ექსპერტების აზრით, ენერგოკრიზისი, რომელიც დღეს ევროპას ახრჩობს, ჯერ მხოლოდ საწყის სტადიაზეა - სავარაუდოდ, გაზის ღირებულების კატასტროფული ზრდა სხვა ენერგომატარებლების ბაზრებსაც შეეხება.

კერძოდ, გაზის მაღალი ფასი ნავთობზე მოთხოვნას დღე-ღამეში 500 000 ბარელით გაზრდის. საერთაშორისო ეკონომიკური სააგენტოს პროგნოზით, ქვეყნებს ნავთობის მოხმარების მკვეთრი ზრდა მოუწევთ.

ამ დღეებში ნავთობის მოსალოდნელი გაძვირების თაობაზე OPEC-მაც განაცხადა. რთულ მდგომარეობაში ჩავარდნილი ევროპული მსხვილი ბიზნესი ცდილობს კრიზისი არ შეიმჩნიოს - მეტალურგიულმა გიგანტმა ArcelorMittal-მა განაცხადა, რომ სამუშაო პროცესში „მცირე პაუზების“ შემოღებას იწყებს და ეს დაკავშირებული იქნება დღე-ღამეში ელექტროენერგიის ფასის სხვაობაზე - კონცერნის ქარხნები მეტად დაიტვირთებიან, მაგალითად, ღამის საათებში, როდესაც ელექტროენერგია და გაზი დღის საათებთან შედარებით უფრო იაფია.

რამდენიმე დღით ადრე ესპანურმა მეტალურგიულმა კონცერნმა Sidenor გაზის გაძვირების გამო მუშაობა 20 დღით შეაჩერა.

კრიტიკულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა მძიმე მრეწველობა სხვა ქვეყნებშიც - გერმანულმა ქიმიურმა კონცერნმა Stickstoffwerke Piesteritz-მა ამიაკის წარმოების 20%-ით შემცირების და სამომავლოდ სამუშაო პროცესის შეწყვეტის რისკის შესახებ განაცხადა.

მსხვილი ევროპული კონცერნების მოგება ვარდება - ენერგოკრიზისმა უკვე დააზარალა ისეთი გიგანტები, როგორც გერმანული BASF, სპილენძის მომპოვებელი და მწარმოებელი Aurubis AG, ფრანგული კოსმეტიკურ-ფარმაცევტული გიგანტი Tereos. მათ წარმოების გაძვირება და პროდუქციაზე ფასების ზრდა დააანონსეს.

როგორც მოსალოდნელი იყო, ენერგოკრიზისს მძლავრი ჯაჭვური რეაქცია მოჰყვა, რომელიც ევროპის ეკონომიკის სულ ახალ-ახალ დარგებს ურტყამს.

კრიზისი ასევე კვების მრეწველობასაც ემუქრება - СО2-ის წარმოების შემცირების გამო ბრიტანელი ფერმერები ხორცის წარმოების კლებას პროგნოზირებენ. თავად ეს შემცირება კი დაკავშირებულია კომპანია CF Industries Holdings-ის ქარხნის მუშაობაში შექმნილ პრობლემებთან - გაზის მაღალი ფასის გამო საწარმო СО2-ის წარმოებას ამცირებს.

ამ გაზს ხორცის მრეწველობისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს - ის დაკვლის წინ ცხოველების გაბრუების და შემდგომ ხორცის შენახვის ვადის გახანგრძლივებისთვის გამოიყენება.

აგვისტოში გერმანიაში პროდუქციის წარმოების ღირებულება 10,4%-ით გაიზარდა, რაც ყველაზე მასშტაბური ზრდაა 1975 წლის შემდეგ, როდესაც ევროპის ეკონომიკა ენერგოკრიზისის წინაშე აღმოჩნდა.

გერმანიის სტატისტიკური სააგენტოს ინფორმაციით, სამრეწველო ინფლაცია, რომელიც აქამდე წლიურ 5%-ს არასდროს აჭარბებდა, ზრდას უახლოეს თვეებშიც გააგრძელებს.

როგორც ჩანს, ევროპა ახალი რეცესიის თავიდან აცილებას ვერ მოახერხებს და მისი სიღრმე რამდენიმე ფაქტორზეა დამოკიდებული - რამდენად ცივი იქნება ზამთარი ევროპაში, და როგორ გადაწყდება მთავარი პრობლემა - გაზის დეფიციტი.

ენერგომატარებლებზე მაღალი ფასი უკვე რიგით ადამიანებსაც შეეხო - ევროპაში ელექტროენერგია გაძვირდა - მაგალითად, გერმანიაში 1 მეგავატ-საათი ენერგია 40-დან 93 ევრომდე გაიზარდა. ევროპელი მაღალჩინოსნები მოსახლეობისთვის ელექტროენერგიის და გაზის ტარიფების სუბსიდირებაზე დაფიქრდნენ, რადგანაც ფასების ზრდის პირობებში გადაუხდელობის რისკი მატულობს, ეს კი კომუნალურ სექტორს დააზარალებს.

მძიმე კრიზისის გამო ევროპა სულ უფრო მეტად გადადის ნახშირზე, რომელიც ტრადიციულად „ბინძურ“ საწვავად ითვლება. ამას „მწვანე ენერგეტიკის“ განვითარება ეწირება - გერმანიამ „ენერგოგადასვლა“ უკეთესი დროისთვის გადადო და ნახშირის მოპოვება გაზარდა, რის შედეგად ნახშირის წილი ენერგობალანსში წინა წელთან შედარებით 7%-ით, 26%-მდე , ბრიტანეთში 1,6%-დან 3%-მდე გაიზარდა.

შექმნილ ვითარებაში ნახშირიც დეფიციტური გახდა - დაჩქარებული „დეკარბონიზაციის“ წყალობით, რუსეთმა ნახშირის გაყიდვა არა ევროპაზე, არამდე აზიაზე გადაერთო და ამ დროისთვის მას საკმარისი ნახშირი არ აქვს.

თუმცა, არც აზიაშია საქმე ბევრად უკეთესად - ჩინეთში რეგიონების 2/3 ენერგიის დეფიციტს, როგორც ყოფითი მოხმარების ასევე მრეწველობის დონეზე განიცდის.

გიგანტურ მოჯადოებულ წრეში მთელი მსოფლიო მოხვდა - აგვისტოდან ევროკავშირში გაზის ფასის ზრდამ ყველაფერი დანარჩენიც გააძვირა და გლობალური ეკონომიკისთვის დამანგრეველი პროცესები ააგორა.

Haqqin.az