ბოლო პერიოდში, უკრაინასთან მწვავე კონფრონტაციის გამო, ევროკავშირის რუსეთს მკაცრი, მათ შორის ეკონომიკური და ენერგეტიკული სანქციებით ემუქრება, თუმცა, ისმის კითხვა - აქვს კი ევროპას დღეს ამის ფუფუნება?
ევროკავშირი მოსკოვის მხრიდან უკრაინაში შეჭრის საპასუხოდ, რუსეთის ენერგოსექტორის წინააღმდეგ სანქციების შემოღებაზე მსჯელობს, მაგრამ, ზედმეტი კონკრეტიკის გარეშე - ეს იმიტომ ხდება, რომ ამ საკითხზე თავად ევროპელებს შორის ერთიანი აზრი არ არსებობს.
ბალტიის ქვეყნები და პოლონეთი პირველ რიგში გაზსადენ „ჩრდილოეთი ნაკადი-2“-ს უპირისპირდებიან, მაგრამ ამ პროექტის მთავარი ევროპელი პარტნიორი - გერმანია - ამ საკითხზე განსხვავებულ პოზიციას აფიქსირებს. ქვეყნის ახალ კანცლერი ოლაფ შოლცი მილსადენს ეკონომიკურ პროექტად მიიჩნევს და მის მიმართ პოლიტიზებულ მიდგომას არასწორად მიიჩნევს.
ჯონ მაკკეინმა ერთ დროს რუსეთს „ ბენზინგასამართი სადგური“ უწოდა და ეს განცხადება, პროვოკაციული ფორმის მიუხედავად, თვისობრივად სწორია - როგორც ეკონომიკური მოთამაშე რუსეთი უმნიშვნელოა, იტალიასაც კი მასზე დიდი ეკონომიკა აქვს.
რუსეთის ბიუჯეტის ნახევარი სწორედ გაზის და ნავთობის ექსპორტიდან მიღებულ შემოსავლებზეა დამოკიდებული. სწორედ ამიტომ, რუსეთისთვის ყველაზე მნიშვნელოვან დარტყმად სწორედ ენერგოსექტორის წინააღმდეგ სანქციები განიხილება.
თუმცა, არის მეორე მხარეც - მაგალითად, გერმანიისთვის გაზის უმსხვილესი მიმწოდებელი სწორედ რუსეთია. საშუალო ფასის რუსული გაზი გერმანიის მრეწველობის ბევრ დარგს ეფექტურობის შენარჩუნების საშუალებას აძლევს.
ამ ფონზე რუსული ენერგომატარებლების იმპორტზე სანქციების შემოღების მოთხოვნა ბევრ კითხვებს ბადებს.
გერმანიამ აშშ-სთან ერთად თავის თავზე უკრაინის ინტერესების დაცვის ვალდებულება აიღო, მათ შორის „ჩრდილოეთის ნაკადი-2“-ის მუშაობის შეწყვეტის გზით - პირდაპირი სამხედრო აგრესიის და უკრაინული ტრანზიტის შეწყვეტის შემთხვევაში.
მაგრამ დღეს ბერლინში ამ ვალდებულებებზე საუბარი დიდად არ უყვართ - ნებისმიერი აკრძალვა, რომელიც რუსულ ენერგოსექტორს შეეხება, გერმანიასაც პირდაპირ შეეხება - ამიტომაც, გერმანიაში ვერ ხედავენ რუსეთის მხრიდან გაზით პოლიტიკური მანიპულაციების კვალს.
გერმანელებს არ მოსწონთ, რომ რუსეთი გაზს პოლიტიკურ იარაღად იყენებს, ასევე მათ მიაჩნიათ, რომ რუსეთს მეტი გაზის ექსპორტი შეეძლო, მაგრამ ბერლინი ვერ მოსთხოვს რუსეთს მეტ გაზს, ვიდრე კონტრაქტშია დაფიქსირებული. შექმნილ მდგომარეობას სულ სხვანაირად აფასებენ ვაშინგტონში.
„რუსებს ევროპისთვის გაზის მიწოდების მკვეთრი გაზრდა შეუძლიათ და მათ ეს უნდა გააკეთონ. თანაც მათ ამის სწრაფად გაკეთება შეუძლიათ და მათ ეს აუცილებლად უნდა გააკეთონ. ამისთვის არსებობს რამდენიმე სხვა გაზსადენი და არა მხოლოდ „ჩრდილოეთის ნაკადი-2“, - განაცხადა აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის მრჩეველმა ენერგეტიკის საკითხებში ამოს ხოხშტეინმა.
მართლაც, რუსეთი უკრაინულ ტრანზიტს მხოლოდ მინიმალურ დონეზე იყენებს, თანაც არც მოპოვების ზრდის პრობლემა აქვს. მოსკოვი აშკარად თავხედობს, რაც მის მომხრეებშიც კი შეშფოთებას იწვევს.
გერმანიის საგაზო სექტორი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ქვეყნის მოსახლეობის გაყივნა არ დაუშვას, თუმცა, სპეციალისტები არ გამორიცხავენ, რომ გაზმომარაგებაში შეფერხებები გარდაუვალია. ამ დროისთვის გერმანიის გაზსაცავები შევსებულია მხოლოდ 55%-ზე, რაც მრავალი წლის მანძილზე ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია.
ბერლინში წარმოდგენაც კი არ სურთ, რა იქნება იმ შემთხვევაში, თუ რუსეთმა აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ მართლაც დაიწყო და გერმანიას თავისი ვალდებულებების შესრულება და რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების შემოღება მოუწევს.
შეუძლია კი ამერიკას მოკავშირეების დახმარება თხევადი გაზით? არა, ამის იმედი ევროპელებს არ უნდა ჰქონდეთ, რადგანაც ეს გაზი ძირითადად სხვა, მეტწილად აზიურ ბაზრებზე მიდის და მთავრობა კერძო კომპანიებს ექსპორტის მიმართულებების შეცვლას ვერ აიძულებს.