ყაზახეთის მთავრობის გადადგომას საქართველოს უნივერისტეტის პროფესორი ლაშა ძებისაშვილი ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებს და ყურადღებას პრეზიდენტის ვერტიკალის გადამწყვეტ როლზე საუბრობს.
“ყველა ყაზახეთზე წერს და მეც ჩემ დაკვირვებებს გაგიზიარებთ.
1 - დემონსტრანტების 99.999% მამაკაცია;
2 - პოლიციას ძალადობა არ გასდის და პროტესტანტები აქეთ გადმოდიან შეტევაზე;
3 - დემონსტრაციები ბევრ ქალაქშია და რეჟიმს უჭირს ძალების თავმოყრა;
4 - რეგიონებში დემონსტრანტებს ძალოვნების გადასროლის შეზღუდვის მიზნით გზებზე ჩეკპოინტები აქვთ მოწყობილი;
5 - პროტესტს გამოკვეთილი ლიდერი არ ჰყავს.
მთავრობის გადაყენება ყაზახეთში არაფერს ნიშნავს, პრეზიდენტის ვერტიკალია მთავარი.
თუ ეს მოვლენები არ დამთავრდა მთავრობის შეცვლით და საფრთხე შეექმნება ტოკაევ/ნაზარბაევს, რუსეთი ჩაერთვება თავისი კონკრეტული მიზნით... შეათრიოს კავშირში ბელარუსის მსგავსად. თუ რუსეთიც ვერ მოერია პროტესტს, ..ჩრდ. ყაზახეთს წაიღებს ძალით“, - წერს თავდაცვისა და უსაფრთხოების საკითხთა სპეციალისტი.
ყახაზეთში მთავრობა პრემიერ-მინისტრ ასკარ მამინის ხელმძღვანელობით გადადგა. მთავრობის გადადგომა პრეზიდენტმა ყასიმ-ჟომარტ ტოყაევმა მიიღო. პრემიერ-მინისტრის მოვალეობას დროებით პირველი ვიცე-პრემიერი ალიხან ისმაილოვი შეასრულებს. გადამდგარი მინისტრები მთავრობის ახალი შემადგენლობის დამტკიცებამდე მოვალეობის შემსრულებლად დარჩებიან.
ყაზახეთის მინისტრთა კაბინეტის გადადგომას წინ უძღოდა გათხევადებული ბუნებრივი გაზის გაძვირების გამო ქვეყნის დასავლეთში მდებარე მანგისტაუს ოლქიდან 2 იანვარს დაწყებული მასობრივი საპროტესტო აქციები, რომლებმაც სხვა რეგიონებიც მოიცვა.
საწვავი, რომელსაც ავტომფლობელების უდიდესი ნაწილი იყენებს, 1-ლი იანვრიდან ორჯერ გაძვირდა და ერთი ლიტრის ფასი 120 ტენგე (28 ამერიკული ცენტი) გახდა. 4 იანვარს ყაზახეთის მთავრობა ფასის ზედა ზღვრად 50 ტენგეს დადგენას დათანხმდა. თუმცა, როგორც რადიო თავისუფლების ყაზახური სამსახური იუწყებოდა, საპროტესტო აქციების მონაწილეებს უკვე ჰქონდათ პოლიტიკური მოთხოვნები, მათ შორის მთავრობის გადადგომა.
4 იანვარს, დემონსტრანტებმა იერიშის მიტანა ყაზახეთის უდიდესი ქალაქის, ალმათის (ყოფილი ალმა-ათა) მერიის შენობაზე სცადეს. შსს-ს ძალებმა აქციის მონაწილეთა დასაშლელად ე.წ. ხმოვანი ყუმბარები და ცრემლმდენი გაზი გამოიყენეს და 200-მდე ადამიანი დააკავეს.
გვიან ღამით, ყაზახეთის პრეზიდენტმა მანგისტაუს ოლქსა და ქალაქ ალმათიში 5-დან 19 იანვრამდე საგანგებო მდგომარეობა და კომენდანტის საათი გამოაცხადა.
თაკო კვაჭანტირაძე