ყურადსაღებია აზერბაიჯანისა და სომხეთის კონფლიქტის ეკონომიკური და ფინანსური ეფექტების გავლენა, რადგან კონფლიქტის ფასი ყოველთვის არის: ნაციონალური ხარჯების ზრდა, შემოსავლების შემცირება, სავაჭრო სქემების ცვლილება, ეკონომიკური აქტივობის დაცემა, ფიზიკური და ადამიანური კაპიტალის რღვევა.

არსებითია ითქვას, რომ რეგიონული კონფლიქტის ეკონომიკური გავლენა დამოკიდებული იქნება ხანგრძლივობაზე,  მეზობელი ქვეყნების პოლიტიკაზე, რეგიონის მიერ პროცესებთან ადაპტირებასა და დეესკალაციის მექანიზმებზე.

ბუნებრივია საქართველო რეაგირებს რეგიონში მიმდინარე პროცესებზე, რადგან ქვეყანა ეკონომიკური და სავაჭრო აქტივობით კონცეტრირებულია აზერბაიჯანისა და სომხეთის ბაზარზე.

მხედველობაშია მისაღები ის გარემოება, რომ მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტი თუ დიდხანს არ გაგრძელდება, საქართველოზე მისი ნეგატიური ეკონომიკური გავლენა შეუმჩნეველი დარჩება, ხოლო თუ პროცესები 1 წელიწადზე მეტს გასტანს, მაშინ მისი ნეგატიური ეკონომიკური და ფინანსური ზემოქმედება საქართველოზეც აისახება. თავის მხრივ, განგძრობადი რეგიონული კონფლიქტი:

• ნეგატიურ გავლენას იქონიებს სავაჭრო და საინვესტიციო ურთიერთობებზე, ინფლაციურ პროცესებზე, საბიუჯეტო შემოსავლებსა და ეკონომიკურ აქტივობაზე;
• შეარყევს დემოკრატიის ხარისხის, გამოიწვევს მთავრობის დისფუნქციურობას, გაზრდის ინსტიტუტუციურ გამოწვევებს;
• გახდება წარმოების შემცირების, ფინანსური სექტორის გამოწვევების ზრდის, ბიზნეს ინტერესების ცვლილებისა და რეგიონის ბაზრების სხვა ბაზრებით ჩანაცვლების მისწრაფების მიზეზი;

აზერბაიჯანსა და სოხეთს შორის შეტაკებები დარტყმას მიაყენებს სავაჭრო შეთანხმებებს, საკრედიტო პირობებს, სავალუტო სივრცეს, საწარმოო აქტივობას. არსებული მოცემულობა გახდება მიზეზი, რის გამოც შემცირდება სახელმწიფო დახმარებების მოცულობა, გაიზრდება საომარი და თავდაცვის ხარჯები. ყოველივე აღნიშნული კი გაზრდის ფინანსურ და ეკონომიკურ რისკებს. ჯამში,  კონფლიქტი „არასდროს არაფერს არ ქმნის“ და ზრდის მხოლოდ არაპროდუქტიულ ხარჯს.

 დაბოლოს, რეგიონში მიმდინარე საბრძოლო რიტორიკის ფონზე, საჭიროა საქართველომ გაზარდოს თავდაცვითი ხარჯები და სამხედრო რესურსი (დაფინანსება).

ეკონომიკის დოქტორი,

რატი აბულაძე