2021 წელს საქართველოს პარლამენტმა მეწარმეთა შესახებ ახალი კანონი მიიღო, რომელიც სამართლებრივ რეგულირებას ახლებურად გვთავაზობდა , ამავე კანონის მნიშვნელოვანი სიახლე იყო ის, რომ ბიზნეს სუბიექტებს განესაზღვრათ ორ წლიანი ვადა , რომ კანონის ამოქმედებიდან ორი წლის ვადაში უზრუნველყოფილი ყოფილიყო სარეგისტრაციო ცვლილება და ახალ კანონთან შესაბამისობა. როგორია დღეს პრაქტიკა და როგორია ის გამოწვევები, რომელსაც ბიზნეს სუბიექტები აწყდებიან მონაცემთა ცვლილებების პროცესში, ამ თემაზე, რადიო „კომერსანტის“ გადაცემაში, ბიზნესი და სამართალი ნინო ლიპარტიასთან ერთად, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ბიზნესის რეგისტრაციის სამსახურის მენეჯერმა სალომე ნარიმანიძემ ისაუბრა. მისი თქმით ახალი კანონი ძირეულად განსხვავდება 1994 წლის კანონის რედაქციისგან , გამომდინარე იქიდან, რომ მან დეტალურად მოაწესრიგა მთელი რიგი შიდა საკორპორაციო ურთიერთობების მარეგულირებელი ნორმები ასევე რეგისტრაციასთან დაკავშირებული საკითხები, მისივე თქმით დეტალურად მოწესრიგდა ხელმძღვანელი ორგანოების თუ ხელმძღვანელი პირები პასუხისმგებლობები, მათ შორის უფრო ნათლად გაიწერა მათი როლიც და უფლებებიც სამეწარმეო საზოგადოებაში.
„მნიშვნელოვანია აღინიშნოს ისიც, რომ ახალი კანონი უფრო მეტად დაუახლოვდა თანამედროვე საკორპორაციო პრინციპებს და მასში გათვალისწინებულია ევროდირექტივების მოთხოვნებიც, რაც თავისთავად მნიშვნელოვან სიახლედ უნდა ჩაითვალოს.
რაც შეეხება ამ კანონის მთავარ ძირითად სიახლეს , ეს სადამფუძნებლო შეთანხმების ცნებაა, რომელიც მოიცავს მეწარმის რეგისტრაციისთვის სავალდებულო სარეგისტრაციო მონაცემების ნაწილს, , ასევე წესდებას, რომელიც არის დამფუძნებლებისთვის სადამფუძნებლო დოკუმენტი. აქვე უნდა ვახსენოთ კიდევ ერთი სიახლე, ეს არის სტანდარტული წესდების ინსტიტუტი, რომელიც ახალმა კანონმა შემოიტანა და გულისხმობს, რომ შეიქმნას სტანდარტული, არა ინდივიდუალიზებული დოკუმენტი, ე.წ. შაბლონი წესდება, რომელიც იუსტიციის მინისტრის ბრძანებით დაწესდა, და საკანონმდებლო მაცნეს ვებ - გვერდზეა ხელმისაწვდომი ყველა დაინტერესებული პირისთვის, წესდებები შეიქმნა ყველა მეწარმე სუბიექტისთვის, შესაბამისად სამართლებრივი ფორმის მეშვეობით შესაძლებელია, რომ მეწარმე სუბიექტებმა გამოიყენონ აღნიშნული დოკუმენტი. ამ სტანდარტული წესდების მიზანი არის ის, რომ შემცირდეს ხარჯები მეწარმეებისთვის, შემცირდეს პრობლემები , რომლებსაც ბიზნეს სუბიექტები და დამფუძნებლები აწყდებიან საქმიანობის განხორციელების დროს“- აღნიშნა სალომე ნარიმანიძემ.
სალომე ნარიმანიძის თქმით ახალ კანონთან შესაბამისობაში მოყვანა , რისთვისაც კანონმა განსაზღვრა ვადა და ეს ვადა უკვე 2023 დეკემბრის ბოლომდე იწურება, გულისხმობს სწორედ კანონის ახალ რეგულაციებთან და მოთხოვნებთან მონაცემების შესაბამისობას, მაგალითად შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, სადაც ახლებურად მოწესრიგდა მათი კაპიტალი ის უფრო მეტად დაუახლოვდა სააქციო საზოგადოებისთვის დამახასიათებელ ნიშან თვისებებს და უკვე მაგალითად შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებას შეუძლია გამოუშვას და განათავსოს რამდენიმე კლასის წილი.
