ევროპულ ქვეყნებში იაფ მუშახელზე არნახული მოთხოვნაა. შესაბამისად, საქართველოს მოქალაქეებს დიდი შანსი აქვთ ქვეყნის გარეთ ლეგალური დასაქმება შეძლონ, თუმცა მოტივაცია საკმაოდ დაბალია. ამის მიზეზად სოციოლოგი პაატა აროშიძე ქართული და ევროპული შრომის სტანდარტების შეუსაბამობას მიიჩნევს.

მისი თქმით,  ევროპაში შრომის საკმაოდ მკაცრი დისციპლინა მოქმედებს, რის შესრულებაც ქართველი მუშახელისთვის რთულია და უკმაყოფილებას დიდწილად სწორედ ეს ფაქტორი განსაზღვრავს, რაც წინა წლის გამოცდილებამაც აჩვენა.

,,იაფ მუშახელზე დიდი მოთხოვნაა როგორც სოფლის მეურნეობაში, ასევე  სხვა სფეროებშიც. მწარმოებელი ყოველთვის ეძებს იაფი რესურსების მოძიებას,  მუშახელის სიიაფე გულისხმობს მის დავალ კვალიფიკაციასაც. როდესაც ზოგიერთი ქვეყნები ე.წ. დაბალგანვითარებული ქვეყნებისთვის ხსნიან შრომის ბაზარს, სწორედ ეს ამოძრავებთ,  ცდილობენ ძირითადად მძიმე სამუშაოებზე დაბალი კვალიფიკაციის ადამიანები დაასაქმონ. განვითარებულ ქვეყნებში წარმოების პროცესი და თვითღირებულება მაღალია, ამიტომ ცდილობენ იაფი კადრების მოძიებას, განსაკუთრებით იმ დარგებში, სადაც ფიზიკური შრომა გამოიყენება, რაც არ მოითხოვს ინტელექტუალურ რესურსს და ადამიანი იქნება მხოლოდ  შემსრულებელი. ასეთი სამუშაო გაცილებით დაბალანაზღაურებადია, ვიდრე ინტელექტუალურ შრომასთან შეწყობილი ფიზიკური დატვირთვა, ამით აიხსნება  სხვა ქვეყნებისთვის შრომითი საზღვრების გახსნა“, - აცხადებს ,,კომერსანტთან“ პაატა აროშიძე.

მისი თქმით, ქართველები დასაქმებას ძირითადად სოფლის მეურნეობაში შეძლებენ, თუმცა ევროპული სტანდარტის დაკმაყოფილება უჭირთ. ამის მიზეზი ძირითადად შრომისადმი ქართველი ხალხის მენტალური დამოკიდებულებაა, რაზეც სოციოლოგი ყურადღებას ამახვილებს და დასძენს, რომ დაკისრებული ვალდებულების შესრულების ხარისხი ჩვენთან ძალიან დაბალ დონეზეა, როცა ევროპაში შრომა მკაცრად დისციპლინირებულია.

,,ევროპა ყოველთვის შეეცდება ისეთი მომუშავეების მოძიებას, რომელიც იაფ შრომას დათანხმდება. ქართველებს მეტი პერსპექტივა აქვთ ძირითადად დასაქმდნენ სოფლის მეურნეობაში ან ისეთ ფაბრიკა-ქარხნებში, რომელიც გადამამუშავებელ მრეწველობას მიეკუთვნებიან. იქაც მძიმე სამუშაო პირობებია, მაგრამ ურჩევნიათ წავიდნენ ასეთ ქვეყნებში, ვიდრე სამშობლოში დასაქმდნენ. შეიძლება იმიტომაც, რომ აქ პერსპექტივას ვერ ხედავენ, მაგრამ სოციალური პირობებიც მოქმედებს, სოფლის ინფრასტრუქტურა და სხვა. როცა ახალგაზრდას ვეუბნებით, რომ ანალოგიური სამუშაო ადგილზე შეასრულოს,  ურჩევნია უცხოეთში წასვლა, სადაც ანაზღაურება  გაცილებით მეტია. რაც მთავარია,  ,,ევროპაში ნამყოფი“   ჰქვია და ბეგრაუნდად ეთვლება. თუმცა სეზონურ სამუშაოებზე ასეთი ბეგრაუნდის შეძენა ნამდვილად არ არის მარტივი. ბევრი დამაბრკოლებელი გარემოებაა, როგორც ცა და მიწა, ისე განსხვავდება ქართული შრომის კულტურა ევროპულისგან. დაკისრებული ვალდებულების შესრულების ხარისხი ჩვენთან ძალიან დაბალ დონეზეა. უცხოეთში ეს გადამწყვეტი ფაქტორია, დასაქმებულს სრულ ანაზღაურებას არავინ მისცემს, თუ მოვალეობებს ზედმიწევნით არ შეასრულებს. 8 საათიანი სამუშაო დრო ნიშნავს, რომ იმუშაოს ამ დროის განმავლობაში და იქ არ უნდა არსებობდეს სიგარეტის მოწევის დრო ან სხვა მიზეზი, ამიტომ ქართველისთვის ევროპული შრომის პირობებთან მორგება რთულია, რაც ხშირად უკმაყოფილებას იწვევს“, - მაცხადებს პაატა აროშიძე.

შეგახსენებთ, რომ საქართველოს ევროპის სხვა ქვეყნებში ლეგალური დასაქმების შესაძლებლობა ჯამში 9 ქვეყანასთან აქვს: პორტუგალია, ესპანეთი, ჩეხეთი, ხორვატია, კვიპროსი, უნგრეთი, ფინეთი, ბელგია და საბერძნეთი.

ქართული მხარის მიერ შემუშავებულია შეთანხმების პროექტი „საქართველოს მთავრობასა და ქვეყნის მთავრობას შორის ლეგალური დროებითი (ცირკულარული) შრომითი მიგრაციის სფეროში თანამშრომლობის შესახებ“.

გერმანიასთან გაფორმებული შეთანხმების მიხედვით, გერმანული მხარის მიერ გათვალისწინებულია წლიური კვოტა 5 000 ადამიანისათვის. 2021 წლის განმავლობაში შეირჩა და დასაქმდა 308 მოქალაქე, ხოლო 2022 წლის 1 მაისის მდგომარეობით − 132 მოქალაქე.

ამასთან, ისრაელში ლეგალურად დასაქმების მიზნით, ბაზაში რეგისტრირებულია საქართველოს 2 076 მოქალაქე. აქედან, შეთანხმებაში წინასწარ განსაზღვრული კრიტერიუმების გათვალისწინებით, ისრაელის მხარის მიერ შეირჩა 60 განმცხადებელი, რომელიც არის ე. წ. „ლატარიის“ ეტაპზე. გარდა ამისა, შემუშავდა ახალი მოკლევადიანი (144-საათიანი) სასწავლო კურსი მომვლელებისთვის, „გერიატრიული ასისტენტი“, რომლის გავლის შემდეგაც, 2022 წლის ბოლომდე, ისრაელში დასაქმების შესაძლებლობა ექნება საქართველოს 1 000 მოქალაქეს.

მარი ჩიტაია