საქართველოს ბიზნეს ასოციაცია ხელისუფლებას ავტომფლობელთა სამოქალაქო პასუხისმგებლობის სავალდებულო დაზღვევის მიმართულებით აქტიური ნაბიჯების  გადადგმისკენ მოუწოდებს. აღსანიშნავია, რომ მესამე პირის პასუხისმგებლობის დაზღვევა მსოფლიოში დანერგილი პრაქტიკაა და ის როგორც  ევროპაში, ასევე რეგიონის ქვეყნებში წარმატებულად მუშაობს. რას ითხოვს ბიზნესი ხელისუფლებისგან, როგორია ხელისუფლების პასუხი და რამდენად მზად არის სექტორი ამისთვის ამ და სხვა თემებზე გადაცემაში „ბიზნესპარტნიორი“ ბიზნეს ასოციაციის  აღმასრულებელი  დირექტორის მოადგილემ მარიანა მორგოშიამ და GPI ჰოლდინგის კომუნიკაციების დირექტორმა თინათინ სტამბოლიშვილმა ისაუბრეს.

როგორც მარიანა მორგოშიამ აღნიშნა, სავალდებულო ტიპის ავტომობილის მფლობელთა სამოქალაქო პასუხისმგებლობის დაზღვევა, ქონებრივის და სოციალური რისკების სამართავად მსოფლიოს მასშტაბით დანერგილი სტანდარტია. მისივე  თქმით, ბიზნეს ასოციაცია იმედოვნებს, რომ პარლამენტი  საკითხზე მსჯელობას წლის ბოლომდე დაიწყებს.

„ეს საკითხი ბიზნეს ასოციაციამ ინვესტორთა საბჭოს ფორმატშიც დააყენა, საკითხთან  დაკავშირებით  გვაქვს კომუნიკაცია და ვიმედოვნებთ, რომ წლის ბოლომდე  ამაზე მსჯელობა კიდევ უფრო გაძლიერდება. საქართველო რეგიონში ერთადერთი  ქვეყანაა, სადაც  ასეთი ტიპის დაზღვევა არ ფუნქციონირებს.  ეს როგორც სექტორში არსებული ინვესტორების მხრიდან ინვესტიციების განხორციელებას, ასევე პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას აფერხებს. 

პირველყოვლისა სავალდებულო დაზღვევის სარგებელი არის დამზარალებლისა და დაზარალებულის მაღალი ევროპული  სტანდარტით  დაცვა,  შრომის უუნარობის დადგომის შემთხვევაში ისევე, როგორც  გარდაცვალების შემთხვევაში გათვალისწინებულია მნიშვნელოვანი  კომპენსაცია.  საქართველოს ძალიან მძიმე სტატისტიკა აქვს  ავარიების მიმართულებით  და ჯანდაცვის ბიუჯეტის მნიშვნელოვანი  ნაწილი ამ  ინციდენტების შედეგად გამოწვეული სამედიცინო  ხარჯების ანაზღაურებისკენ მიემართება. თუ სავალდებულო დაზღვევა დაინერგება, ჯანდაცვის  სექტორი ამ  ხარჯებისგან მნიშვნელოვნად  განიტვირთება“,  - აღნიშნა მარიანა მორგოშიამ .

მორგოშიას  თქმით TPL-ის  დანერგვის შემთხვევაში მოხდება  ავტონაწილების  ვაჭრობის  ჩრდილოვანი ეკონომიკიდან გამოყვანა და პროცესი უფრო გამჭვირვალე გახდება.გარდა  ამისა გაჩნდება დამატებითი სამუშაო ადგილები.

მორგოშიას თქმით, იმისათვის რომ გარდამავალი პროცესი უმტკივნეულოდ იყოს ავტომობილის მფლობელებისთვის პირველ ეტაპზე  იგეგმება, რომ სავალდებულო  დაზღვევაში მხოლოდ  სახელმწიფოს და კომპანიების  ბალანსზე  არსებული ავტომობილები ჩაერთონ და მხოლოდ ამის შემდეგ მოხდეს მოქალაქეების ავტომობილების სავალდებულო დაზღვევა.

როგორც GPI  ჰოლდინგის კომუნიკაციების  დირექტორი  თინათინ  სტამბოლიშვილი ამბობს, სავალდებულო დაზღვევა  საქართველოში სწორედ სოციალური ფონის გათვალისწინებით არის აუცილებელი, რადგან ჯანმრთელობის  ტრავმების, ან სხვისი მანქანის დაზიანების შემთხვევაში დამზიანებელი იძულებულია, რომ დაზიანებულ საკუთარი ჯიბიდან დაუფაროს ხარჯები. სავალდებულო დაზღვევის  შემთხვევაში კი ეს პასუხისმგებლობა სადაზღვევო კომპანიაზე გადადის. აქვე აღსანიშნავია, რომ მესამე პირის სავალდებულო დაზღვევა ზარალს ყოველგვარი გამონაკლისის გარეშე ანაზღაურებს, რადგან ამის საშუალებას საყოველთაობა იძლევა.

