საქართველოს საგარეო ვალი იზრდება. სპეციალისტები ფიქრობენ, რომ საქართველოს, როგორც არამწარმოებლური ეკონომიკის ქვეყანას, ამ ვალის მომსახურება შეიძლება გაუჭირდეს, თუმცა მდგომარეობა არ არის საგანგაშო და ქვეყანა ამ გამოწვევასთან გამკლავებას შეძლებს. ყოველ შემთხვევაში, საფრთხეს, რომ მაღალი საგარეო ვალის გამო  საქართველოზე სუვერენული დეფოლტი გამოცხადდეს, ფინანსური ბაზრის მკვლევარი, პროფესორი მიხეილ თოქმაზიშვილი ჯერჯერობით ვერ ხედავს.

მისი თქმით, მთავრობამ  ეკონომიკური პოლიტიკა სწორად უნდა წარმართოს და ვალების სიდიდე ნელ-ნელა დაბლა დაიყვანოს, რის პოტენციალიც რეალურად არსებობს.

,,სახელმწიფო ვალთან დაკავშირებით გარკვეული კრიტერიუმებია. კერძოდ,  შედარებულია ვალის სიდიდე მშპ-თან და 60%-ს არ უნდა აღემატებოდეს. მართალია, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში საქართველოს საგარეო ვალი გადასცდა ამ მაჩვენებელს, მაგრამ მერე შემცირდა. ის რომ საქართველოში დეფოლტის საფრთხე დგას, ამის საშიშროება ამ ეტაპზე ნამდვილად არ არსებობს და შეიძლება საგარეო ვალი დროთა განმავლობაში შემცირდეს კიდეც. სხვა ამბავია, თუ 100%-ს გადასცდება, როგორც ზოგიერთ სახელმწიფოშია, თუმცა ამ მდგომარეობიდან გამოსავლის რესურსი და  შინაგანი პოტენციალი გაგვაჩნია. აქედან გამომდინარე,  ზედმეტია თქმა, რომ რისკების წინაშე ვართ, თუმცა წნეხი არის ეკონომიკაზე, ვალების მომსახურება განვითარების პროცესს  საგრძნობლად აფერხებს“, - ამბობს ,,კომერსანტთან“ მიხეილ თოქმაზიშვილი.

მისი შეფასებით, დიდი საგარეო ვალი უარყოფითად აისახება ქვეყნის იმიჯზეც და ამცირებს საინვესტიციო მიმზიდველობასაც.

,,საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაციები ყოველთვის ეჭვით უყურებენ მთავრობას, რომელიც ძალიან დიდ ვალს იღებს და არ შეუძლია მისი მომსახურება. საქართველოს შესაძლებლობები მათ ჩვენზე უკეთ იციან. შესაბამისად, სახელმწიფოს მიმართ  ნდობაც ნაკლებია და ინვესტიციური შესაძლებლობებიც მინიმალურია.  ეს საყურადღებო ფაქტორია, თუმცა უნდა ითქვას ისიც, რომ პანდემიის, ომიდან გამომდინარე, ვალის ზრდა ლოგიკურია.  მარტო საქართველო არ არის ამ მდგომარეობაში. ქვეყანას არ აქვს ის პირობები, რაც წინა 2-3 წლის განმავლობაში ჰქონდა, ამიტომ ახალ-ახალი ვალების აღება მიზანშეწონილად არ მიმაჩნია. ის ვალი, რასაც ევროკავშირი, სავალუტო ფონდი და მსოფლიო ბანკი გვთავაზობენ, მომსახურების საფასურით დამამძიმებელი არ არის, ნახევრად ნაჩუქარი სესხია, მთავარია ამის შემდეგ საქართველომ ეკონომიკური პოლიტიკა სწორად წარმართოს და ვალების სიდიდე ნელ-ნელა დაბლა დაიყვანოს“, - აცხადებს მიხეილ თოქმაზიშვილი.

შეგახსენებთ, რომ ერთ წელიწადში საქართველოს სახელმწიფო საგარეო ვალი 139,720 მლნ დოლარით შემცირდა, წინა თვესთან შედარებით კი, 76,269 მლნ დოლარით გაიზარდა.

ფინანსთა სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით, 2022 წლის მაისის მდგომარეობით, საქართველოს სახელმწიფო საგარეო ვალმა 7.898 მლრდ დოლარს, დღევანდელი კურსით 23.338 მლრდ ლარს გადააჭარბა. 2021 წლის მაისის მდგომარეობით კი, ვალის მოცულობა 8.038 მლრდ დოლარი ანუ მაშინდელი კურსით 26.349 მლრდ ლარი იყო. რაც შეეხება 2022 წლის აპრილის მონაცემებს, საგარეო ვალი 7.822 მლრდ დოლარს, ანუ მაშინდელი კურსით 23.930 მლრდ ლარს შეადგენდა.

მარი ჩიტაია