11 აპრილს, პრემიერმა ირაკლი ღარიბაშვილმა, მსოფლიოში ნავთობის ფასების შედარებით გაიაფების ფონზე, ნავთობიმპორტიორებს ფასების შემცირებიკენ მოუწოდა, თუმცა 4 დღის შემდეგ მძღოლებს ავზის შევსება ისევ იმდენი უჯდებათ რაც 4 დღით ადრე. მიზეზებზე და მოლოდინებზე სასაუბროდ კომერსანტი ნავთობიმპორტიორთა კავშირის თავმჯდომარეს ვანო მთვრალაშვილს დაუკავშირდა.
საქართველოში ბრენდულ ავტოგასამართ სადგურებზე ყველაზე იაფი რეგულარის ტიპის ბენზინის ფასიც კი 3.75 ლარიდან იწყება, პრემიუმის ფასი 4.05 ლარს აღწევს, სუპერის 4.19-ს, ხოლო დიზელის 4.48 ლარს. ყველაზე დაბალი ხარისხის დიზელიც კი 4.15 ღირს, ანუ უფრო მეტი, ვიდრე პრემიუმის ტპის ბენზინი, რაც შეიძლება ითქვას უნიკალური მოივლენაა.
როგორც ვანო მთრალაშვილმა კომერსანტთან საუბრისას აღნიშნა კომპანიებს შესყიდვა პიკურ ფასზე აქვთ გაკეთებული, მასინ როცა პლატსზე 1 ტონა (1300 ლიტრი) ბენზინი $1100 და დიზელი $1260 ღირდა რის გამოც ფასებს მომენტალურად ვერ დააკლებდნენ, თუმცა თუ რაიმე განსაკუთრებული არ მოხდა, უფრო მეტადაც აღარ გაძვირდება. მარაგების სიმცირის გამო კი საერთაშორისო ფასების კლებაზე რეაგირება მცირე კომპანიებმა უფრო სწრაფად მოახერხეს.
მთვრალაშვილის თქმით 1-ელ თებერვალს ბენზინის ფასი ტონაზე $852-ს შეადგენა, დიზელი $783-ს, ომის დაწყების წინ ბენზინის ფასი $906-მდე იყო გაზრდილი, დიზელის $813-მდე.
ომის დაწყებამდეც, საქართველოში ინფლაციის განაკვეთი ორნიშნა მაჩვენებელს აღწევდა, რაც მარტსიც შენარჩუნდა. უშუალოდ პროდუქციის მიწოდების ჯაჭვის რღვევასთან ერთად, ტრანსპორტირების ხარჯის ზრდა მათ საბოლოო ღირებულებას კიდევ უფრო ზრდის. იმ შემთხვევაშიც კი თუ საწვავი უახლოეს მომავალში გაიაფდება, წელს აგროპროდუქცია მაინც ძვირი ეღირება. ფერმერებმა მიწის დამუშავებაში უკვე გადაიხადეს იმაზე ბევრად მეტი, ვიდრე შარშან.
ავტომობილი გადამუშავებულ საწვავს მოიხმარს და არა ნედლ ნავთობს. საწვავის ფასი კი პლატსზე დგინდება. თავის მხრივ პლატსის ფასს ნედლი ნავთობის ღირებულება განსაზღვრავს. რუსეთის უკრაინაში შეჭრამდე 1 ბარელი ნავთობი $80 ღირდა, მარტში $130-ს გადააჭარბა და 14 წლიანი რეკორდი მოხსნა დღეს კი $112-ს შეადგენს. აპრილში მცირე ხნით $100-იან ნიშნულსაც იყო ჩამოცდენილი.
ისევე როგორც სხვა ნებისმიერ პროდუქტს, საწვავის ფასიც მოთხოვნა-მიწოდებით განისაზღვრება. მოთხოვნასა და მიწოდებაზე გავლენას კი უამრავი ფაქტორი ახდენს. 2 წლის წინ, პანდემიის დროს, როდესაც 3 მლრდ-ზე მეტი ადამიანი იძულებიტ სახლებში იყო გამოკეტილი და წარმოება გაჩერებული, Brent-ის მარკის ნავთობის ფასი $20-ს ჩამოსცდა, ამერიკულ მსუბუქ ნავთობს - WTI-ს კიდევ უფრო დრამტული ისტორია გადახდა თავს, მისი ფასი მინუსში გავიდა და (-$35)-ს მიაღწია. მწარბოებლებმა სასწარაფო წესით მიწოდება 10%-ით შეამცირეს, მაგრამ $50-იანი ნიშნული მხოლოდ დეკემბერში ვაქცინის გამოჩენის შემდეგ გადაილახა.
რუსეთი ნავთობის ერთ-ერთი მსხვილი მწარმოებელია, რომელიც დღიურად 5 მლნ ბარელზე მეტ ნავტობს და დამატებით უკვე გადამუშავებულ ნავთობპროდუქტებს ყიდის, შესაბამისად, მისი ჩანაცვლება მარტივად ვერ მოხერხდება. შეერთებულმა შტატებმა სტრატეგიული მარაგების გახსნის და დღიურად ბაზრისთვის 1 მლნ ბარელის მიწოდების გადაწყვეტილება მიიღო, რამაც ფასის კორექტირება მოახდინა, თუმცა ომამდელ ღირებულებასთან დასაბრუნებლად საკმარისი არ აღმოჩნდა. მიწოდების გაზრდის სანაცვლოდ ირანთან და ვენესუელასთან სანქციების შემსუბუქების თაობაზე მოლაპარაკებები ამჟამადაც მიმდინარეობს. ირანის გაძლიერება კი უმსხვილეს მწარმოებელს - საუდის არაბეთს არ აწყობს, რის გამოც თავად მიწოდების ზრდაზე უარს აცხადებს.
მყისიერ შედეგს სანქციების მოხსნაც კი ვერ გამოიწვევს. ვანო მთვრალაშვილის განმარტებით, მოპოვების განახლებას მინიმუმ 6-8 თვე სჭირდება.