ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარების სააგენტომ 1 მილიონი ლარის ღირებულების გამარტივებული შესყიდვა გამოაცხადა. უწყება, რომელიც ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს ექვემდებარება, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის პროექტის ახალი ტენდერის მოსამზადებლად შესაბამისი ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევების განახლებასა და სხვადასხვა ტიპის მომსახურებების შესყიდვას გეგმავს.
„დაწყების დღიდან ამ ეტაპამდე, შემსყიდველ ორგანიზაციას კონსულტაციას უწევდნენ სხვადასხვა საერთაშორისო იურიდიული თუ ფინანსურ/ტექნიკური საკონსულტაციო კომპანიები (Dechert Georgia (შემდგომში შპს ემ ჯი იურიდიული ოფისი), White & Case, Port Consultants Rotterdam, Maritime & Transport Business Solutions B.V.ა ა.შ.), რომლებიც სრულად არიან ჩართულნი პროექტში, იცნობენ პროექტის ყველა დეტალს და მიზანშეწონილია, რომ სწორედ აღნიშნულ/ასეთ კონსულტანტებთან მოხდეს თანამშრომლობის გაგრძელება, რაც დაზოგავს სააგენტოს დამატებით არაგონივრულ ფულად რესურსსა და დროს, ასევე შესაძლებელია ხელშეკრულებ(ებ)ი გაფორმდეს ახალ მაღალ კვალიფიკაციის/რეპუტაციის მქონე საერთაშრისო საფინანსო ან/და საკონსულტაციო ან/და იურიდიულ კომპანიებთან“, — წერია გამარტივებული შესყიდვის დოკუმენტებში.
გასული წლის ოქტომბერში ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი ნათია თურნავა ამბობდა, რომ მთავრობას აქვს სურვილი, ანაკლიის პორტის ინვესტორების შესარჩევად 2022 წელს საერთაშორისო ტენდერი გამოაცხადოს. გარდა ამისა, პროექტში ახალი ინვესტორის მოზიდვის მიზნით განიხილება, რომ მთავრობის მონაწილეობა უფრო მეტად წონადი იქნება.
დუბაიში მიმდინარე ექსპო 2020-ის ფარგლებში, სწორედ ანაკლიის ღრმაწყლოვან პორტზე იყო საუბარი გლობალურ, საკონტეინერო-სატერმინალო ოპერატორ კომპანია DP World-თან. ნათია თურნავას თქმით, შეხვედრაზე საუბარი საქართველოს, როგორც ლოგისტიკური განვითარების კუთხით რეგიონული ლიდერის პოტენციალს შეეხო და კომპანიის წარმომადგენლებმა ინტერესი გამოთქვეს, რომ დეტალურად გაეცნონ ანაკლიასთან დაკავშირებით საქართველოს მთავრობის მიერ ჩატარებულ კვლევას, რომლის მიხედვითაც ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტი კვალავაც ინარჩუნებს მაღალ ბიზნეს-მიმზიდველობას.
მთავრობა 2022 წელს რომ გეგმავს ანაკლიის პროექტის ირგვლივ ნაბიჯების გადადგმას, ეს ბიუჯეტის პროექტიდანაც ჩანს. 2022 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის თანახმად, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარებისთვის 1.5 მლნ ლარია გათვალისწინებული. საიდანაც 8 დასაქმებულის შრომის ანაზღაურებაზე 2022 წელს 62 ათასი ლარით მეტი იქნება, ვიდრე წელს იყო და 162 ათასი ლარი გახდება. ბიუჯეტის პროექტის განმარტებით ბარათში წერია, რომ მომავალ წელს „გათვალისწინებულია საქართველოს მთავრობის მიერ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის პროექტის განვითარების ხელშეწყობა და ახალი საინვესტიციო ხელშეკრულებების მონიტორინგი“, სწორედ ამ მიზანს მოხმარდება აღნიშნული თანხა.
მიუხედავად მთავრობის ოპტიმისტური განწყობისა, რომ ანაკლიის პორტით ახალი ინვესტორის დაინტერესებას და პროეტზე მუშაობის დაწყებას შეძლებენ, შეგახსენებთ, რომ მსგავსი ჩანაწერი 2021 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტშიც იყო, მაშინ ასევე ხაზგასმით მიუთითებდნენ, რომ „დაიწყება ანაკლიის საზღვაო, ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის მშენებლობის პროექტი, რომელიც არა მხოლოდ მნიშვნელოვან გავლენას მოახდენს საქართველოს სატრანზიტო პოტენციალის გაუმჯობესებაზე, არამედ გაზრდის ქვეყნის როლს რეგიონში და აქცევს მას ლოგისტიკურ ცენტრად“.
