დანარჩენი მსოფლიოს მსგავსად, ჩვენს რეგიონშიც ქვეყნებს ინფლაციის მაღალ დონესთან უწევთ გამკლავება. ინფლაციაზე საპასუხოდ ცენტრალური ბანკები მონეტარულ პოლიტიკას ამკაცრებენ და ზრდიან საპროცენტო განაკვეთებს. ხშირ შემთხვევაში, სწორედ ეროვნული ბანკების მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთზეა მიბმული ქვეყნებში იპოთეკური სესხების საპროცენტო განაკვეთები.
როგორია საპროცენტო განაკვეთები იპოთეკურ სესხებზე სამეზობლოში? — ამ ქვეყნების ეროვნული ბანკების მონაცემებზე დაყრდნობით ასეთი სურათი მივიღეთ.
იპოთეკაზე ყველაზე დაბალი საპროცენტო განაკვეთი აზერბაიჯანშია. როგორც აზერბაიჯანის ეროვნული ბანკის აპრილის მონაცემებიდან ჩანს, საშუალო შეწონილი საპროცენტო განაკვეთი იპოთეკაზე 6.31%-ს შეადგენს. აზერბაიჯანში მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთიც რეგიონში ყველაზე დაბალია და 7.75%-ზეა.
რუსეთში რუბლში გაცემული იპოთეკური სესხების საშუალო საპროცენტო განაკვეთი მაისში 7.64%-ია, უცხოურ ვალუტაში - 10.01%.
აღსანიშნავია, რომ აპრილში რუბლში გაცემული იპოთეკური სესხების რაოდენობა, წინა თვესთან შედარებით, 529.3 მილიონიდან 130.5 მილიონამდე, 75%-ით შემცირდა. სულ გაცემული სესხების რაოდენობამ კი 77%-ით მოიკლო, რაც ქვეყნის ისტორიაში ყველაზე დრამატული კლებაა. აღნიშნული, ეროვნული ბანკის მიერ მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის 20%-მდე გაზრდას უკავშირდებოდა, რაც, თავის მხრივ, პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინის მიერ უკრაინაში სამხედრო აგრესიის დაწყების გვერდითი ეფექტი იყო. განაკვეთი შემდგომ 14%-მდე შემცირდა, ივნისში კი 9.5%-ზე ჩამოვიდა.
სომხეთის ეროვნული ბანკის მონაცემებით, ეროვნულ ვალუტაში გაცემულ იპოთეკურ სესხებზე საპროცენტო განაკვეთი აპრილში 11.6%-ია, უცხოურ ვალუტაში კი 9.7%. სომხეთში მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 7-წლიან მაქსიმუმზე, 9.25%-ზეა.
რაც შეეხება საქართველოს, ეროვნულ ვალუტაში გაცემულ იპოთეკურ სესხებზე განაკვეთი 12.82%-ია აპრილის მონაცემებით, უცხოურ ვალუტაში კი - 5.36%. 9.34%-ია ყველა ვალუტაში გაცემული სესხების საშუალო შეწონილი განაკვეთი. საქართველოში რეფინანსირების განაკვეთი 11%-ზეა.
ყველაზე მაღალი განაკვეთები რეგიონში თურქეთშია, ცენტრალური ბანკის მონაცემებით, 3 ივნისისთვის საშუალო შეწონილი საპროცენტო განაკვეთი 18.25%-ს შეადგენდა. თურქეთში მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 14%-ზეა, განაკვეთის ზრდას პრეზიდენტი რეჯეფ ტაიფ ერდოღანი ეწინააღმდეგება, პირიქით, შემცირებასაც კი აანონსებს ინფლაციის რეკორდული ზრდის მიუხედავად და მაღალ საპროცენტო განაკვეთებს „ყველა ბოროტების სათავეს“ უწოდებს.