ყაზახეთის პრემიერ-მინისტრ ალიხან სმილოვმა დღეს მინისტრთა კაბინეტის საგანგებო სხდომა მას შემდეგ მოიწვია, რაც ნოვოროსიისკის პრიმორსკის რაიონულმა სასამართლომ კასპიის მილსადენის კონსორციუმის (CPC) საზღვაო ტერმინალის მუშაობას 30 დღით შეაჩერა.
სასამართლოს 5 ივლისის გადაწყვეტილებით, ყაზახეთიდან ევროპაში ნავთობის ტრანზიტი შეწყდა. ყაზახური სააგენტო Liter.kz-ის ცნობით, ოპერატიულ შეხვედრაზე ალიხან სმილოვი კონსორციუმის საქმიანობის შეჩერების მოსალოდნელი შედეგებით დაინტერესდა. მთავრობის მეთაურის პრესსამსახური იტყობინება, რომ „შეხვედრაზე ყაზახური ნავთობის ექსპორტის შეზღუდვის გამო სახელმწიფო ბიუჯეტისთვის უარყოფითი შედეგებისა და ზარალის შემცირების მიზნით აუცილებელი ზომები განიხილეს.“ დისკუსიის შემდეგ პრემიერ-მინისტრმა არაერთი დავალება გასცა.
თავად კონსორციუმში აცხადებენ, რომ რუსეთის სასამართლოს ასეთ გადაწყვეტილებას შესაძლოა, შეუქცევადი შედეგები მოჰყვეს, ამიტომ, Liter.kz-ის ცნობით, კონსორციუმმა სასამართლოში აღსრულების შეჩერების შუამდგომლობა შეიტანა.
ნოვოროსიისკის პრიმორსკის რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების მიზეზად „როსტრანსნადზორის“ მიერ გამოვლენილი დარღვევები დასახელდა, რომლებიც „სახიფათო საწარმოო ობიექტების ტექნიკურ მდგომარეობასა და მათი ექსპლუატაციის დროს გარემოსდაცვითი მოთხოვნების დაცვას“ შეეხება. კერძოდ, „როსტრანსნადზორის“ განცხადებით, საზღვაო ტერმინალში ნავთობი დაიღვარა.
კასპიის მილსადენის კონსორციუმში აცხადებენ, რომ „კანონი კრძალავს ისეთი ღონისძიებების გატარებას, რამაც შესაძლოა, წარმოებისთვის შეუქცევადი შედეგები გამოიწვიოს.“ განცხადებაში, ასევე, ნათქვამია, რომ „სააქციო საზოგადოება, CPC-P უწყვეტი ციკლის საწარმოა და მისი საქმიანობის დაუყოვნებლივ შეჩერებამ შესაძლოა, ტექნიკურ ობიექტზე არახელსაყრელი და უმართავი პროცესი გააჩინოს და განავითაროს, მათ შორის მისი განადგურების ჩათვლით, რადგან ნავთობის ტრანსპორტირების ტექნოლოგიური მოთხოვნა საწარმოო საქმიანობის დაუყოვნებლივ და ერთბაშად შეწყვეტის საშუალებას არ იძლევა.“
ყაზახეთს ნავთობის დიდი მარაგი აქვს, რომლის ექსპორტიც შავი ზღვის ნოვოროსიისკის ტერმინალის გავლით ხდება. CPC ყაზახური ნავთობის ძირითადი საექსპორტო მარშრუტია, რომლის წილიც მილსადენით გატარებული მოცულობის 80%-ზე მეტია. მილსადენის სიმძლავრე წელიწადში 67 მილიონ ტონა ნავთობს შეადგენს.
უკრაინული მედია ამ მოვლენას უკრაინის ომის გამო რუსეთსა და ყაზახეთს შორის ბოლო დროს წარმოქმნილ უთანხმოებას უკავშირებს. კერძოდ, „ევროპეისკაია პრავდას“ ამ კონტექსტში ყაზახეთის პრეზიდენტ კასიმ-ჟომარტ ტოკაევის განცხადება მოჰყავს, რომლის მიხედვითაც, ის ე.წ. დონეცკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკების დამოუკიდებლობას არ აღიარებს.