ფარული ბაზებიდან დაწყებული, თავდაცვის ფუნქციით აღჭურვილი ბუნკერებით დასრულებული, მსოფლიოში უამრავი მიწისქვეშა ნაგებობაა, რომელიც დღეს მიტოვებულია და მათ მოვლაში მტავრობები ფულს არ ხარჯავენ.
წარმოგიდგენთ ყველაზე შთამბეჭდავ მიწისქვეშა ნაგებობებს, რომლებიც მილიონები ღირს:
Camp Century, მთლიანი ღირებულება: 69 მილიონი დოლარი
ეს ფარული ბირთვული კვლევითი ობიექტი აშშ-ს სამხედროების მიერ 1959-1960 წლებში გრენლანდიის ყინულის ქუდის ქვეშ აშენდა. გავრცლებული ინფორმაციით, სამეცნიერო კვლევების ბაზა რეალურად იყო საიდუმლო პროექტის, Iceworm-ის ნაწილი და შექმნილი იყო ბირთვული იარაღის შესანახად, ასევე სსრკ-ს წინააღმდეგ ბირთვული რაკეტების გასაშვებად დიდი კონფლიქტის შემთხვევაში.
პროექტი 7,9 მილიონი დოლარი დაჯდა, რაც დღევანდელი კურსით დაახლოებით 69 მილიონი აშშ დოლარია. იგი შედგებოდა 21 გვირაბისგან.
მიწისქვეშა ნაგებობა მიატოვეს 1966 წელს, მას შემდეგ, რაც ექსპერტებმა გააცნობიერეს, რომ ყინულის საფარი, რომელიც ნაგებობას ფარავს, ნაკლებად სტაბილური იყო. დღემდე ადგილზე დარჩენილია ტოქსიკური ნარჩენები, რომელიც სულ უფრო უახლოვდება ზედაპირს.
Block 37 Superstation, მთლიანი ღირებულება: 431 მილიონი დოლარი
Block 37 CTA Superstation-ზე მუშაობა, რომელიც ო'ჰარის საერთაშორისო აეროპორტიდან ექსპრეს მატარებლების ცენტრის ტერმინალი იქნებოდა, 2005 წელს დაიწყო.
მალევე გაირკვა, რომ ექსპრეს სერვისი არ შესრულდებოდა და ქალაქმა სამშენებლო სამუშაოები 2011 წელს შეაჩერა. ზესადგური დღემდე დაუმთავრებელი რჩება. საერთო ჯამში, მეგაპროექტი გადასახადის გადამხდელებს 400 მილიონი დოლარი დაუჯდათ, რაც დღეს 431 მილიონი აშშ დოლარის ექვივალენტია.
816 ბირთვული სამხედრო სადგური, მთლიანი ღირებულება: 883 მილიონი დოლარი
ჩინეთის სიჩუანის მთების ქვეშ იმალება პლანეტის ყველაზე დიდი ხელოვნური გვირაბი და გამოქვაბული. იგი აგებულია ათიათასობით მუშის მიერ, რომლებიც საშინელ პირობებში შრომობდნენ. გვირაბების უზარმაზარი ქსელი თითქმის 14 მილს მოიცავს, ხოლო უდიდესი გამოქვაბული, რომელიც 18-დან ერთ-ერთია, მილიონ კვადრატულ ფუტს აღემატება. მთლიანობაში, მიწისქვეშა კომპლექსი 13-დონიანია.
საიდუმლო სტრუქტურის აგება ჩინეთის მთავრობამ 1960-იან წლებში დაიწყო. მაშინ მისი ღირებულება 359 მილიონი დოლარი იყო. ობიექტში განთავსებული იყო ატომური ქარხანა, რომელსაც შეეძლო პლუტონიუმის წარმოება.
1980-იანი წლების დასაწყისში, როდესაც ცივი ომი გახურდა, პროექტი, რომლის 85% დასრულებული იყო, გაუქმდა და დღეს მიტოვებულია.
მეგაპროექტის ღირებულება დღევანდელი თანხით 883 მილიონი დოლარია.
პროექტი Riese, მთლიანი ღირებულება: 887 მილიონი დოლარი
ნაცისტებმა 1943 წლის აპრილში დაიწყეს უზარმაზარი მიწისქვეშა ქალაქის აშენება. საიდუმლოებით მოცული პროექტი Riese („riese“ გერმანულად გიგანტი) მოიცავდა შვიდ მიწისქვეშა სტრუქტურას. ის თანამედროვე პოლონეთთან, მთების ქვეშ 5,5 მილი გვირაბებით არის დაკავშირებული.
