თამბაქოს მოხმარება გლობალურ გამოწვევას წარმოადგენს. დღეს მსოფლიოში 1.3 მილიარდი მწეველია, ყოველწლიურად თამბაქოს მოხმარების შედეგად კი 8 მილიონი ადამიანი იღუპება. თამბაქოს პროდუქციაზე დაწესებული შეზღუდვების მიუხედავად, მილიონობით ადამიანი კვლავ აგრძელებს ნიკოტინისა და თამბაქოს შემცველი პროდუქტების მოხმარებას.

ამ გლობალურ პრობლემასთან გამკლავების მიზნით, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცია მოუწოდებს მთავრობებს, დააწესონ მკაცრი აკრძალვები თამბაქოსა და ნიკოტინის შემცველ პროდუქტებზე. მართალია, ჯანმოს სტრატეგია მუშაობს, თუმცა, დასახული შედეგების მიღწევა ნელა მიმდინარეობს.

2022 წელს World Population Review-მ გამოაქვეყნა კვლევა, რომლის თანახმადაც, ევროპაში თამბაქოს მომხმარებელთა რაოდენობით საბერძნეთი ლიდერობს. სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, საბერძნეთში მოსახლეობის 39.1% მწეველია.

საინტერესოა, რა ხერხს მიმართავს საბერძნეთის მთავრობა მოსახლეობაში მწეველთა რაოდენობის შესამცირებლად?

თავდაპირველად, საბერძნეთის მთავრობა სტანდარტულ აკრძალვებს მიმართავდა - 2010 წლიდან ქვეყანაში აიკრძალა საზოგადოებრივ თავშეყრის ადგილებში მოწევა, სიგარეტის რეკლამირება, 2016 წლიდან ამოქმედდა სიგარეტზე გამაფრთხილებელი სამედიცინო გამოსახულების დატანის მოთხოვნა, გაიზარდა თამბაქოს პროდუქტზე დაწესებული გადასახადი და მან ერთი შეფუთვის 90% შეადგინა.

მიუხედავად ამისა, საბერძნეთის მთავრობის მიერ განხორციელებული ინიციატივები თითქმის უშედეგო აღმოჩნდა.

კვლავ სტატისტიკურ ნიშნულებს რომ მივუბრუნდეთ, დავინახავთ, რომ საბერძნეთში მწეველთა რაოდენობა 2015 წლიდან  2018 წლამდე კლების ტენდენციით ხასიათდებოდა. ამ პერიოდში ქვეყანაში მწეველთა რაოდენობა 3.4%-ით შემცირდა და 2018 წელს 34.5%-ს გაუტოლდა. მიუხედავად ამისა, 2018-2019 წლებში ქვეყანაში მწეველთა რაოდენობა არ შეცვლილა და კვლავ 34.5%-ს უტოლდებოდა. 2019 წლიდან კი მწეველთა რაოდენობის უმნიშვნელო კლება შეინიშნება - 2019-2020 წლებში ქვეყანაში მწეველთა რაოდენობა 1%-ით შემცირდა და 33.5%-ს გაუტოლდა. 2022 წლისთვის კი საბერძნეთში მწეველთა რაოდენობა მოსახლეობის 39.1%-ს შეადგენს.

რამ გამოიწვია საბერძნეთში სიგარეტის მომხმარებელთა რაოდენობის ზრდა? - ამ კითხვაზე ცალსახა პასუხი არ არსებობს.

მოწევასთან დაკავშირებულ გამოწვევებთან გამკლავების მიზნით, საბერძნეთის მთავრობამ 2019 წელს შეიმუშავა “ეროვნული სამოქმედო გეგმა”, რომელიც ოთხ ძირითად მიმართულებას ითვალისწინებდა. გეგმა მიზნად ისახავდა, თამბაქოს მოხმარებისთვის თავის დანებების ხელშემწყობი გარემოს შექმნას, არამწეველთა დაცვას პასიური მოწევისგან, მოწევისთვის თავის დანებების პროცესში სამედიცინო მხარდაჭერის ზრდასა და თამბაქოს ახალი, ინოვაციური პროდუქტების ბაზარზე გამოჩენის ხელშეწყობა და მათი “ზიანის სტრატეგიის” სახელის ქვეშ რეგულირება.

როგორც საბერძნეთის პრემიერ მინისტრმა კირიაკოს მიცოტაკისმა აღნიშნა, გეგმის მთავარი მიზანი არა პოლარიზაციის ხელშეწყობა, არამედ ახალი “ჯანდაცვის ალიანსის” შექმნა წარმოადგენს.

“მთავარი მტრები არიან არა მწეველები, არამედ თამბაქოს კვამლი”, - განაცხადა საბერძნეთის პრემიერ მინისტრმა კირიაკოს მიცოტაკისმა ეროვნული სამოქმედო გეგმის წარდგენის დროს.

ახალი საკანონმდებლო ინიციატივის შედეგად, შესაძლებელი ხდება ზრდასრულ მწეველთათვის სამეცნიერო მტკიცებულებებზე დაფუძნებული ინფორმაციის მიწოდება, რაც თავის მხრივ, შესაძლებლობას აძლევს ზრდასრულ მწეველებს, გააკეთონ ინფორმირებული არჩევანი.

2022 წლის მონაცემების თანახმად, საბერძნეთში ნიკოტინის შემცველი თამბაქოს ალტერნატიული პროდუქტების გაყიდვით მიღებული შემოსავალი ბაზარზე 211.8 მილიონ აშშ დოლარს უტოლდება და მოსალოდნელია, რომ 2022-2027 წლებში ეს რიცხვი ყოველწლიურად 4.27%-ით გაიზრდება.

 (R)