90-იან წლები, თბილისი - ეკონომიკური კრიზისი, სამოქალაქო ომი, საკვები პროდუქტის დეფიციტი, უშუქობა, კუპონები და უიმედობა. მაშინ, როცა ქვეყანაში ყველა მიმართულებით კრიზისია, დედაქალაქის ცენტრში არც მეტი, არც ნაკლები ტავერნა-ბარი იხსნება. „მარკო პოლო“ – ასე ერქვა ადგილს, სადაც ახალი ურთიერთობები იბადებოდა. მართლაც, ძალიან მალე ტავერნა - ბარი თბილისში ყველაზე პოპულარული თავშეყრის ადგილი გახდა.

გაგიკვირდებათ და ყველაფერი დასავლეთიდან დაიწყო, კი დასავლეთიდან, კერძოდ ნიუ-იორკიდან. ამერიკაში ჩასული ქართველი ერთ-ერთ ცნობილ რესტორანში ხვდება, სადაც იდეა იბადება, იდეა, რომ საბჭოთა დროინდელ შენობაში ახალი სივრცე შეიქმნას. პროექტის განხორციელებას ცნობილი მოცეკვავე, საქართველოს სახალხო არტისტი ჯუმბერ ბერაძე იწყებს.

„კომპანია „მელოდიის“ თბილისის განყოფილების დირექტორი ვიყავი, როდესაც 1989 წელს, ამერიკული უდიდესი ტელესაკომუნიკაციო კომპანი „Metromedia“-ს პრეზიდენტი დიკ შერვინი საქართველოში ჩამოვიდა. შევხვდით, ვისაუბრეთ, შეაფასეს თუ როგორი იქნებოდა საქართველოში ჩემი როლი ამ ბიზნესის წარმატებაში. ჩემთან თანამშრომლობა გადაწყვიტეს, პირველი პროექტი, რომელიც განვახორციელეთ, იყო „აიეტი TV“, მეორე იყო „ფორტუნა“, ხოლო მესამე პროექტი იყო „მაგთი“. ერთ-ერთი მივლინების დროს, როდესაც ნიუ–იორკში ჩავედი, დიკ შერვინმა საღამოს, რუსულ რესტორანში წასვლა შემომთავაზა, „Russian Samovar“-ი მსოფლიო ბალეტის ვარსკვლავს, მიხეილი ბარიშნიკოვს ეკუთვნოდა. გულწრფელად რომ გითხრათ, მისმა მასპინძლობამ გამაოცა, თუ როგორ ხვდებოდა სტუმრებს. ეს ის პერიოდია, როდესაც რესტორნაში მომუშავე ადამიანებს ცუდად უყურებდნენ, თუმცა ამ პერიოდში რესტორანი რობერტ დე ნირომ, სილვესტერ სტალონემ და ბევრმა სხვა ცნობილმა ადამიანმა გახსნა. მივხვდი, რომ სარესტორნო ბიზნესი და რესტორატორობა ძალიან პრესტიჟული საქმეა. ამის პარალელურად ჩემი შემოქმედებითი წარსული გამახსენდა, წლების განმავლობაში სუხიშვილების წამყვანი სოლისტი ვიყავი, საქართველოს სახალხო არტისტი ვარ. მოკლედ, რესტორნის გახსნა გადავწყვიტე“, - იხსენებს ჯუმბერ ბერაძე.

ცნობილი მოცეკვავე გვიყვება, რომ რუსთაველზე პატარა ფართი ჰქონდა, პატარა იყო ის კაპიტალიც, რომელიც რესტორნის კეთებისას ჯუმბერ ბერაძეს გააჩნდა. იხსენებს, რომ პირველი კრედიტი „საქართველოს ბანკში“ აიღო, ახსოვს ის თანხაც, რომლითაც თბილისში ერთ-ერთ პირველი ტავერნა-ბარი უნდა გაეხსნა. 150 000 დოლარი ის პირველი სასესხო კაპიტალია, რომლითაც საქართველოს სახალხო არტისტი სარესტორნო ბიზნესში გადავიდა.

„ის პერიოდი იყო, როდესაც საქართველოში აბრეშუმის გზა ძალიან პოპულარული გახდა და ჩვენი ისტორიული წარსული ამოტივტივდა. წაკითხული მქონდა მარკო პოლოს ცხოვრება, რომელიც გენუელებს ტყვედ ჩაუვარდა. ცნობილი მოგზაურის და მწერლის ნაამბობი მოგზაურობაზე ტუსაღმა რუსტიჩანომ ჩაიწერა. მისი გადმოცემით, მარკო პოლომ საქართველო გაიარა, რადგან ის აბრეშუმის გზას უკავშირდებოდა, რომელიც საქართველოზე გადიოდა. რესტორნას „მარკო პოლო“ დავარქვი.

