ნახშირბადის ემისიების შემცირება ინდუსტრიებს და საზოგადოებას ეკონომიკური და ჯანმრთელობის კუთხით უზარმაზარ სარგებელს მოუტანს, გაზრდის მდგრადობას და პლანეტის სიცოცხლისუნარიანობას ხელს შეუწყობს. გამომდინარე იქიდან, რომ ამ ტრანსფორმაციაში მნიშვნელოვანი როლი ავიაციას უჭირავს, მსოფლიო ეკონომიკურმა ფორუმმა 2019 წელს ახალი ინიციატივა სუფთა ცა (CST) ხვალინდელი დღისათვის წამოიწყო, რის გამოც საავიაციო ინდუსტრია მდგრად საავიაციო საწვავს (SAF) და სხვა სუფთა ძრავის ტექნოლოგიებს იყენებს, რათა 2050 წლისათვის ნულოვან გამონაბოლქვზე გადავიდეს.
Mission Possible Partnership-ის მხარდაჭერით, CST ინიციატივა 100-მდე ორგანიზაციას, მათ შორის წამყვან ავიაკომპანიებს, აეროპორტებს, საწვავის მომწოდებლებს, თვითმფრინავების მწარმოებლებს, კორპორატიულ მგზავრებს და სატვირთო ექსპედიტორებს მოიცავს.
აღნიშნული ორგანიზაციებიდან ბევრმა მათგანმა აიღო ვალდებულება, რომ SAF-ის გამოყენება დააჩქარონ, რათა 2023 წლისთვის საავიაციო საწვავის გლობალური მოთხოვნის 10%-ის დაკმაყოფილება შეძლონ, ხოლო ნულოვან მიზანს კი 2050 წელს მიაღწიონ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს იმპულსი საკმაოდ გამამხნევებლად ჟღერს, ნახშირბადის გამონაბოლქვის შესამცირებლად საჭიროა ახალი მნიშვნელოვანი ინოვაციები და ინვესტიციები.
McKinsey-მ და მსოფლიო ეკონომიკურმა ფორუმმა შეიმუშავეს ერთობლივი ანგარიში, რომელიც ფოკუსირებულია ენერგია-თხევად (PtL) საწვავზე, რომელიც მიიღება CO2 -დან და განახლებადი ელექტროენერგიის ქარი, მზის, ბირთვულ, ჰიდრო და სხვა სუფთა წყაროებიდან.
PtL ბილიკის უპირატესობები და პრობლემები
PtL-ის წარმოება მოითხოვს რამდენიმე საფეხურს: განახლებადი ენერგიის და წყალბადის გამომუშავებას, ნახშირბადის დაჭერას და საწვავის სინთეზს. PtL ღირებულების ჯაჭვისა და მისი აგების სირთულის გათვალისწინებით, მასშტაბურად არც ერთი ზრდასრული, სრულად ინტეგრირებული PtL მოთამაშე ჯერჯერობით არ მუშაობს. PtL-ის წარმოების გაზრდა რამდენიმე ძირითად ცვლილებას მოითხოვს.
სამრეწველო ობიექტები, რომლებიც CO2-ს წიაღისეული წყაროებიდან გამოიმუშავებენ, PtL-ის წარმოქმნისას სასარგებლო მხოლოდ მოკლევადიან პერიოდში იქნება. თუმცა, გრძელვადიან პერსპექტივაში, ისინი შესაძლოა ნარჩენებისა და მდგრადი ბიომასის ბიოგენური ნახშირბადის ნაკადებით შეიცვალოს. როდესაც ტექნოლოგია მომწიფდება, ჰაერის პირდაპირ დაჭერას (DAC) შეუძლია შეუზღუდავი CO2 უზრუნველყოს და ნახშირბადის მარყუჟი მთლიანად დახუროს.
PtL-ის ქვეპროდუქტები ავიაციის გარდა სხვა აპლიკაციების დეკარბონიზაციასაც შეუწყობს ხელს. მაგალითად, სატვირთო ფლოტებს მთელს მსოფლიოში შეუძლიათ გამოიყენონ სინთეზური დიზელი PtL გამოიყენონ. PtL-ისა და სხვა ქვეპროდუქტების გამომავალი თანაფარდობის დაბალანსებამ შეიძლება PtL ობიექტების კომერციული ღირებულება მაქსიმალურად გაზარდოს. დღეისათვის კომპანიებს აქვთ მცირე მარეგულირებელი სტიმული PtL თვითმფრინავის საწვავის წარმოებისთვის. რამდენადაც მოთხოვნა იცვლება და საავიაციო დეკარბონიზაციის მხარდასაჭერად კანონმდებლობა ამოქმედდება, მოთამაშეებმა წარმოება დიზელისა და ბენზინის საწვავიდან ნავთზე უნდა გადაიტანონ.
როგორ შეიძლება გაიზარდოს PtL წარმოება 2050 წლისთვის
მიმდინარეობს მუშაობა იმის გასაგებად, თუ როგორ შეუძლია საავიაციო ინდუსტრიამ მიაღწიოს მდგრადობის ამბიციებს, რადგან 2050 წელს თვითმფრინავის საწვავის წლიური მოთხოვნა 500 მილიონ ტონამდე იზრდება. (მტ.).
SAF-ზე სამომავლო მოთხოვნის დაკმაყოფილება თითქმის აუცილებლად საჭიროებს წარმოების ტექნოლოგიების ნაზავს, როგორიცაა ჰიდროპროცედურის ეთერები და ცხიმოვანი მჟავები.
წყარო: mckinsey.com