პენსიამ ხანდაზმულების ღირსეული სიბერე უნდა უზრუნველყოს, თუმცა, ყველგან ასე ვერ ხდება. ვერც საქართველოში, სადაც 800 ათასამდე საპენსიო ასაკის პირია. სახელმწიფო პენსია მართალია იზრდება, მაგრამ თანხა არა ღირსეული ცხოვრების, არამედ არსებობისთვის თუ არის საკმარისი.
მომავალი წლიდან ხანდაზმულთა პენსია იზრდება: 70 წლამდე ასაკის პენსიონერები ყოველთვიურად 260 ლარს მიიღებენ, 70 წლის ზემოთ – 300 ლარს. მაღალმთიან დასახლებებში პენსია შესაბამისად, 312 ლარი და 360 ლარი გახდება. ზრდა პენსიების ინდექსაციას უკავშირდება, რაც ინფლაციის დონისა და ეკონომიკის ზრდის გათვალისწინებით პენსიების მატებას მინიმუმ 20-25 ლარით გულისხმობს.
800 ათასამდე პირისთვის პენსიის გადასახდელად ბიუჯეტიდან 2.885 მილიარდი ლარი დაიხარჯება. ეს თანხა წლევანდელ მაჩვენებელს 285 მილიონით აღემატება და მომავალი წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯების 15% იქნება.
თითქოს ყველაფერი კარგად არის – საზოგადოების ყველაზე მოწყვლადი ჯგუფის საარსებო შემოსავალი იზრდება. მართლაც ასე იქნებოდა, რომ არა მაღალი ინფლაცია და ლარის მკვეთრი გაუფასურება. სამომხმარებლო კალათაზე ფასების ზრდის ტემპი 13%-ს აღწევს – მაღაზიის თაროებზე გაზრდილი ფასები პენსიის მყიდველუნარიანობას მკვეთრად ამცირებს. შემოსავლები რეალურად ვერ იზრდება.
როგორ შეიცვალა ხანდაზმულთა პენსია 2003-21 წლებში?
2003-04 წლებში საქართველოში ე.წ. ხანდაზმულთა პენსია 14 ლარს შეადგენდა, რაც დაახლოებით $7 იყო. 2005 წელს პენსია გაორმაგდა, ხოლო მომდევნო სამი წლის განმავლობაში 10, 17 და 25 ლარით გაიზარდა და, საბოლოოდ, 2008 წელს 70 ლარს მიაღწია – თანხა უკვე $42-ის ეკვივალენტი იყო.
პენსიების ზრდასთან ერთად იზრდებოდა პროდუქციის ფასებიც. თუ 2003 წელს 1 კგ ხორბლის პური მხოლოდ 79 თეთრი ღირდა, დღეს 1 კგ პურის საშუალო ფასი უკვე 2.4 ლარია. საქსტატის მონაცემებით, მხოლოდ პურის საშუალო ფასი 18-წლიან პერიოდში 204%-ით არის გაზრდილი. ხორცის საშუალო საბაზრო ფასი 280%-ით ანუ 4-ჯერ გაიზარდა, ზეთის – 3-ჯერ. ამავე პერიოდში ხანდაზმულთა პენსია ჯამში 17-ჯერ გაიზარდა.
რისი შეძენა შეგიძლიათ პენსიით?
2003 წელს პენსიონერის 14 ლარით შეიძლებოდა 17.7 კგ. პურის ან 2.8 კგ ძროხის ხორცის შეძენა. ან 2.9 კგ ქათმის ხორცის, 5.7 ლიტრი ზეთის, 14.8 კგ. შაქრის ან 14 ლიტრი ბენზინის შეძენა.
2008 წელს პენსია 70 ლარი იყო. ეს თანხა უდრიდა: 52.6 კგ პურს, 9.3 კგ. ძროხის ხორცს, 9.9 კგ ქათმის ხორცს, 16.6 ლიტრ ზეთს ან 59.3 კგ შაქარს ან 43.7 ლიტრ ბენზინის.
2012 წელს პენსია გაიზარდა და 125 ლარი გახდა. საშუალო ფასებით ეს თანხა უდრიდა: 83.8 კგ პურს; 10.3 კგ. ძროხის ხორცს; 18 კგ ქათმის ხორცს; 33 ლიტრ ზეთს; 64.4 კგ შაქარს ან 56.8 ლიტრ ბენზინს.
2016 წელს 180 ლარით პენსიონერი შეიძენდა: 112.5 კგ. პურს; 14.5 კგ ძროხის ხორცს; 28.2 კგ ქათმის ხორცს; 47.4 ლიტრ ზეთს; 95.2 კგ შაქარს ან 108.4 ლიტრ ბენზინს.
2021 წელს პენსია კი გაიზარდა, მაგრამ იმაზე ნაკლები პროდუქციის შეძენა იყო შესაძლებელი, ვიდრე 2016 წელს. 240 ლარით და დღევანდელი საშუალო ფასებით პენსიონერი შეიძენს თვეში 100 კგ. პურს ან 12 კგ. ძროხის ხორცს; ან 29.8 კგ ქათმის ხორცს, 30.5 ლიტრ ზეთს; 93.7 კგ. შაქარს ან 86.9 ლიტრ ბენზინს.
წყარო: businessfeed.ge