აღსანიშნავია, ის ფაქტიც, რომ საქართველოს მთავრობის დაკვეთით, კომპანია MTBS-მა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პოტენციალთან დაკავშირებით ახალი კვლევა ჩაატარა, თუმცა როგორც ირკვევა, აღნიშნული კვლევა კონფიდენციურია და სახელმწიფო მის შედეგებს არ გაასაჯაროებს. საკონსულტაციო კომპანია MTBS-სთან კვლევის მომზადების თაობაზე ხელშეკრულება 2021 წლის მაისში გაფორმდა, 1-ელ ივნისს კი მოსამზადებელ დოკუმენტს კონფიდენციური ინფორმააციის სტატუსი მიენიჭა.
„ყველა ეს გაუთავებელი კვლევა-შესწავლა დროის გაწელვის და ანაკლიის პროექტის დასამარების მიზნით ხდება. საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრომ გასული წლის მაისში დაიქირავა საერთაშორისო საკონსულტაციო კომპანია MTBS (Maritime & Transport Business Solutions B.V.), რომელსაც უნდა ჩაეტარებინა ახალი კვლევა ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პოტენციალთან დაკავშირებით, უფრო კონკრეტულად კი, უნდა განეახლებინა ანაკლიის პროექტისთვის ტვირთნაკადების პროგნოზი და ბიზნეს-მოდელი, ასევე, უნდა შეემუშავებინა ახალი მარკეტინგის სტრატეგია და საჯარო-კერძო პარტნიორობის ოპტიმალური მოდელი. სამუშაოს დასრულების ვადა განსაზღვრული იყო 8-9 კვირის ფარგლებში. ფაქტობრივად, ეს გადაწყვეტილება ნიშნავდა ანაკლიის პროექტის ეფექტიანობაში ეჭვის შეტანას და პროექტის განვითარებასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების მიღების გადავადებას. მიუხედავად იმისა, რომ სამუშაოს შესრულებიდან გავიდა რამდენიმე თვე, მთავრობა არაფერს ამბობს ამ კვლევის შესახებ და უმალავს მის შედეგებს ჩვენს მოქალაქეებს“, - ამის შესახებ დეპუტატმა რომან გოცირიძემ განაცხადა.
პროექტის ირგვლივ კითხვები აქვს, ეკონომიკის მინისტრის ყოფილ მოადგილეს და „ანაკლია სითის“ ყოფილ ხელმძღვანელ ქეთი ბოჭორიშვილსაც. მისი თქმით, ხელისუფლების მხრიდან ტენდერის გამოცხადების შესახებ მუდმივად გვესმის მსჯელობა, თუმცა რეალური ნაბიჯები არ იდგმება.
„საჭიროა ყველა ვეცადოთ, რომ ეს პროექტი გამოვიდეს და როგორმე მოხდეს შეთანხმება. თავიდანვე უნდა მოხდეს საერთაშორისო ბანკების და საფინანსო ინსტიტუტების ჩართულობა, რადგან მსგავი პროექტების განხორციელება ასეთი ჩართულობის გარეშე წარმოუდგენელია. რაც უფრო ადრე ჩაერთვებიან და თავიანთ პირობებს დადებენ, ეს უფრო რეალისტურს გახდის მას. ჯერჯერობით არ ჩანს, რომ მთავრობა რაიმე კონკრეტულ ნაბიჯებს დგამს, მათ შორის არც ფინანსურ ინსტიტუტებთან თანამშრომლობის კუთხით, ამიტომ მუდმივად იმაზე საუბარი, რომ ტენდერი დღეს ან ხვალ დაიწყება, არაფერს გვაძლევს. ყოველ შემთხვევაში, გარედან არ ჩანს, რომ რაიმე კეთდებოდეს რეალური ინვესტორის მოსაზიდად“, - აღნიშნა ქეთი ბოჭორიშვილმა.
აღსანიშნავია, რომ 2020 წლის იანვარში საქართველოს მთავრობამ „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმთან” ხელშეკრულება გაწყვიტა, რის შემდეგაც კონსორციუმმა და მისმა ერთ-ერთმა ინვესტორმა ბობ მეიერმა საარბიტრაჟო სასამართლოს მიმართეს. ანაკლიის განვითარების კონსორციუმი ამბობს, რომ საქართველოს მთავრობის მიერ გადადგმულმა დესტრუქციულმა ნაბიჯებმა ამ პროექტის განხორციელება შეაჩერა, რამაც ინვესტორებს მნიშვნელოვანი ფინანსური ზარალი მოუტანა. მას შემდეგ ერთი წელი გავიდა და მუდმივად არის საუბარი პროექტის განახლების შესახებ, თუმცა უშედეგოდ.
ნინო თამაზაშვილი
ანაკლიის პორტი
