ევროკავშირის კანონმდებლობა ითხოვს, რომ სურსათის ჰიგიენის მოთხოვნების რეალიზება საწარმოში ხდებოდეს ე.წ. ჰასპის ( HACCP - Hazard Analyss and Critical Control Points System ) საშუალებით, რაც საწარმოში სურსათის უვნებლობის ყველა საფრთხის წინასწარ გამოვლენას, აღმოფხვრას ან ამ საფრთხეების პრევენციის პროცედურების სისტემის ჩამოყალიბებას და სისტემატურად განხორციელებას ნიშნავს.

HACCP-ის სტანდარტის დანერგვა 1 ივნისამდე უნდა მოხდეს, რას შეცვლის ეს ქართულ რეალობაში და რამდენად რთულია მასზე გადასვლა ტექნიკურად. ამის შესახებ კომერსანტის ეთერში სურსათის ეროვნული სააგენტოს სურსათის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილემ ანა გემაზაშვილმა ისაუბრა.

„HACCP-ის სტანდარტი ახალი არ არის ჩვენი ბიზნესსექტორისთვის, ვინაიდან 2015 წლიდან ეს სავალდებულო იყო მათთვის, ვინც წარმოადგენდა ცხოველთა სასაკლაოების და ნედლი რძის გადამამუშავებელ ბიზნესოპერატორებს. შემდეგ ეტაპობრივად წლიდან წლამდე ეს სავალდებულო გახდა იმ ბიზნესოპერატორებისთვის, რომლებსაც სურდათ ევროკავშირში დაეკავებინათ ნიშა, ესენი იყვნენ თხილის მწარმოებლები და გადამამუშავებლები. 2021 წლიდან სავალდებულო გახდა ყველა ბიზნესოპერატორისთვის, ვინც ახორციელებს ცხოველური წარმოშობის სხვა დანარჩენი სურსათის წარმოებას გარდა ნედლი რძისა და ცხოველის დაკვლისა. 1-ელი ივნისიდან კი ძალაში შედის ეს მოთხოვნა სხვა პრაქტიკულად ყველა ბიზნესოპერატორისთვის, რომლებიც სურსათს აწარმოებენ.

ეს არ არის ახალი პრეცედენტი და არც იქნება რთული ბიზნესსექტორისთვის, რადგან ეს არის სისტემა, რომელიც ეფუძნება კარგ ჰიგიენურ და წარმოების პრაქტიკას. თუ ბიზნეს სუბიექტს აქამდე ჰქონდა კარგი ჰიგიენის და წარმოების პრაქტიკა, მისთვის ძნელი აღარ იქნება ეს პროცედურები.

HACCP-ის სტანდარტი ნიშნავს, რომ ბიზნესოპერატორი კარგად უნდა ფლობდეს თავის პროდუქტს: იცოდეს რა გამოიყენება მის ნედლეულად. იმ ეტაპებზე, რასაც პროდუქტი ფერმიდან სუფრამდე გადის, რაიმე ბიოლოგიური, ფიზიკური თუ ქიმიური აგენტით დაბინძურების რა საფრთხე შეიძლება წარმოიქმნას. ამას ყველაფერს დაახასიათებს, აღწერს პროცესს ისე, როგორც სისტემა ითხოვს.

ეს სტანდარტული პროცედურაა, რომელსაც ყველა ბიზნესოპერატორი თავის საწარმოო პროცესს მოარგებს, უკვე თვალნათლივ ფურცელზე ასახულს დაინახავს, რასაც აკეთებდა აქამდე, რა მეტად უნდა აკონტროლოს და რა ნაკლებად, რა ეტაპზეა მუდმივი მონიტორინგი საჭირო და ზღვარი დასაწესებელი. ფაქტობრივად ჩანაწერების გაკეთება, მიკვლევადობის ზუსტი ქონა და პროცესების მუდმივი გაკონტროლება დაევალება. ეს წუნდებული პროდუქციის რაოდენობასაც შეუმცირებს, როდესაც პრევენციით მოქმედებს და არა გადაცდომაზე ქმედების მოხდენით,“- განაცხადა ანა გემაზაშვილმა.

რაც შეეხება კონტროლის ნაწილს, ამ და სხვა სტანდარტების დაცვის შესამოწმებლად სურსათის სააგენტოს კონტროლის სხვადასხვა რაოდენობა აქვს გაწერილი იმისდა მიხედვით, წარმოება რამდენად მაღალი რისკისაა.  ანა გემაზაშვილის თქმით, მეწარმეებს სტანდარტული შემოწმებისას ეძლევათ გონივრული ვადა, შეუსაბამობების გამოსასწორებლად, რაც შეეხება HACCP-ის არქონას ეს კრიტიკულ შეუსაბამობად ითვლება და   თუ საწარმოს ეს სტანდარტი არ ექნება, წარმოება ჩერდება მანამდე ვიდრე ეს სისტემა არ ამუშავდება.

„აქამდე HACCP-ის კონტროლი არ იყო, თუმცა სტანდარტული შემოწმების მხრივაც დარღვევების რაოდენობა იკლებს და ბიზნესი ცდილობს სურსათის უვნებლობის მოთხოვნები დააკმაყოფილოს,“- აღნიშნა ანა გემაზაშვილმა.