მომხმარებლის უფლებების დაცვის შესახებ კანონი თვეზე მეტია ამოქმედდა — როგორ მუშაობს ქართულ რეალობაში ევროპული სტანდარტის კანონი? როგორია მომხმარებელთა უფლებების დაცვის გარანტიები - ამ და სხვა თემებზე საქართველოს კონკურენციის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარემ ირაკლი ლექვინაძემ რადიო „კომერსანტის“ გადაცემაში „ბიზნესი და სამართალი ნინო ლიპარტიასთან ერთად“ ისაუბრა.

როგორც ლექვინაძე ამბობს, კანონი უზრუნველყოფს მოვაჭრის კეთილსინდისიერებას და მის მომზადებას იმისთვის, რომ ევროპაში არსებულ საერთაშორისო სტანდარტებს მოერგოს. კანონის აღსრულების ნაწილი ძალაში შევა 2022 წლის 1 ნოემბრიდან (შესაბამისად ეს კანონი ვრცელდება 1 ივნისის მერე დაშვებულ დარღვევებზე) და საქართველოს კონკურენციის ეროვნული სააგენტო იქნება ის უწყება, რომელიც განიხილავს მომხმარებელთა საჩივრებს და დაიცავს მათ უფლებებს.

„თითოეული მოვაჭრე, იქნება ეს ონლაინ სივრცეში, თუ ფიზიკურ სივრცეში, ვალდებული იქნება, რომ მომხმარებელს სრული ინსტრუქცია სახელმწიფო ენაზე მიაწოდოს, სადაც პროდუქტზე ნაკლის აღმოჩენის შემთხვევაში გაწერილი იქნება დაბრუნების პირობები და სხვა დეტალები. ეს ეხება აბსოლუტურად ყველა მომხმარებელს და ყველა მოვაჭრეს, განსაკუთრებით კი ეს ეხება ონლაინ ვაჭრობას, როდესაც მომხმარებელს არ აქვს იმის  საშუალება, რომ ფიზიკურად შეეხოს და პროდუქტი ყიდვამდე შეამოწმოს. აღნიშნული კანონი მხოლოდ  ადგილობრივ პლატფორმებზე ვრცელდება და არა საერთაშორისოზე“, - აღნიშნა ირაკლი ლექვინაძემ.

კონკურენციის სააგენტოს ხელმძღვანელი აღნიშნავს, რომ ამ კანონის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილი დისტანციური ხელშეკრულებებია. მისივე თქმით მოუწესრიგებელი და ბუნდოვანი ნაწილიდან კანონმა შექმნა გარანტიები, რომელიც მომხმარებელთა უფლებებს დაიცავს. მისი თქმით ხშირია შემთხვევები, როდესაც პროდუქტი ვიზუალურად ჩანს ერთი და მომხმარებელი იღებს  სრულიად სხვა ნივთს,  როგორც ლექვინაძე აღნიშნავს ამ შემთხვევაში ნივთი ექვემდებარება 14 დღის ვადაში უპირობო დაბრუნებას,  თუმცა ლექვინაძე აქვე განმარტავს, რომ თუ ნივთს  მოხმარების კვალი დაეტყობა აქ შეიძლება განიხილებოდეს ფასდაკლებით დაბრუნების საკითხიც. აღსანიშნავია ისიც, რომ დაბრუნება არ ვრცელდება მალფუჭებად და სპეციალური პირობებით დაცულ პროდუქციაზე.

 „ამ კანონის მნიშვნელოვანი ნაწილია ასევე უსამართლო კომერციული პრაქტიკის რეგულირება და კარგია, რომ ეს აღნიშნული კანონმდებლობით იქნება დარეგულირებული. როდესაც განაცხადების მიღებას დავიწყებთ, ჩვენი აღსრულების პოლიტიკის ერთ-ერთი ნაწილი უსამართლო კომერციულ პრაქტიკაზე რეაგირებაც იქნება. კანონი ასევე ითვალისწინებს სავაჭრო ობიექტს გარეთ დადებულ ხელშეკრულებასაც, როგორიც არის ე.წ. ქუჩაში დადებული გარიგება.

აღნიშნული კანონმდებლობის  მიხედვით დადგენილია  ვადები, თუ როგორ და რა ვადაში უნდა მოხდეს კონკურენციის ეროვნულ სააგენტოსთვის მიმართვა.10 დღის ვადაში სააგენტო განიხილავს მომხმარებლის განაცხადის დაშვებადობის, იმის მიხედვით, საკმარისი მტკიცებულებები იქნება წარმოდგენილი, თუ არა. შემდეგ  გვაქვს ერთი თვის ვადა, რომ კონკრეტული გადაწყვეტილება გამოვიტანოთ. თუ საქმე ეხება ისეთ შემთხვევას, როცა ექსპერტიზაა საჭირო, ასეთ  შემთხვევაში შესაძლოა, რომ მოკვლევის პროცესი 3 თვემდე გაგრძელდეს. დარღვევის შემთხვევაში გათვალისწინებულია გაფრთხილების მექანიზმი და მოვაჭრისთვის რეკომენდაციის გაცემა ზარალის ანაზღაურების ან ნივთის უკან დაბრუნების თაობაზე. თუ ეს არ მოხდა  დაწესებულია საკმაოდ სოლიდური ჯარიმა, რომელიც შეადგენს წინა წლის ფინანსური ბრუნვის დაახლოებით 2%“, -  აღნიშნა  ირაკლი ლექვინაძემ.

ლექვინაძის თქმით აღნიშნული კანონის მეშვეობით, ყველა ნივთს  აქვს 2 წლიანი გარანტია, მისივე  განმარტებით მსგავსი ტიპის რეგულაცია ბიზნესისთვის საკმაოდ მძიმე ტვირთი და ხარჯია, თუმცა ეს ევროპული სტანდარტია.

„სხვათა შორის მსოფლიოს რამდენიმე ქვეყანაში ტანსაცმლის ინდუსტრიის  ნაწილში, ასევე ტექნიკის მეორადი, უკან დაბრუნებული ბაზარი საკმაოდ სოლიდური მოცულობით არის. მას შემდეგ რაც კანონის აღსრულება მოხდება, ალბათ საქართველოს ბაზარიც გადაეწყობა“, - აღნიშნა ირაკლი ლექვინაძე,.

მომხმარებელს  კონკურენციის სააგენტოსთვის  ინფორმაციის მიწოდება ცხელი ხაზის ან ელექტრონული ფოსტის მეშვეობით შეუძლია, უახლოეს პერიოდში დაემატება ონლაინ განაცხადის ფორმაც. 

მოამზადა თაკო კვაჭანტირაძემ