„სწორედ სოციალური ფონის  გათვალისწინებით არის აუცილებელი ამ კანონის მიღება, რადგან ჯანმრთელობის  ტრავმების და  სხვა დაზიანებების შემთხვევაში სახელმწიფო ბიუჯეტს უხდება რაღაც ნაწილის გადახდა და ჯანდაცვის სისტემისთვის ეს დიდი  ტვირთია, მაგრამ მეორეს მხრივ საქართველოში 1 200 000-ზე მეტი ავტომობილია დარეგისტრირებული და ახლა როდესაც ეს საკითხი სრულიად  ნებაყოფლობით 100 0000-მდე ავტომობილს აქვს დაზღვევა. აქ  საუბარია მხოლოდ  პასუხისმგებლობის დაზღვევაზე, რაც  იმას  ნიშნავს,  რომ ასიათასობით ავტომფლობელი არის  დარჩენილი ბედის ანაბარა, ამის სტატისტიკა არ  გვაქვს, მაგრამ გვაქვს მხოლოდ  სიკვდილიანობის  სტატისტიკა და ზარალის ანაზღაურება უწევს  მხოლოდ  მოქალაქეს. ჩემი ავტომობილი შემიძლია არ გავაკეთო, მაგრამ სხვა თუ  დავაზიანებ უნდა ავუნაზღაურო, ამის  შესაძლებლობას იძლევა ეს კანონი, რომ ყველა არის  დაცული. დაზღვევაში არსებობს  გამონაკლისი, აქ  არ იარსებებს გამონაკლისი და ნებისმიერ  შემთხვევაში აუნაზღაურებს  სადაზღვევო, რადგან ამის საშუალებას საყოველთაობა იძლევა. მე მგონია, რომ ამ  საკითხს  მთავრობას  სოციალური  ფონის  გაუმჯობესების  თვალსაზრისით  უნდა შეხედოს“, - აღნიშნა თინათინ სტამბოლიშვილმა.

რაც შეეხება სახელმწიფოს პოზიციას მარიანა მორგოშია ამბობს, რომ სახელმწიფოს  არ ჰქონია პრეტენზია იმაზე, თუ  რატომ უნდა ჩაერთოს პროცესში სახელმწიფოს ბალანსზე არსებული მანქანები პირველად. რადგან მორგოშიას  თქმით, სახელმწიფო თვითონაც ხედავს იმას, რომ ჯანდაცვის ხარჯების თითქმის 30%-ი ავარიებით გამოწვეული ჯანმრთელობის დაზიანების ანაზღაურებისკენ არის მიმართული.

„ამ თანხის გამოთავისუფლება  ბევრ შესაძლებლობას შექმნის იმისთვის, რომ ეს თანხა სხვა მიმართულებით იქნას გამოყენებული. ამაზე კითხვები არ დასმულა და ვფიქრობთ,  რომ რეალურად  აქტიური  განხილვების ეტაპზე მალე გადავალთ, იმედი მაქვს, რომ წლის ბოლომდე შევძლებთ და პირველ მოსმენებს  კომიტეტთან დავიწყებთ“, - აღნიშნა მარიანა მორგოშიამ.

სადაზღვევო სექტორი ავტომფლობელთა მესამე პირის პასუხისმგებლობის დაზღვევის შემოღების შესახებ პარლამენტში ინიცირებული კანონპროექტის დამტკიცებას სამ წელზე მეტია ელოდება. კანონპროექტი პარლამენტში 2018 წლის 31 დეკემბერს დარეგისტრირდა, თუმცა დოკუმენტის განხილვები ჯერ კიდევ არ დაწყებულა. მოლოდინია, რომ პროცესი წელს დაიძვრება.

 ამ დროისთვის საქართველოს მოსახლეობის მხოლოდ 18 პროცენტი სარგებლობს კერძო სამედიცინო დაზღვევით, ასევე საქართველოში რეგისტრირებული ავტომობილების მხოლოდ 7 პროცენტია დაზღვეული. 2022 წლის 3 თვეში 668,017 სამედიცინო დაზღვევის პოლისი იყო მოქმედი. ავტოდაზღვევის კუთხით კი, 105,454 პოლისი იყო გაყიდული.

თაკო კვაჭანტირაძე