2022 წლის ორნიშნა ეკონომიკური ზრდის შემდეგ რა მოლოდინებია 2023 წელს -  ქართული ეკონომიკისთვის ხელშემწყობი ფაქტორები და მოსალოდნელი გამოწვევები რადიო „კომერსანტის“ გადაცემაში, „კომერსანტის დილა“ ეკონომისტმა ოთარ ნადარაიამ მიმოიხილა.

ნადარაია თქმით, ორნიშნა ეკონომიკური ზრდის ფაქტორი იყო რუსეთ-უკრაინის ომის გამო შექმნილი სიტუაცია, თუმცა ამის გარეშეც საქართველოში საკმაოდ მაღალი ეკონომიკური ზრდა იქნებოდა და ის 8,3 -დან 10% - ის ფარგლებში დაფიქსირდებოდა.

„ომამდე ჩვენ ტურიზმის აღდგენის მაღალი ტემპი გვქონდა, ომის შემდეგ ე.წ. ტრადიციული ტურიზმის აღდგენა მნიშვნელოვნად შენელდა, თუმცა ეს მიგრაციის ეფექტმა დააბალანსა და რომ არა ომი, 2019 წელთან შედარებით ჩვენ 90% - იან აღდგენას მივაღწევდით, ამას დაემატა მიგრაციის ეფექტი და გვაქვს 105% იანი აღდგენა რაც მცირედით მეტია იმაზე, რაც ომის გარეშე იქნებოდა.

ეკონომიკურ ზრდაში ბუნებრივია მონაწილეობას სხვა ფაქტორებიც იღებს, ჩვენ ვიცით, რომ ომმა მსოფლიოს მასშტაბით ინფლაცია დააჩქარა და შედეგად გვაქვს ძალიან მაღალი საპროცენტო განაკვეთები, რაც აქტივობების შეფერხებას იწვევს, ესეც ნეგატივია, თუმცა ეკონომიკური კუთხით ჩვენ ჩავარდნა არ გვიგრძვნია“, - აღნიშნა ოთარ ნადარაიამ.

ნადარაიას თქმით 2022 წელს აღინიშნებოდა როგორც ექსპორტის, ასევე იმპორტის ზრდაც, მისივე თქმით, საექსპორტო კატეგორიებში, რუსეთის და უკრაინის მიმართულებით მნიშვნელოვანი შეფერხება იყო, თუმცა ბოლო პერიოდში ღვინოსა და მეორად ავტომობილებზე რუსეთის და უკრაინის მიმართულებით მოთხოვნა გაიზარდა.

„ძირითადად გამოვყოფდი ფასების თემას, ის რასაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში ვყიდულობდით, გაძვირდა, თუმცა გაძვირდა ჩვენი საექსპორტო პროდუქციაც, იყო პერიოდი, როდესაც სასუქების ფასები გასამმაგდა და აქედან ჩვენ მეტი შემოსავალი მივიღეთ. მომავალ წელს ინფლაცია მკვეთრი პრობლემა აღარ იქნება, საბოლოო სცენარი, როგორც მსოფლიო მასშტაბით ასევე საქართველოში ინფლაციის ნორმალიზებაა“, - განაცხადა ოთარ ნადარაიამ.

ნადარაია აღნიშნავს, რომ საქართველოში ინფლაციის პიკურმა პერიოდმა გაიარა, მისივე თქმით წლიური ინფლაცია მაღალი რჩება, თუმცა თვის მიხედვით ფასების კლება ფიქსირდება ისეთ პროდუქტებზე, როგორიც არის ბენზინი, ზეთი და სხვა პროდუქტები. რაც შეეხება მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთს, ნადარაია აღნიშნავს, რომ მარტში მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი შემცირდება.

„ჩვენი მოლოდინი იყო 3,5% იანი ზრდა, რაც გამოწვეული იყო იმით, რომ 2023 წელს მიგრანტები საქართველოდან გავიდოდნენ, თუმცა დღეს ამ პროგნოზის გადახედვა გვიწევს, იმიტომ რომ პირი არ უჩანს ამ კონფლიქტის შერბილებას, ამიტომ ვფიქრობ, რომ ეს სცენარი არარელევანტურია.

ასევე აღსანიშნავია, რომ ნოემბერში მსოფლიო ეკონომის რეცესიაში შესვლის უფრო მეტი რისკი იყო, თუმცა დღეს აშშ-შიც მცირდება რეცესია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამერიკაში გამკაცრება უფრო ნაკლები იქნება და ამ და სხვა არგუმენტების გამო, იგივე ევროკავშირში და ბრიტანეთში მოსალოდნელზე უფრო მაღალი ზრდაა, ასევე გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ჩინეთში ეკონომიკური ზრდა უკეთესია. ამ არგუმენტების მიხედვით ჩვენ ვფიქრობთ რომ 5% - იანი ზრდა არის უფრო რეალისტური მაჩვენებელი“, -აღნიშნა ოთარ ნადარაიამ.

ნადარაიას თქმით სწორია ის, რომ მიგრაციის ეფექტმა ეკონომიკური აქტივობა გაზარდა, თუმცა იმის თქმა, რომ თუ ომი მალე დასრულდება, საქართველოს ეკონომიკა ჩამოიშლება, არასწორია.

„მე ვფიქრობ, ამ მიგრანტების ნაწილი არის ან მუდმივი ან გრძელვადიანი, განსაკუთრებით ის ნაწილი, ვინც საერთაშორისო შემოსავლებზეა დამოკიდებული, ბუნებრივად ხდება ისიც, რომ ჯერ მათი აქტივობა თბილისსა და ბათუმში იყო, თუმცა ახლა ეს გადანაწილდა რეგიონებზე და ჩვენ ახლა ამ მიმართულებით აქტივობას ვხედავთ რუსთავშიც და სხვა რეგიონებშიც და აღსანიშნავია ისიც, რომ საქართველოში ცხოვრება და დისტანციურად მუშაობა ჩვენ ქვეყნის კონკურენტული უპირატესობაა“, - აღნიშნა ოთარ ნადარაიამ.

2022 წელს გზავნილების კუთხით რეკორდული მაჩვენებელი დაფიქსირდა, რაც შეეხება 2023 წელს, ნადარაია აღნიშნავს რომ ის უფრო ზომიერი იქნება.

„რუსეთის გარეშეც ევროკავშირის თუ სხვა ქვეყნებიდან გზავნილების შემოდინებები ძლიერია და რუსეთის ჩათვლით მართლაც რეკორდულ დონეზეა. ამდენი წმინდა შემოდინება ვალუტის საქართველოში არ ყოფილა, რუსეთის გამოკლებითაც ფულადი გზავნილების ზრდა საკმაოდ მაღალი გვექნება, მაგრამ არა 150% იანი“, - აღნიშნა ოთარ ნადარაიამ.