მოვიწვიე არქიტექტორი თენგიზ გოგოლაშვილი და ცნობილ სცენოგრაფი, მხატვარი მურაზ მურვანიძე. მათ ჩემი აზრები გავაცანი, მურაზი აბრეშუმის მუზეუმში წავიდა. რამდენიმე დღე იქ იმუშავა და მასალები შეაგროვა. შემდეგ რუსთაველის თეატრის მთავარი მხატვარი მირიან შველიძე და თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის დამდგმელი მხატვარი უშანგი იმერლიშვილი მოიწვია. მათთან ერთად დავიწყე მუშაობა. ამოვთხარეთ მიწის ქვეშ ერთი სართული, მოვაწყვეთ ანტრესოლი, სადაც ტავერნა ბარი იყო, შემდეგ ზედა სართულებზე ორი ბინა შევიძინე და ბარ-რესტორნად გადაკეთდა. ობიექტი ძალიან პოპულარული გახდა“, - გვიყვება ცნობილი მოცეკვავე.

ჯუმბერ ბერაძე მიიჩნევს, რომ რესტორანი პირველ რიგში არის კარგი მასპინძლობა, კარგი საჭმელი, კარგი ინტერიერი და კარგი მუსიკა. ყველაფერი ამის დასაკმაყოფილებლად, როგორც თვითონ ამბობს, რაც შეეძლო გააკეთა. მისივე თქმით, რესტორანს მაღალი კლასის ინტერიერი ჰქონდა, რომელსაც მიესადაგებოდა საკვები და მუსიკა.

იხესენებს, რომ „მარკო პოლო“-ს ძალიან ბევრი ცნობილი სტუმარი ჰყავდა, ახსოვს ისიც, როგორ ურეკავდნენ და სთხოვდნენ, რომ რესტორანში მოხვედრილიყვნენ. თვითონ ბართან ჯდომა უყვარდა, სადაც მეგობრებთან ერთად ალკოჰოლს, ყავას ან ჩაის სვამდა. როგორც გვეუბნება, თუ რამეს აკეთებს, კომპეტენციით და სიყვარულით აკეთებს, სწორედ ამიტომ თვლის, რომ საქმე გამოუვიდა:

„თუკი საქართველოში ვინმე კარგი მზარეული იყო, ეს თენგიზ ჩიღვინაძე იყო, ადამიანი, რომელმაც იცოდა რა იყო სამზარეულო. მენიუ რომ მტკიცდება, ის დიეტოლოგთან უნდა იყოს შეთანხმებული. სწორედ ასეთი სიღრმეებით არაჩვეულებრივი მენიუ გავაკეთეთ. შესანიშნავი მომსახურე პერსონალი ჩამოყალიბდა, საოცარი მუსიკა და არაჩვეულებრივი ინტერიერი გვქონდა. წითელ ხეში დამზადდა მარკო პოლოს მოგზაურების ამსახველი პანო, უშანგი იმერლიშვილის საოცარი ესკიზებით იყო გაკეთებული. მთლიანობაში კი უმაღლესი კლასის რესტორანი გამოვიდა“, - ამბობს საქართველოს სახალხო არტისტი.

ნახა, რომ რესტორანი დაიხურა, ფართი კი ქირავდება. ამბობს, რომ გული ძალიან დაწყდა, მაგრამ ვერაფერს ცვლის. ბიზნესმენი „კომერსანტთან“ იმ მიზეზებს იხსენებს, რის გამოც ცნობილი რესტორანი გაასხვისა.

„სხვა რესტორნის, „ფაეტონის“ გაკეთება დავიწყე, ადგილზე სადაც სანაგვე იყო. შემდეგ იყო „ოქროს კათხა“ და „მუხაბმაზი“ ეს რესტორანი პრაქტიკულად სანაგვეზე ავაშენეთ, ახლაა კი ულამაზესი ბაღებია გაშენებული. „ოქროს კათხა“ და „მუხამბაზი“ ერთ სივრცეშია, 3 500 კვ.მ. შენობა ნაგებობაა, ხოლო 3 600 კვ.მ. ეზო. ბევრი ვიწვალე, დიდი თანხის მოზიდვა დამჭირდა, ამდენად საკრედიტო ვალდებულებებს ვერ გავუმკლავდი და იძულებული გავხდი „მარკო პოლო“ და „ფაეტონი“ გამესხვისებინა“, - გვითხრა ჯუმბერ ბერაძემ.  

უკვე რამდენიმე თვეა, რაც დედაქალაქის მთავარი გამზირის ცნობილი რესტორანი ჩაბნელებულია. „მარკო პოლო“ პირველი ლოქდაუნის შემდეგ აღარ გახსნილა. ბოლოს რესტორანს შპს „ეკალა“ მართავდა. კომპანიის დირექტორი ხათუნა გელენიძე გვიყვება, რომ ფართი იჯარით ჰქონდათ აღებული, თუმცა კორონავირუსით გამოწვეული პანდემიის გამო რესტორანი დახურეს. იგი თვლის, რომ ახლა მუშაობის განახლებას აზრი არ აქვს, სწორედ ამიტომ მეპატრონეები გადარჩენას ფართის გაქირავებით ცდილობენ. რა ბედი ელის თბილისის ერთ-ერთ უძველეს რესტორანს, ჯერჯერობით უცნობია. იქნება ეს „მარკო პოლოს“ ახალ სიცოცხლე თუ მრავალწლოვანი ისტორიის დასასრული, უახლოეს მომავალში გავიგებთ.

ბაჩო ადამია