საქართველოში მოქმედ კომერციულ ბანკებს 9 მილიარდი ლარის მოცულობის იპოთეკური კრედიტები აქვთ გაცემული. მთავრობის მიერ მომზადებული ახალი კანონპროექტი ბანკებს ამ სასესხო პორტფელიდან ახალი ფინანსური ინსტრუმენტის - „იპოთეკით უზრუნველყოფილი ობლიგაციების“ შექმნა შეეძლებათ. სხვა ტიპის ობლიგაციებისგან განსხვავებით, იპოთეკური ობლიგაციები უზრუნველყოფილი ტიპის ფასიან ქაღალდებს წარმოადგენს და ისინი შესაბამისი იპოთეკური სესხებითაა დაცული.

საკანონმდებლო მაცნეზე უკვე გამოქვეყნდა იპოთეკური ობლიგაციების შესახებ კანონი. კანონში განმარტებულია წესები კომერციული ბანკებისთვის, თუ რა პირობებით შეუძლიათ მათ ამ ახალი ფასიანი ქაღალდის გამოშვება. კანონის თანახმად, ობლიგაციის ზომა არ უნდა აჭარბებდეს იპოთეკური სესხის პორტფელის დარჩენილი ღირებულების 80%-ს.

„იპოთეკური ობლიგაცია − კომერციული ბანკის (მათ შორის, რეფინანსირების ბანკის) მიერ გამოშვებული სასესხო ფასიანი ქაღალდი, რომელიც უზრუნველყოფილია ისეთი აქტივებით, რომლებიდანაც იპოთეკური ობლიგაციის მფლობელებს, როგორც კრედიტორებს, აქვთ უპირატესი და პირდაპირი დაკმაყოფილების უფლება.

უზრუნველყოფის აქტივების რეესტრში რეგისტრაციის მომენტისთვის იპოთეკური სესხის ნარჩენი ძირითადი თანხა (ან მისი ნაწილი), რომელიც ამ კანონის მე-7 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ გაანგარიშებაში გაითვალისწინება, არ უნდა აჭარბებდეს აღნიშნული იპოთეკური სესხის უზრუნველყოფის საშუალებად გამოყენებული უძრავი ქონების საბაზრო ღირებულების 60 პროცენტს, თუ იპოთეკის საგანია არასაცხოვრებელი უძრავი ქონება, ხოლო თუ იპოთეკის საგანია საცხოვრებელი უძრავი ქონება − 80 პროცენტს. ამ პუნქტით დადგენილი წესი შესაბამისად ვრცელდება აგრეთვე ისეთ შემთხვევაზე, როდესაც ერთზე მეტი იპოთეკური სესხი ერთობლივად უზრუნველყოფილია ერთი ან რამდენიმე უძრავი ქონებით.

საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, საფინანსო სექტორის სტაბილურობის მიზნებიდან გამომდინარე, უცხოურ ვალუტაში გაცემული იპოთეკური სესხებისთვის დააწესოს სესხის უზრუნველყოფის ამ პუნქტით დადგენილზე უფრო მკაცრი ზღვარი,”- ნათქვამია კანონში.

ეროვნულ ბანკში ვარაუდობენ, რომ რამდენიმე წელში ამ ფასიანი ქაღალდების ბაზარი 2 მილიარდ ლარს მიაღწევს.