„საქართველოს 2021 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონით საქართველოს მთავრობის სარეზერვო ფონდის ასიგნებები განისაზღვრა 40 მილიონი ლარით. თუმცა, 2021 წლის 21 დეკემბრის N2314 განკარგულების თანახმად, სარეზერვო ფონდის ასიგნებები გაიზარდა 5 მლნ ლარით შესაბამისად, 2021 წლის ბოლოსთვის ფონდის მოცულობა განისაზღვრა 45 მლნ ლარით.

თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა (IDFI) გამოიკვლია სარეზერვო ფონდიდან გამოყოფილი თანხების განკარგვის პრაქტიკა. 2021 წლის სარეზერვო ფონდიდან გამოყოფილი თანხების მიზნობრიობის ანალიზი აჩვენებს, რომ როგორც გასულ წლებში, ამ პერიოდშიც სარეზერვო ფონდის განკარგვის პრაქტიკა ხშირად ნაკლებად არის შესაბამისობაში ფონდის მიზნებთან და პრინციპებთან. კერძოდ, საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის მიხედვით, სარეზერვო ფონდიდან თანხები გამოიყოფა სახელმწიფო ბიუჯეტით გაუთვალისწინებელი ხარჯების დასაფარად. თუმცა, როგორც მონაცემებიდან ჩანს, 2021 წელს გამოყოფილი თანხების უმეტესობის ბიუჯეტში გათვალისწინება შესაძლებელი იყო. მაგალითად, საახალწლო ღონისძებებისა და 26 მაისის ზოგიერთი ღონისძიების დასაფინანსებლად სარეზერვო ფონდიდან ჯამურად 10 მილიონ ლარზე მეტი გამოიყო.

„განსაკუთრებულ პრობლემად შესაძლებელია შეფასდეს, ძალოვანი უწყებების თანამშრომლების ფინანსური წახალისებისთვის, სარეზერვო ფონდებიდან თანხების დაუსაბუთებელი გამოყოფის არსებული მანკიერი პრაქტიკა, რაც ერთი მხრივ ეწინააღმდეგება სარეზერვო ფონდის განკარგვის პრინციპებს, ხოლო მეორე მხრივ ზრდის ძალოვან უწყებებზე პოლიტიკური ზეგავლენის რისკებს. სარეზერვო ფონდიდან მსგავსი ხარჯების გაწევას შესაძლებელს ხდის არასათანადო საკანონმდებლო რეგულაციები, რომელიც არ ზღუდავს ფონდის გადაუდებელი აუცილებლობისა გარეშე გამოყენებას.

მნიშვნელოვანია, რომ წლის ბიუჯეტით კონკრეტული უწყებისთვის გათვალისწინებული ხარჯები შესაძლოა შემცირდეს, თუმცა მოგვიანებით სარეზერვო ფონდიდან გამოიყოს უწყების ფუნქციონირებისათვის საჭირო თანხები. მაგალითად, 2021 წელს მთავრობის ადმინისტრაციის ხარჯები, 2020 წელთან შედარებით, 2.4 მლნ ლარით შემცირდა და 16 მლნ ლარი შეადგინა. თუმცა, მთავრობის განკარგულებით, 2021 წლის ნოემბერში ადმინისტრაციის შეუფერხებელი ფუნქციონირებისათვის დამატებით 3 მილიონ ლარამდე გამოიყო.

მნიშვნელოვანია, რომ სარეზერვო ფონდი ასრულებდეს ფუნქციას და გამოიყენებოდეს ფორსმაჟორული სიტუაციებისთვის, რაც ხელს შეუწყობს უწყებების მხრიდან ბიუჯეტის სწორად დაგეგმვას. ამასთან, სარეზერვო ფონდების ხარჯვაზე არ ვრცელდება საჯაროობის რიგი სტანდარტები, რომლებიც ბიუჯეტის ხარჯვისას სავალდებულოა, შესაბამისად ასეთ დროს არსებობს სახსრების არაეფექტიანი განკარგვის მაღალი რისკი“, — აღნიშნულია ინფორმაციაში.

2021 წელს სარეზერვო ფონდიდან თანხის გამოყოფის შესახებ საქართველოს მთავრობამ 26 განკარგულება გამოსცა, რომელთა მიხედვით გამოყოფილი ასიგნებების მოცულობამ 44.8 მილიონი ლარი შეადგინა, ხოლო საკასო შესრულებამ 43.1 მლნ ლარი. უწყებების მიხედვით თანხები შემდეგნაირად გადანაწილდა: