„ხშირ შემთხვევაში, გარკვეული ინფორმაციის არ ქონის, ან იმის გამო, რომ ადამიანებს არ სურთ ეს ინფორმაცია აღიარონ ისე როგორც რეალურად არის, ცდილობენ ქვეყანა წარმოაჩინონ როგორც სივრცე, სადაც თითქოს ყველაფერი დაქცეულია“. - ამის შესახებ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის პირველმა მოადგილემ გელა ხანიშვილმა „ჯეოქეისის“ და “კომერსანტის“ ერთობლივი პროექტის „კომერსანტის კვლევითი ინიციატივა“ პირველ ვებინარზე განაცხადა, რომელსაც “ჯეოქეისის“ მკვლევარი და მედიაჰოლდინგის მმართველი პარტნიორი გიორგი აბაშიშვილი უძღვებოდა.
მინისტრის მოადგილემ ასევე აღნიშნა, რომ პრობლემის სათაურად გამოტანა მოდად იქცა და ამას ვერ გავექცევით, მაგრამ, მისივე თქმით, საქართველოს სასურსათო უზრუნვეყოფა და უსაფრთხოება ქვეყნის რესურსების გაზრდის პირობებში საკმაოდ საინტერესო და შთამბეჭდავია.
“2013 წელს ჩვენ საქართველოს ეკონომიკაში სოფლის მეურნეობაზე ყურადღების მიქცევა დავიწყეთ, იქამდე ყოველი წელი წინა წელთან შედარებით მინუსით ხასიათდებოდა და ეკონომიკის ზრდაზე, განვითარებაზე საუბარიც არ იყო, 4% 4.5% სულ მინუსთ მოვდიოდით. 2013 წლისთვის სოფლის მეურნეობაში პირველადი გამოშვება იყო 2,5 მილიარდი ლარი, დღეის მდგომარეობით ეს არის 7 მილიარდი ლარი და მეტი. გადამუშავება დაახლოებით იყო 2,5 მლრდ ლარი , სოფლის მეურნეობის გადამუშავება დღეს გვაქვს 6,5 მლრდ ლარი, აქაც მივისწრაფვით ზრდისკენ. ეს არის პროდუქციის გასამმაგება ბოლო 8 - 9 წლის განმავლობაში. აღსანიშნავია, რომ სოფლის მეურნეობა შედეგს პირველივე წელს არ იძლევა.
მეორე ინდიკატორი, საქართველოში ამავე წლების მანძილზე სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ექსპორტი, რომელშიც გვქონდა 753 მილიონ დოლარიანი დეფიციტი ჩამოვიდა. 2021 წელს ექსპორტზე გავიდა 1 142 000 000 დოლარის საქონელი, იმპორტით შემოვიდა 1 349 000 000 დოლარი 2021 წელს 107 მილიონზე ჩამოვიდა 753 მილიონიანი სხვაობა სოფლის მეურნეობის პროდუქტზე, ეს არის პროდუქცია რომელიც დამატებით ვაწარმოვეთ და გავიტანეთ ამ წლების მანძილზე“. - აღნიშნა გელა ხანიშვილმა.
ხანიშვილის თქმით, მაღაზიების ქსელებში ქართული პროდუქციის დახლზე მიწოდება ყოველდღიურად იზრდება და ეს იმპორტირებულ პროდუქციას სულ უფრო და უფრო ავიწროებს.
„იმპორტირებული პროდუქციის ზრდა 2013 – დან 2021 წლამდე იყო 1 300 000 000 დოლარის ფარგლებში , არ გაზრდილა იმპორტის მოცულობა და ეს ზრდაც არის ინფლაციის გამო და რაოდენობრივად შემცირებულია, მაშინ როდესაც ექსპორტი იზრდებოდა და იზრდება როგორც ღირებულებაში, ისე ნატურით, მაგალითად ჩვენი ექსპორტი ატამი და ვაშლატამა 2016 - 2017 წლებში იყო 4 000 -5 000 ტონა, 2021 წელს ექსპორტზე გავიტანეთ 31 000 ტონა ვაშლატამა და კიდევ ბევრ პროდუქციაზე შემიძლია ციფრების მოყვანა. ეს იმას ნიშნავს, რომ სურსათის თვალსაზრისით ქვეყნის პორტფელი 2013 წელს იყო 50 მილიონი ლარი , 2021 წელს პორტფელი აღემატება მილიარდ ლარს და ამავე დროს ამ წლების მანძილზე სოფლის მეურნეობაში ჩადებული ფული არის 4 ,5 მლრდ ლარზე მეტი, მათ შორის სახელმწიფოს წილი არის მხოლოდ რვაასი მილიონი , იმავე დროს ჩადებული ფული, რომელიც წარმოებაში ჩაიდო და მის მიერ დამატებითი გადასახადები, რომელიც სოფლის მეურნეობაშია გადახდილი სახელმწიფოს დაფინანსებას აღემატება.
