ყაზახეთი საქართველოს, ირანის, აზერბაიჯანისა და თურქეთის პორტებში გარე ტერმინალის ქსელების შექმნას გეგმავს. ყაზახეთის ეროვნული კომპანია, უმსხვილესი მაგისტრალური სარკინიგზო ქსელის ოპერატორი ყაზახსტან ტემირ ჟალი (KTZ) ეროვნულ სატრანსპორტო და ლოჯისტიკურ კომპანიად გარდაიქმნება. აღნიშნული პროექტის ფარგლებში მოსალოდნელია თანამშრომლობა გლობალურ სატრანსპორტო და ლოჯისტიკურ კომპანიებთან და ტერმინალის ქსელის შექმნა ყაზახეთის რესპუბლიკის გარეთ. ამის შესახებ მთავრობის სხდომაზე მრეწველობისა და ინფრასტრუქტურის განვითარების მინისტრმა კაირბეკ უსკენბაევმა განაცხადა.

„სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრის” დირექტორი პაატა ცაგარეიშვილი „კომერსანტთან“ აცხადებს, აქამდე ყაზახეთი რუსეთის გავლით აგებულ სატერმინალო ქსელს იყენებდა, თუმცა ომის გამო მას ახალი გზების მოძიება მოუწია.

„დღემდე ყაზახეთს ჰქონდა აქტიური სატერმინალო ქსელი აგებული ბალტიისპირეთის ნავსადგურებში. ყაზახეთს ჰქონდა მნიშვნელოვანი ინვესტიციები ჩადებული, რომ საკუთარი ნედლეული: ქვანახშირი, გადამუშავებული ნავთობპროდუქტები, ფტორი და სხვა, გაეტანა ევროპულ ბაზარზე ბალტიისპირეთის ქვეყნების დახმარებით, მაგრამ ბუნებრივია ჯერ რუსეთის რკინიგზა უნდა გაევლო. თუმცა ბოლო პერიოდში რადიკალურად შეიცვალა მდგომარეობა, რუსეთმა ცალსახად უარი უთხრა ყაზახეთს თავისი ტვირთების მისი ტერიტორიით გადაზიდვაზე ანუ თამაშგარე მდგომარეობაში აღმოჩნდა და დაიწყო ახალი სატერმინალო ადგილების განთავსების შესაძლებლობების ძიება. ირანი სანქცირებულია, აზერბაიჯანთან დაძაბული ურთიერთობა აქვს, ამიტომ ყაზახეთი სატერმინალო გზების განახლებული ვარიანტის ძიებაში აღმოჩნდა.

ყაზახეთმა გვიან გაიაზრა ეს შესაძლებლობა, მან თავის დროზე ვერ მოახერხა ბაზრის დივერსიფიცირება და რუსეთს ჩამოეკიდა, მის გავლენაზე იყო დამოკიდებული. ეს სიახლე ჩვენთვის აბსოლუტურად მისაღებია, ეკონომიკურად მიმზიდველია, ინვესტიციების განთავსებისთვის საჭიროა და რაც მთავარია, ასეთი სატერმინალო ქსელის შექმნა ინფრასტრუქტურის ნაკადების გატარების კარგ შესაძლებლობას აძლევს საქართველოს და უფრო რეალურ დიაპაზონში ხდება ტვირთების მოზიდვის თვალსაზრისით“, — განმარტავს პაატა ცაგარეიშვილი.

რამდენად მზად ვართ ასეთი შესაძლებლობებისთვის, ამ კითხვაზე პაატა ცაგარეიშვილი ამბობს, რომ ტვირთნაკადის მოზიდვა-გატარების კუთხით სიძნელეები უფრო ყაზახეთის და აზერბაიჯანის ტერიტორიაზეა, ვიდრე საქართველოს ტერიტორიაზე.

„საქართველოზე მეტად ტვირთის გატარების პრობლემატიკა უფრო ყაზახეთის, აზერბაიჯანის და ნაწილობრივ თურქმენეთის ტერიტორიაზეა. აქედან გამომდინარე არსებობს ასეთი პრინციპი, რომ თუ სხვა ქვეყნებს არ აქვს მოგვარებული გამტარუნარიანობის პრობლემები, ამით ზარალდება მთლიანად დერეფანი და მათ შორის საქართველო. აქ საუბარია ინფრასტრუქტურის გამტარუნარიანობის ერთობლივ კოორდინირებულ ქმედებებზე. ეს საკითხი მნიშვნელოვანია. ჩვენი მოვალეობაა ევროკავშირს ვუთხრათ, რომ ამ ტვირთის გატარების შესაძლებლობა მოგვეცა და დაგვეხარეთ. საჭიროა, ერთობლივად ამ ქვეყნებთან ერთად საერთო შესაძლებლობების პროგრამა და სტრატეგია შევიმუშავოთ, რომელიც გულისხმობს რომ თუ ვერ ატარებ ტვირთებს შენ, ვზარალდები მე და პირიქით, ეს ყველაფერი ერთ კონტექსტში უნდა იყოს გააზრებული“, -ამბობს ცაგარეიშვილი.

აღსანიშნავია, რომ ტერმინალების ქსელის შექმნის გარდა, ყაზახეთი სატრანსპორტო დერეფნების დიგიტალიზაცია გეგმავს, სატრანზიტო პოტენციალის გაძლიერების მიზნით კი განხორციელდება პროექტები სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მშენებლობისა და მოდერნიზების კუთხით.