„კანონი გვეუბნება, რომ შპს-მ წილები უნდა გამოხატოს როგორც პროცენტულად ასევე რაოდენობრივად, ამასთან სარეგისტრაციო მონაცემი გახდა ხელმძღვანელი პირების უფლება-მოსილების ფარგლები. კაპიტალი უნდა აღინიშნოს ასევე, რომელიც ახალი კანონის ფარგლებში გახდა სავალდებულო სარეგისტრაციო მონაცემი მხოლოდ სააქციო საზოგადოების სამართლებრივი ფორმის სუბიექტებისთვის და ამასთანავე მინიმალური ზღვარი დაწესდა, რომ დაფუძნების მომენტისთვის მინიმალური კაპიტალი უნდა იყოს 100 000 ლარი სააქციო საზოგადოებისთვის. სხვა სამართლებრივი ფორმის სუბიექტებისთვის კაპიტალის რეგისტრაცია შესაძლებელია, თუმცა ეს არის ნებაყოფლობითი, შესაბამისად ყველა ამ სიახლის გათვალისწინებისთვის მეწარმეებმა წესდების შესაბამისად უფლება-მოსლმა ორგანომ და იმ გადაწყვეტილება უნარიანობით, რომელიც ასევე რეგისტრირებული წესდების ბოლო რედაქციით აქვთ გათვალისწინებული უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება მონაცემების შესაბამისობაში მოყვანასთან დაკავშირებით, ასევე მათ შორის უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება თუ რა იქნება მათი სადამფუძნებლო ობიექტი, იქნება ეს სტანდარტიზებული წესდება, რომელსაც გამოიყენებენ , თუ იქნება ინდივიდუალურად მათ მიერ შემუშავებული, მათ ინტერესების გათვალისწინებით შექმნილი დოკუმენტი, რომელსაც ასევე სადამფუძნებლო შეთანხმების იმ ნაწილს დაურთავენ, რომელში ასახულია მხოლოდ სარეგისტრაციო მონაცემები, შესაბამისად ეს სადამფუძნებლო შეთანხმების შაბლონური ფორმებიც მარეგისტრირებელმა ორგანომ შეიმუშავა , ესეც გაკეთდა იმისთვის, რომ ბიზნესს მაქსიმალურად გაუმარტივდეს საქმე და თითოეულ კომპონენტს გააჩნია აღწერა მინიშნება იმასთან დაკავშირებით თუ რას გულისხმობს და რა მონაცემი. უნდა მიეთითოს შეთანხმების ამ კონკრეტულ პუნქტში და გადაწყვეტილებასთან ერთად წარმოადგენენ სადამფუძნებლო შეთანხმებას , რომელშიც ახლებურად იქნება მოცემული ყველა ის მონაცემი რაც უნდათ რომ განსაზღვრონ და ასევე ის რაც სავალდებულოა უკვე რომ ახალი კანონის შესაბამისად განსაზღვრონ და მოიყვანონ შესაბამისობაში“ - აღნიშნა სალომე ნარიმანიძემ.
კითხვაზე თუ რა მოხდება იმ შემთხვევაში თუ ვადის გასვლის მიუხედავად კომპანია არ მოახდენს სარეგისტრაციო ცვლილებას, სალომე ნარიმანიძე პასუხობს, რომ ასეთ შემთხვევაში მათი რეგისტრაცია ჩაითვლება გაუქმებულად , კომპანიის საქმიანობა შეწყდება ავტომატურად და მარეგისტრირებელი ორგანო დამატებით განუსაზღვრავს სამ თვიან ვადას და თუ სამი თვის გასვლის შემდეგაც ეს ვადა უშედეგოდ გავიდა შესაბამისად ყველა ისეთი სუბიექტის რეგისტრაცია გაუქმდება.
„ვფიქრობ უფრო მძიმე შედეგი იქნება ისეთი სუბიექტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ქონება, ამ შემთხვევაში, ასეთ სუბიექტებს მოუწევთ მიმართონ სასამართლოს, სასამართლოს მეშვებით დანიშნონ ლიკვიდატორი და კანონის მეშვეობით განახორციელონ ლიკვიდაციისთვის გათვალისწინებული პროცედურები.
კანონის მიზანი და სიკეთეც იქნება ის, რომ საბოლოო ჯამში მივიღებთ ერთიან ელექტრონულ ბაზას, რომელიც თავმოყრილი იქნება აქტიური სუბიექტები, შესაბამისად გვექნება აქტიური სუბიექტები, შესაბამისად ის სუბიექტები, რომელიც აპირებენ, რომ გააგრძელონ ბიზნეს საქმიანობა დაინტერესებული უნდა იყვნენ იმით, რომ ახალ კანონს შეუსაბამონ თავიანთ მონაცემები და თუნდაც თუ მათ ბალანსზე ირიცხება ქონება არ გახდეს უფრო რთული ეს პროცედურები მათთვის.
რაც შეეხება ელექტრონულ პორტალს ეს არის ერთიანი ელექტრონული სივრცე, რომელიც მოიცავს ორ სივრცეს , ერთი მარეგისტრირებელი ორგანო, ხოლო მეორე არის მეწარმე სუბიექტის სივრცე. მარეგისტრირებელ ორგანოს ნაწილში თავსდება მარეგისტრირებელი ორგანოს გადაწყვეტილებები , რაც შეეხება სუბიექტისთვის მინიჭებულ მისამართის, ისინი ამ მისამართის მეშვეობით ასრულებენ კანონის მიერ დაკისრებულ მოთხოვნას, რომ გამოაქვეყნონ კონკრეტული დოკუმენტი , რომელსაც მათ კანონი ავალებს, ეს შეიძლება იყოს კრების მოწვევის შესახებ ინფორმაცია შერწყმა - გაყოფის გეგმის პროექტი რეორგანიზაციის დროს. ყველა მეწარმე ვალდებულია რომ თვალი ადევნოს რეესტრის მოთხოვნებს, რადგან ეს მათი ფუნქციონირებისთვის აუცილებელია“ – აღნიშნა სალომე ნარიმანიძემ.