რუსეთის სამხედრო აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ გლობალური ბაზრებისთვის საკმაოდ მძიმე იქნება. მსოფლიო ფასების მკვეთრი ცვლილების მოლოდინშია, მით უმეტეს, ამ ომის პერსპექტივა და მისი ხანგრძლივობა გაურკვეველია. გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია იტყობინება, რომ მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენების პარალელურად, რუსეთ-უკრაინის ომმა, შესაძლოა, სურსათზე ფასის 20%-იანი გაზრდა გამოიწვიოს.
როგორც ,,კომერსანტთან“ აგრარული სფეროს სპეციალისტი, პროფესორი ბადრი რამიშვილი აცხადებს, სასურსათო უსაფრთხოების მხრივ დიდი საფრთხე ელის საქართველოს და მაქსიმუმი უნდა გაკეთდეს, რომ ქვეყანაში გოჯი მიწა არ დარჩეს დაუმუშავებელი.
,,სასურსათო უსაფრთხოება უამრავი ქვეყნისთვის გამოწვევად რჩება. არის პროგნოზი, რომ მარტო მარცვლეული 30%-ით გაძვირდება. სავაჭრო კავშირები უნდა გავაღრმაოთ, განსკუთრებით თურქეთთან, რომელთან პარტნიორობა საქართველოსთვის გეოგრაფიულადაც ხელსაყრელია და ეკონომიკურადაც. ამ მიმართულებით ლოგისტიკა უფრო მარტივად განსახორციელებელია და თანამშრომლობა მეტად უნდა გავააქტიუროთ. ვფიქრობ, წელს დამთავრდება ომი უკრაინაში, მეტს რუსეთი ვერ გაუძლებს. როგორიც არ უნდა იყოს შედეგი, რთული წელი გველის. უკრაინა ერთ-ერთი მსხვილი მწარმოებელია. მიუხედავად ამისა, მისი ამოვარდნა სურსათის მიწოდების ერთიანი ჯაჭვიდან დიდი პრობლემა არ არის, ჩანაცვლება მოხდება, მაგრამ პროდუქტი გაძვირდება. ამიტომ მარაგი უნდა შექმნას მთავრობამ, რათა სურსათის დეფიციტი არ გაჩნდეს. შეიძლება, ფიზიკურად არ იყოს სიცარიელე, მაგრამ გაძვირება და ხელმისაწვდომობის სირთულე სასურსათო უსაფრთხოებას სერიოზულ რისკს შეუქმნის. ასეთ სიტუაციაში რესურსი უნდა გამოვიყენოთ, რომ გოჯი მიწა არ უნდა დარჩეს დაუმუშავებელი. საგაზაფხულო სამუშაოებს მაქსიმალურად უნდა შეეწყოს ხელი, სხვა ალტერნატივა დღეს ნაკლებად მესახება“, - აცხადებს რამიშვილი ,,კომერსანტთან“.
მეცნიერი დარწმუნებულია, რომ, სწორი აგროღონისძიების შემთხვევაში, საქართველოს ერთწლიანი კულტურების დიდი რაოდენობით წარმოების პოტენციალი აქვს, რის შესაძლებლობასაც, მისივე თქმით, ქვეყნის კლიმატი იძლევა.
,,ერთწლიანი კულტურების მოყვანის დიდი პოტენციალი გაგვაჩნია, რასაც სათანადოდ ვერ ვიყენებთ. შეიძლება, სოფლის მეურნეობას დღესდღეობით ბევრი პრობლემა აქვს, მაგრამ ეს ერთწლიან კულტურებს არ უნდა ეხებოდეს, იმდენად დიდი შესაძლებლობებია ამ მიმართულების განვითარებისთვის. ამას სხვადასხვა აგროპროექტიც უწყობს ხელს, მათ შორის, ,,შეღავათიანი აგროკრედიტი“, მაგრამ ფერმერების მხრიდან ასეთ პროექტებში ჩართულობა კვლავ დაბალ დონეზეა. შეიძლება, ამის მიზეზი, სახელმწიფო პროგრამების პირობები იყოს, არ გამოვრიცხავ. მნიშვნელოვნად უნდა განვავითაროთ მთლიანად აგროსექტორი თავისი გადამამუშავებელი მრეწველობის ჩათვლით, სხვა ვერაფერი გამოგვიყვანს ამ სიტუაციიდან. ჩვენთან დიდი პრობლემაა ის, რომ ერთწლიანი კულტურების დიდი ნაწილი საზღვარგარეთიდან დემპინგური ფასით შემოდის. კარტოფილის მწარმოებლებიც, ხშირად იკავებენ თავს მოსავლის მოყვანით, რადგან მათი პროდუქტი უცხოურს კონკურენციას დაბალი ფასის გამო ვერ უწევს. ასეა მეხორბლეობაშიც, რის გამოც ერთწლიანი კულტურების მიმართ ნეგატიური დამოკიდებულებაა. მართალია, აგრარული სექტორის მიმართ სახელმწიფოს მხრიდან მეტი ხელშემწყობი ღონისძიებებია და წინსვლა ნამდვილად არის, მაგრამ დარგის განვითარებისთვის არასაკმარისია“, - აცხადებს რამიშვილი.
შეგახსენებთ, რომ რუსეთი ხორბლის უმსხვილესი ექსპორტიორია მსოფლიოში, ხოლო უკრაინა მეხუთე ადგილზეა. ისინი ერთად ქერის მსოფლიო მარაგის 19%-ს უზრუნველყოფენ, ხორბლის - 14%-ს, ხოლო სიმინდის - 4%-ს, ეს ჯამში მსოფლიო მარცვლეულის ექსპორტის მესამედზე მეტს წარმოადგენს. რუსეთი ასევე არის მსოფლიოში სასუქის წამყვანი ექსპორტიორი.
,,ორი ძირითადი ექსპორტიორის სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობის შეფერხებამ შეიძლება მთელ მსოფლიოში სასურსათო უსაფრთხოების სერიოზულ პრობლემა შექმნას“, - აცხადებს გაერო.
რაც შეეხება საქართველოში აგროსასურსათო პროდუქციის იმპორტს, 2021 წელს 1349 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წელთან შედარებით 12%-ით არის გაზრდილი.
ძირითადი იმპორტიორი ქვეყნებია: რუსეთი (26%), უკრაინა (16%), თურქეთი (11%), ბრაზილია (5%), გერმანია (3%) და სხვა.
2021 წელს ყველაზე დიდი რაოდენობით ხორბალი (7%), ფრინველის ხორცი (5%), შაქარი (4%), შოკოლადი (4%), მზესუმზირას ზეთი (4%) იქნა შემოტანილი.
მარი ჩიტაია