ნიშნით Made in Georgia (დამზადებულია საქართველოში) სასაქონლო ბაზარზე გასული პროდუქციის უმეტესობა, იშვიათი გამონაკლისის გარდა, 100%-ით ქართული არ არის.  ასეთი გამონაკლისი შეიძლება იყოს ქართული ღვინო და მინერალური წყლები, ასევე რამდენიმე დასახელების საკონსერვო პროდუქტი.

თუმცა, ეს სრულებითაც არ აკნინებს ქართული წარმოების როლს და არც მისი ,,ეკონომიკური ეროვნება“  არის სადავო.

როგორც ეკონომიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი პაატა აროშიძე ,,კომერსანტთან“ საუბარში განმარტავს, გლობალური ეკონომიკის პირობებში ძნელად მოიძებნება პროდუქცია, რომელიც მთელ სასაქონლო ციკლს ერთ კონკრეტულ ქვეყანაში გადიოდეს, თუმცა საქართველოს შემთხვევაში მნიშვნელობანია, არსებული ნედლეულის სრულად ათვისება მოხდეს, რაც ხშირ შემთხვევაში ვერ ხერხდება და ეს კი  დიდი პრობლემაა ქვეყნისთვის.

„დღეს საქართველოში დამზადებული პროდუქტების უმეტესობა უცხოური ნედლეულით არის შექმნილი. ეს ტენდენცია დამახასიათებელია არა მარტო ჩვენთვის, მთელი მსოფლიოსთვსი, რადგან ყველა ხარჯის შემცირებას და იაფი მუშახელის დაქირავებას ცდილობს, რა მიზნითაც საწარმოო პროცესები სხვა ქვეყანაში გადააქვთ, მათ შორის, საქართველოშიც. მაგალითად, თუ შემოტანილი სპირტისგან დამზადდება ლიქიორი და სხვა სასმელი, ეს უკვე ადგილობრივ ბაზარზე დამზადებულ პროდუქტად ჩაითვლება. რაც შეეხება ნედლეულს, შრომის ძალას და დახარჯულ ტექნოლოგიებს, სხვადასხვა წარმოშობისაა, რაც გლობალური ეკონომიკის პირობებში ჩვეულებრივი მოვლენაა.  ნებისმიერი ქვეყნის პროდუქტის დამზადება  აშშ-ში თუ ევროპაში, უშუალოდ არ ნიშნავს, რომ თავიდან ბოლომდე ერთ ქვეყანაშია საწარმოო პროცესი წარმართული. ყველა იაფი მუშახელის ძიებაში. ასე აღმოჩნდნენ საქართველოში ,,ბენეტონი“, ,,ნაიკი“, ადიდასი“ და სხვა ბრენდები, რომლებსაც შემოაქვთ ნედლეული და აქ საბოლოო სახე ეძლევა. სამაგიეროდ, ქვეყნიდან გადის წარწერით Made in Georgia“, - ამბობს აროშიძე.

რაც შეეხება აგრარულ პროდუქციას, პაატა აროშიძის თქმით, ამ შემთხვევაშიც ანალოგიური ვითარებაა, რადგან თითზე ჩამოსათვლელადღაა პროდუქცია, რომელიც შეიძლება 100%-ით ქართულად ჩაითვალოს.

„სოფლის მეურნეობის პროდუქტებიდან ღვინო, მინერალური წყლები და საკონსერვო წარმოებიდან რამდენიმე ქართულია. მაგალითად, მარნეულის საკონსერვო ქარხანა, თუ ის ადგილობრივ პროდუქციას იღებს და გადაამუშავებს, წმინდა ეროვნულ პროდუქტად ჩაითვლება, მაგრამ თავს იჩენს ნედლეულის დეფიციტი ან ფასთან დაკავშირებული პრობლემა. წარწერაში მთავარია, რამდენად ქართული პროდუქციაა რეალურად ათვისებული. რომელიმე გადამამუშავებელ საწარმოს დასჭირდა საწებელისთვის ნედლეული, ის ძვირ ადგილობრივ პროდუქციას არ შეისყიდის და იყიდის იაფ თურქულ პომიდორს. ასევე, ახალშემოსულ ქართულ ატამში არ მისცემს 4 ლარს და იყიდის 1,5 ლარად საერთაშორისო ბაზრებზე. სიმინდის ზეთი რომ ავიღოთ, ქართული წარწერით გამოდის, მაგრამ ნედლეული უკრაინიდან ჩამოდის და აქ არის დაფასოებული.  ასეთივეა ქიმიური პროდუქცია, ასევე სპირტიანი სასმელები, ჩამოდის ცისტერნები, მასობრივი წარმოების  ალკოჰოლური სასმელები და ადგილზე ჩამოისხმება ან პირიქით, სამარკო ღვინოები, ძვირფასი ბრენდის კონიაკები და სხვადასხვა პროდუქცია სხვა ქვეყანაში შეიძლება ჩამოისხას, მაგრამ ეს მის ბრენდს ჩრდილს ვერ აყენებს. ასე ხდება ტექნოლოგიებშიც. ცნობილია, რომ ჩინური ელექტრომობილების ქარხნის მშენებლობა უნდა დაწყებულიყო, რასაც პანდემიამ შეუშალა ხელი. იდეის რეალზიაციის შემთხვევაში, აქ წარმოებული ელექტრომობილები გავიდოდა ნიშნით ,,დამზადებულია საქართველოში“.  საქართველოსთვის ეს დიდი სარგებელი იქნებოდა თუნდაც იმის გამოც, რომ  თავისუფალი ვაჭრობის პრინციპით ევროკავშირის ბაზარზე ქართულ პროდუქტს  საერთოდ არ აქვს გადასახდელი, როცა ჩინეთს ასეთი ხელშეკრულება არ აქვს ევროპასთან, ამიტომ ურჩევნია, დააწეროს ,,დამზადებულია საქართველოში“ და მიიღოს თანხა, ვიდრე დამატებითი თანხა დახარჯოს“, - განმარტავს ,,კომერსანტთან“ ეკონომისტი.

როგორც წესი,  საგადასახადო კოდექსის და საბაჟო სამართლის მიხედვით, იმისთვის, რომ პროდუქცია კონკრეტულ ქვეყანაში წარმოებულად ჩაითვალოს, საკმარისად უნდა მოხდეს მისი გადამუშავება და საბოლოო სასაქონლო სახის მიცემა.

საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ცნობით, ქვეყნიდად გასულ პროდუქციას თან ერთვის საქონლის წარმოშობის სერტიფიკატი, რომლითაც დასტურდება, რომ იგი წარმოშობილია მოცემული ქვეყნიდან. მათ შორის, არაპრეფერენციული წარმოშობისა, რომელიც ანიჭებს საქონელს „ეკონომიკურ ეროვნებას“ და არ იძლევა რაიმე სახის სატარიფო უპირატესობას. მისი გამოყენება შეიძლება წარმოშობის განმსაზღვრელად, ეტიკეტისთვის - Made in („დამზადებულია“).

მარი ჩიტაია