საბრძოლო მოქმედებები მთიან ყარაბაღში 27 სექტემბერს დაიწყო, მაგრამ რუსეთი აქტიურობას არ ჩქარობს და ჩრდილშია.
რუსეთმა ყველა მხარისგან საომარი მოქმედებების შეწყვეტა მოითხოვა თუმცა, არა ულტიმატუმის სახით.
ამავე დროს, ყველამ ვიცით, რომ მოსკოვი პოსტსაბჭოთა სივრცეს თავის „უკანა ეზოდ“ მიიჩნევს და ძალიან ღიზიანდება, თუ იქ ვინმე უცხო გამოჩნდება, მათ შორის თურქეთი. სამხრეთ კავკასიას რუსეთისთვის დიდი მნიშვნელობა გარკვეული მიზეზების გამო აქვს - პირველ რიგში იმიტომ, რომ აქ აზიიდან ევროპაში ტვირთების გადაზიდვის ალტერნატიული მარშრუტები გადის. აქვეა გაზსადენები და ნავთობსადენები, რომლებიც კასპიური ენერგომატარებლების რუსეთის გვერდის ავლით ევროპაში ტრანსპორტირებას ახორციელებენ.
ამიტომაც, მოსკოვისთვის ამ რეგიონის კონტროლი შუა აზიის კონტროლს და მსოფლიო ენერგობაზარზე საკუთარი პოზიციების გაძლიერებას ნიშნავს.
მეორეც - ჩრდილოეთ კავკასია რუსეთის შემადგენლობაში - საკმაოდ რთული და ფეთქებადსაშიში რეგიონია და ამიტომაც, ანტირუსული ძალის ხელისუფლებაში მოსვლა სამხრეთ კავკასიის ნებისმიერ ქვეყანაში რუსეთისთვის ამ რეგიონში სტაბილურობისთვის საფრთხეს ნიშნავს.
რა თქმა უნდა, რუსეთი ყველაფერს ვერ აკონტროლებს
- მაგალითად, მან ვერ შეძლო საქართველოსა და სომხეთში ფერადი რევოლუციების შეჩერება, თუმცა, საქართველოს ნატოსკენ სვლას ძალიან წარმატებით აფერხებს.
თუ ეს ასეა - რატომ არ ეხმარება რუსეთი დღეს სომხეთს და არ უშლის ხელს აზერბაიჯანს შეტევაში?
ამას რამდენიმე მიზეზი აქვს - პირველ რიგში ის, რომ ომი სომხეთის ტერიტორიაზე არ მიმდინარეობს - ეს იმის მიუხედავად, რომ ერევანი რუსეთის ომში ჩათრევას დაჟინებით ცდილობს.
მეორე მიზეზი კი ისაა, რომ ომი სამხრეთ კავკასიაში აქ სტრატეგიული პროექტების შეჩერებას ნიშნავს, რაც რუსეთს ძალიან აწყობს.
მესამე მიზეზია სომხეთის პრემიერ-მინისტრი ნიკოლ პაშინიანი, რომელიც ხელისუფლებაში ფერადი რევოლუციის მოვიდა, და რუსეთისგან თავისი ქვეყნის მეტი დამოუკიდებლობის მომხრეა.
თანაც 25 სექტემბერს სომხეთში დააკავეს ერთ-ერთი ოპოზიციონერი, მილიარდერი და რუსეთთან მჭიდრო კავშირის მქონე გაგიკ ცარუკიანი. ამ ნაბიჯით პრემიერ-მინისტრმა რუსეთთან ურთიერთობების საბოლოოდ გაფუჭება მოახერხა.
არც თუ ისე დიდი ხნის წინ სომხეთის მთავრობაში დააყენეს საკითხი ქალაქ გიუმრუდან რუსული ბაზის გაყვანის თაობაზე. ამ დროს ბაქო მოსკოვთან თბილ ურთიერთობებს ინარჩუნბეს.
შესაბამისად, ჩვენ ვხედავთ პარადოქსალურ სიტუაციას - შესაძლოა თურქეთის და აზერბაიჯანის ინტერესები რეგიონში რუსეთის ინტერესებს დაემთხვეს.
მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