ათასობით სამხედრო ტყვე, მათ შორის ბავშვები, იძულებულნი გახდნენ ემუშავათ იდუმალ მეგაპროექტზე. ბევრი ამ პროცესში დაიღუპა. 60 მილიონი დოლარის ღირებულების მშენებლობა გაგრძელდა 1945 წლის მაისამდე, შემდეგ მოულოდნელად შეწყდა. პროექტი Riese-ის ზუსტი დანიშნულება დღემდე უცნობია, მაგრამ ზოგიერთი ისტორიკოსი ვარაუდობს, რომ მიწისქვეშა ქალაქი შეიძლება აგებულიყო ჰიტლერისთვის ბუნკერად, ან სამხედრო ბაზის განსათავსებლად.
ბალაკლავას მიწისქვეშა /წყალქვეშა ბაზა 825 GTS, მთლიანი ღირებულება: 1.3 მილიარდი დოლარი
ცივი ომის პერიოდის კიდევ ერთი საიდუმლო სამხედრო ობიექტი, ბალაკლავას მიწისქვეშა/ წყალქვეშა ბაზა- 825 GTS აშენდა საბჭოთა კავშირის მიერ ყირიმში, სევასტოპოლის მახლობლად 1957 წლიდან 1961 წლამდე. მშენებლობის საბოლოო ანგარიშში, აღჭურვილობისა და სხვა სისტემების ღირებულება შეადგენდა 1,3 მილიარდ დოლარს ღევანდელი კურსით.
ბაზა საკმარისად მყარია, რომ 100 კილოტონიანი ბირთვული ბომბის პირდაპირ დარტყმას გაუძლოს. თავდაპირველად ბაზა გამოიყენებოდა საბჭოთა შავი ზღვის ფლოტისთვის.
იგი კომუნიზმის დაცემის შემდეგ, 1993 წელს მიატოვეს და გაძარცვეს. 2003 წელს, ბაზა ბალაკლავას საზღვაო მუზეუმად გადაკეთდა.
Maginot Line, მთლიანი ღირებულება: 3.7 მილიარდი დოლარი
მაგინოს ხაზი არის ნახევრად მიწისქვეშა ბეტონის სასაზღვრო ციხესიმაგრეების სერია, რომლებიც დაკავშირებულია მიწისქვეშა სარკინიგზო გვირაბებით. ის აშენდა 1930-იან წლებში, გავრცელებული ინფორმაციით კი მიზანი გერმანელებისგან თავის დაცვა იყო. საფრანგეთის მთავრობამ მის მშენებლობაზე 3 მილიარდი ფრანკი დახარჯა, რაც დღეს 3,7 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს.
მაგინოს ხაზი მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ კიდევ ერთხელ დაკომპლექტდა, მაგრამ ცივი ომის დროს ის მოძველდა და 1960-იან წლებში ფაქტობრივად მიტოვებული იყო.
Olavsvern, მთლიანი ღირებულება: 3.8 მილიარდი დოლარი
მთაში მოჩუქურთმებული ეს ფარული საზღვაო ბაზა ტრომსოს მახლობლად ნორვეგიის საზღვაო ძალების მიერ 1960-იანი წლების ბოლოს აშენდა და მაშინ 494 მილიონი დოლარის ღირებულების იყოთ, ეს დღეს დაახლოებით, 3,8 მილიარდი დოლარია.
ბაზა აღჭურვილი იყო ყველაზე მოწინავე და დახვეწილი ტექნოლოგიით, რომლის ყიდვაც ფულით იყო შესაძლებელი. მთის ქვეშ გამოკვეთილ უამრავ გვირაბებსა და ოთახებს აღჭურვა 30 წელი დასჭირდა.
ობიექტი იყო ნატოს წყალქვეშა ნავების ძირითადი სამსახურებრივი ბაზა ნორვეგიასა და ბარენცის ზღვებში. მაგრამ კომუნიზმის დაცემის შემდეგ Olavsvern-მა დაკარგა მთავარი სტრატეგიული მნიშვნელობა და 2002 წელს გაუქმდა. 2008-ში კი საბოლოოდ დაიხურა. 2011 წელს ბაზა აუქციონზე გაიყიდა.
პროექტები