გაშენდა ახალი 17 000 ჰექტარზე მეტი მრავალწლიანი ნარგავები, ამას გარდა 2022 წლის გაზაფხულის გახსნაზე დამატებით 4300 ჰექტარზე შემოვიდა მოთხოვნა , აშენდა 250 - ზე საწარმო , მაცივარი და გადამამუშავებელი, რეაბილიტირებული იქნა 1000 -ზე მეტი საწარმო, ეს ყველაფერი არის ციფრებში, ეს ყველაფერი არის შედეგები და არა მოგონილი ციფრები, მათ შორის ხორბალიც კი რომლის ზრდამ ბუნებრივია არ არის საკმარისი წინა წელთან შედარებით რაოდენობრივი თვალსაზრისით 20-25% შეადგინა, თუმცა ჯამურად 137 ათასი ტონა მაინც არაფერი არ არის, მაგრამ 103 000 და 105 000 ტონაზე თითქმის 30% - ით მემტია“. - აღნიშნა გელა ხანიშვილმა.
ხანიშვილის თქმით, სოფლის მეურნეობაში არ იყო მექანიზაცია, სახელმწიფო მექანიზატორი რომელიც შეიქმნა აბსოლუტურად არასწორად შექმნილი, მაგრამ ეს გარკვეული დროის განმავლობაში გაგრძელდა. მისივე თქმით ქვეყანაში სულ 1062 ტრაქტორი იყო და განვლილი წლების განმავლობაში საქართველოს მოსახლეობა 2987 ტრაქტორი შეიძინა, პლუს ამას მექანიზატორიდან კერძო სექტორში 900 ტრაქტორზე მეტი გადავიდა. ხანიშვილმა აღნიშნა, რომ სახელმწიფო აკეთებს ყველაფერს იმისთვის, რომ გამოთავისუფლდეს ადამიანის შრომა და ერთ დასაქმებულზე გამომუშავებული პროდუქციის რაოდენობა გაიზარდოს.
„ჩვენ საქართველოში ერთ ჰექტარზე მოგვყავდა 9-ჯერ ნაკლები ვალში ვიდრე მოჰყავდა საფრანგეთს. დღეს ჩვენ გვაქვს ბაღები სადაც საშუალო საჰექტრო მოსავლიანობა 50 ტონას აღემატება, ჩვენ გვაქვს ხორბლის ნათესი ფართობები, მაგალითად ფრემერი დიტო ბაკალაშვილი, უწყლო სექტორში შტორმის ჯიშის ხორბლის შემოტანით ღებულობს 7-8 ტონა ხორბალს ჰექტარზე, ეს ყევლაფერი არის განვითარება და რეალობა და ჩვენ მივდივართ ამ რეალობისკენ,თუ ამის დანახვა გვსურს მარტივად დავინახავთ. ჩვენ გვაქვს სტრატეგია ევროკავშირის ხელშეწყობით, ამაში ჩართულია ევროკავშირის ექსპერტები, პირველი სტრატეგია იყო 15-20 წელი, ახლა ვმუშაობთ 2021-დან 2027 წლამდე სტრატეგიაზე და პრემიერის დავალებით 2030 წლისთვის ყველა ინდიკატორი გაწერილია“. - აღნიშნა გელა ხანიშვილმა.
გელა ხანიშვილმა აღნიშნა, რომ 2030 წელს ქართული საექსპორტო პროდუქცია 2030 წელს 3 მილიარდ დოლარს გადააჭარბებს. მისი თქმით მიდის მუშაობა ხორბალზეც 84 000 კვადრატულ მეტრზე მხოლოდ სასაწყობე მეუნრეობაა აშენებული.
„აქამდე სახელმწიფოს აქცენტი ჰქონდა მაღალი ღირებულების პროდუქციის შექმნაზე, როგორიც არის მრავალწლიანი ნარგავები, ხორბალი შეიძლება მეორე რიგში ყოფილიყო ყველაფერს ჩვენი ბიუჯეტით ვერ გავაკეთებთ, ეს განვითარება სახეზეა, ეს მონაცემები დევს ჩვენ საიტზე, დევს სოფლის განვითარების საიტზე ყველა მონაცემი დადასტურებულია, ანგარიშები ცხრილებში და პროგრამებშია გაწერილი.
მთავრობის ინტერესში გაჩერებული წისქვილ კომბინატები ნამდვილად არ შედის, მაგრამ ამ ომის გამო მიღებული არაორდინალური გადაწყვეტილებები მეზობელ ქვეყნებში საჭიროებს გონივრულ გადაწყვეტილებას, რომ ჩვენი ისედაც სოციალურად შეჭირვებული მოსახლეობა არ ჩავაყენოთ რისკების ქვეშ, თუმცა ჩვენ ვზრუნავთ წისქვილებზე. ფქვილი რომ თვითონ წისქვილებს შემოაქვთ ეს არ არის სწორი მოდელი, მაგრამ რეალურად ეს მოდელიც ამუშავდა“. - აღნიშნა გელა ხანიშვილმა.
გიორგი აბაშიშვილის ინიციატივით გამართულ ვებინარში მონაწილეობდნენ სახელმწიფო, კერძო და ანალიტიკური ორგანიზაციების წარმომადგენლები. მათ შორის: ვიქტორ ყიფიანი – ანალიტიკური ცენტრი „ჯეოქეისის“ თავმჯდომარე, გელა ხანიშვილი – საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის პირველი მოადგილე, ლევან სილაგავა – ხორბლისა და ფქვილის მწარმოებელთა ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი და შალვა ფიფია – USAID-ის სოფლის მეურნეობის პროგრამის CNFA ხელმძღვანელის მოადგილე.
თაკო კვაჭანტირაძე
ხანიშვილი
