ ბანკში.

Galt & Taggart-ის ეკონომისტის ლაშა ქავთარაძე ამბობს, რომ ინფლაციური შოკის მოსათოკად მონეტარულთან ერთად თანმიმდევრული ფისკალური პოლიტიკის გატარებაც აუცილებელია.

„არსებული ინფლაციური შოკის მოთოკვა მხოლოდ მონეტარულ პოლიტიკას არ შეუძლია, მნიშვნელოვანია ფისკალური პოლიტიკაც. 2020 წლიდან მოყოლებული ფისკალური დეფიციტი ძალიან მაღალია და ეს მაკროეკონომიკაში ბევრს ცვლის. 2022 წელს წნეხის შესამსუბუქებლად აუცილებელია, ბიუჯეტის დეფიციტი უფრო ნაკლები იყოს, ამიტომ არ უნდა მოხდეს ზრდის მიმართულებით ხარჯების დაკორექტირება, არამედ - პირიქით. თუ გვინდა, ინფლაცია იყოს მეტ-ნაკლებად მოთოკილი, ფისკალური და მონეტარული პოლიტიკა ერთი მიმართულებით უნდა მიდიოდეს. არანაირი ფისკალურ-მონეტარული პოლიტიკა არ მოგვცემს გარანტიას, რომ ინფლაცია 3%-ს დაუბრუნდება წლის ბოლომდე, მაგრამ შემცირების ტენდენცია უნდა დავინახოთ“, - ამბობს ლაშა ქავთარაძე.

ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის უფროსმა მკვლევარმა დავით კეშელავამ „კომერსანტთან“ აღნიშნა, რომ გაზრდილი რეფინანსირების განაკვეთის მთავარი მიზანი არის იმოქმედოს ფასების დონეზე და ეს წნეხი შეამციროს, რაც ფასებს ზრდის.

„რამდენიმე თვის წინ აშკარა იყო მარტიდან მონეტარული პოლიტიკის შერბილებაზე დაიწყებოდა საუბარი, თუმცა ომმა ვითარება შეცვალა და ახლა უფრო დიდია იმის ალბათობა რომ სებ-მა გაზრდილი რეფინანსირების განაკვეთი ჯერ კიდევ შეინარჩუნოს. რეფინანსირების განაკვეთის მაღალ დონეზე შენარჩუნების მთავარი მოტივაციაა შემცირდეს დაკრედიტება. ამის მთავარი მიზანი კი არის იმოქმედოს ფასების დონეზე და ეს წნეხი შეამციროს, რაც ფასებს ზრდის. ეს ერთადერთი ინსტრუმენტია, რაც ეროვნული ბანკის ხელთ არის უშუალოდ ფასებზე ზემოქმედებისთვის, რასაც იყენებს კიდეც“, — ამბობს კეშელავა.

ფინანსისტი მიხეილ თოქმაზიშვილი ამბობს, რომ ზოგადად რეფინანსირების განაკვეთის გაზრდა ფასების მოსალოდნელი მატების მაუწყებელია, მაგრამ რადგან სებ-მა მიიღო გადაწყვეტილება ეს მაჩვენებელი არ შეეცვალა, სავარაუდოდო არც ფასების კიდევ უფრო ზრდა არის მოსალოდნელი.

„საზოგადოება და ბანკების“ ინფორმაციით, 2022 წლის 1 აპრილის მდგომარეობით რეფინანსირების განაკვეთზე მიბმული 191400 სესხია გაცემული, რომელთა მოცულობა 8734.6 მლნ ლარია.

საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა 2022 წლის 30 მარტს რეფინანსირების განაკვეთის 0.5 პპ-ით გაზრდის გადაწყვეტილება მიიღო, რის შედეგადაც მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთმა 11.0 პროცენტი შეადგინა, 11 მაისს კი ის უცვლელად დატოვა. მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2022 წლის 22 ივნისს ჩატარდება.

ნინო თამაზაშვილი