დასავლეთის სანქციებს, რომლებიც მიზნად ისახავს რუსული ნავთობის ექსპორტის შეზღუდვას, ჯერჯერობით უკუშედეგი აქვს: ნავთობის ფასები იზრდება, დასავლეთის ქვეყნებში და განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებში მომხმარებლები იძულებულნი არიან გადაიხადონ მეტი ბენზინზე, რაც მხოლოდ აჩქარებს ისედაც მაღალ ინფლაციას.

მაშინ როცა რუსეთი, რომელმაც სანქციების გამო წარმოება შეამცირა, თუმცა ნავთობს გარიგების ფასად ყიდის, მისგან უფრო მეტს შოულობს, ვიდრე ოდესმე. მეტიც, რუსეთი თანდათან აძევებს ირანს იაფი ნავთობის ბაზრიდან, რომელიც ასევე დასავლეთის სანქციების ზეწოლის ქვეშ იმყოფება.

მოსკოვი ამჟამად ყიდის ნავთობს აზიის ბაზრებზე ბარელზე 30 დოლარის ფასდაკლებით, რაც 10 დოლარით მეტია, ვიდრე ირანი მყიდველებს სთავაზობს. შედეგად, ნავთობისა და გაზის შემოსავლები განახევრდა აზიის ბაზრებზე რუსეთთან კონკურენციის გამო, იტყობინება ნავთობტანკერების კომპანიები.

ტანკერების მომსახურების მსხვილი კომპანიის Kepler Data-ს სპიკერმა განაცხადა, რომ მაისში ირანი მხოლოდ 400,000 ბარელი ნავთობისა და გაზის კონდენსატს ამუშავებდა დღეში, აპრილში 820,000 და მარტში 908,000 ბარელი.

Kepler Data-ის ექსპერტების აზრით, მხოლოდ გასულ თვეში 40 მილიონი ბარელი ირანული ნავთობი გამოუყენებელი დარჩა. მთლიანობაში, 2022 წლის აპრილში ირანის ნავთობისა და ნავთობპროდუქტების ექსპორტმა დღეში 933 000 ათასი ბარელი შეადგინა, რაც მარტის მაჩვენებელზე მესამედით ნაკლებია. რაც შეეხება გასულ თვეს, ირანი ჩინეთს ყიდდა დღეში 630 000 ბარელს, სირიაში 110 000 ბარელს და არაბთა გაერთიანებულ საემიროებს 40 000 ბარელზე ნაკლებს.

ირანული ნავთობის სხვა მყიდველები უცნობია.

14 ივნისს გამოქვეყნებული OPEC-ის ანგარიშის მიხედვით, რუსეთი, რომელიც, ისევე როგორც ირანი, იძულებულია შეამციროს ნავთობის მოპოვება სანქციების გამო, ყოველდღიურად 10,63 მილიონ ბარელამდე ნავთობს ამუშავებს, რაც 250 000 ბარელით ნაკლებია დღეში, ვიდრე სანქციების დაწესებამდე იყო.

ამავდროულად, OPEC-ის ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ 2022 წლის ბოლოსთვის ნავთობზე გლობალური მოთხოვნა გაიზრდება 3,36 მილიონი ბარელით დღეში და გადააჭარბებს პანდემიამდელ დონეს. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მსოფლიო ბაზარზე გაზრდილი მოთხოვნის შედეგად ფასების მატება რუსეთს აუნაზღაურებს წარმოების შემცირებას. შედეგად, ჩნდება გონივრული კითხვა: მაშინ რისთვის იბრძოდა შეერთებული შტატები რუსეთის წინააღმდეგ ნავთობის ემბარგოს დაწესებით?

აშშ-ს სახაზინო მდივნის მოადგილის უოლი ადეემოს თქმით, ეს დროებითი პრობლემაა, რომელიც შეერთებულმა შტატებმა და მისმა მოკავშირეებმა რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მოაგვარონ.

აშშ-ს სენატის ქვეკომიტეტის წევრებთან საუბრისას ადეემომ აღიარა, რომ რუსული ნავთობის მოპოვება და ექსპორტი დაბალანსებულია ნავთობის მაღალი ფასებით და ახლა, მოსკოვის სარგებლის შესამცირებლად, შეერთებული შტატები განიხილავს ბაზრის მექანიზმებს თავის ევროპელ და აზიელ პარტნიორებთან, რომელიც საშუალებას იძლევა დაწესდეს შეზღუდვები რუსულ ნავთობზე გადახდილ ტარიფებზე.

მოგეხსენებათ, აპრილში შეერთებულმა შტატებმა და დიდმა ბრიტანეთმა აკრძალეს ნავთობის იმპორტი რუსეთიდან, რამდენიმე კვირის წინ კი ევროკავშირმა გამოაცხადა ანტირუსული სანქციების მეექვსე პაკეტი, რომელიც ზღუდავს ამ ნედლეულის ექსპორტს და კრძალავს რუსული ტანკერების ევროპის პორტებში შესვლა. ევროკავშირის ექსპერტების აზრით, ევროკავშირის სანქციების მეექვსე პაკეტი გამოიწვევს რუსეთის წმინდა საექსპორტო შემოსავლის მესამედის დაკარგვას.

ამასთან, ნავთობის გარდა, რუსეთი ჯერ კიდევ წელიწადში ასეულობით მილიარდ დოლარს შოულობს ევროპაში გაზის ექსპორტიდან.

წყარო haqqin.az,  bfm.ge