ამერიკის ეკონომიკა საგარეო ვალებზე სულ უფრო და უფრო დამოკიდებული ხდება. მის ფუნქციონირებას სულ უფრო მეტი უცხოური სესხი სჭირდება.

ვაშინგტონში ამის თაობაზე სიმართლის თქმა არავის სურს და აშშ-ს საგარეო დავალიანების ხარისხის აღწერისთვის სხვადასხვა პოლიტკორექტული ფორმულირებები გამოიყენება. მაგალითად, „ჭარბი ხარჯების ტრაექტორია“ და „არადღევანდელი დღის პრობლემა“.

ამერიკელ პოლიტიკოსებს ვალებზე საუბარი არ უყვართ და ისინი ამ თემაზე რეალობის მიჩქმალვას კიდევ დიდი ხანი გააგრძელებენ. მათ შექმნილი რეალობის აღიარება არ სურთ - ამერიკის უზარმაზარი და მუდმივად ზრდადი დავალიანება - ეს კრიზისია, რომელიც ძალიან მალე კარებზე დააკაკუნებს.

რა თქმა უნდა, პანდემიის დროს სახელმწიფოს ვალები უნდა აეღო, წინაამღდეგ შემთხვევაში ეკონომიკა მოკვდებოდა, თუმცა, ვალები კონგრესის ფავორიტი პროექტების დაფინანსებას და ტრანსნაციონალური კორპორაციების პრობლემების გადაწყვეტას არ უნდა ხმარდებოდეს. პანდემიამ ამერიკის ეკონომიკა კრიზისამდე მიიყვანა, ეკონომიკური კრიზისი კი ვალების კრიზისსაც აღრმავებს.

მთელმა მსოფლიო იცის, რომ ვალების აღება ამერიკისთვის ავადმყოფურ დამოკიდებულებად იქცა, განსაკუთრებით, ბოლო 20 წლის მანძილზე. ქვეყანას საკუთარი თავის რჩენა ვალის ზრდის გარეშე არ შეუძლია.

აშშ-ს მშპ-ს ყოველ 1 დოლარზე საგარეო ვალი 1,27 დოლარს შეადგენს და ეს მაშინ, როდესაც უახლოეს წლებში მშპ-ს ზრდა მნიშვნელოვნად შემცირდება, ხოლო საბიუჯეტო დეფიციტი 1 ტრლნ. დოლარს გადააჭარბებს. პანდემიასთან დაკავშირებული ხარჯები ამ მაჩვენებლის ზრდას ხელს უწყობს.

ეს კი მაშინ ხდება, როდესაც ბევრი ექსპერტი ამერიკის ვალების ტვირთს ეკონომიკური და ეროვნული უსაფრთხოებისთვის დიდ რისკად მიიჩნევს. ჯერ კიდევ დონალდ ტრამპმა კონგრესში ბიუჯეტის პროექტის წარდგენისას განაცხადა, რომ ამერიკა ვალების კრიზისის ზღვარზეა.

ჯერ კიდევ პანდემიამდე ამერიკა უპასუხისმგებლოდ ბევრს სესხულობდა,  მაგრამ პანდემიის პერიოდში ამ პროცესმა ეპიკური მასშტაბები მიიღო - შესაძლოა 2021 წელს ვაშინგტონმა 5 ტრლნ. დოლარის სახაზინო ვალდებულებები გამოუშვას, რაც ისედაც მძიმე ვითარებას ვალის კუთხით კიდევ უფრო დაამძიმებს.

ძალიან მნიშვნელოვანია ისიც, რომ საგარეო ვალი ძირითადად მიმდინარე მოვლენებს ხმარდება და არა გრძელვადიან ინვესტიციებს და ინფრასტრუქტურას. ამ დროს მოგება, რომელიც ვალების პროცენტების გასტუმრებას უნდა ხმარდბოდეს წლიდან წლამდე მცირდება - შესაბამისად, ამერიკას ვალების აღება უბრალოდ ქვეყნის ფუნქციონირებისთვის უწევს.

პანდემიამდელ 3 წელს დონალდ ტრამპმა ეკონომიკური სასწაული უწოდა, მაგრამ ამ სასწაულის პერიოდში საგარეო ვალი 3 ტრლნ. დოლარით გაიზარა. პანდემიამ ამას კიდევ რამდენიმე ტრილიონი დაუმატა და ეს დასასრული არაა.

პოლიტიკოსები და ეკონომისტები ცდილობენ ყველა დაარწმუნონ, ამხელა ვალი  - ნორმალური მოვლენაა,  და როგორც ჩანს, ისინი ამას ახერხებენ - ამერიკელები მშვიდად უყურებენ იმას, რომ ეკონომიკური ზრდისთვის და უბრალოდ ყოველდღიური ხარჯების დაფინანსებაზე სულ უფრო მეტი ვალის აღება ხდება.

აშშ ვალების კრიზისშია, ქვეყანას აშკარად ვალების ზედოზირება აქვს, კონგრესს კი ახალი ვალების აღების გარდა არავითარი გეგმა არ გააჩნია.

გამოსავალი კი ერთია - ვალების აღება უნდა შეწყდეს, წინაამღდეგ შემთხვევაში ამერიკის ბანქოს სახლი დანგრევა და ამას გლობალური პოლიტიკური და ეკონომიკური შედეგები ექნება.

ერთ დროს ამბობდნენ, რომ ვალები, რომლებიც ჩვენ დღეს ვიღებთ, ჩვენი შვილიშვილების დასაფარი და შესაბამისად, მათი პრობლემა იქნება. თუმცა, ეს პრობლემა ჩვენია - ის ხომ ჩვენ შევქმენით.

წყარ: newsweek.com